Bez kategorii

Miłorząb japoński (miłorząb dwuklapowy) – surowiec zielarski stanowi liść. Głównymi jego składnikami są: diterpeny (ginkgolidy), seskwiterpeny oraz flawonoidy (w tym: biflawony – bilobetyna, ginkgetyna), katechiny, proantocyjanidyny. Działanie miłorzębu polega na poprawie krążenia, rozszerzaniu naczyń krwionośnych mózgu, kończyn, efekcie przeciwzakrzepowym, przeciwzapalnym oraz aktywności antyoksydacyjnej. Surowiec jest głównie stosowny  w przypadku: zaburzeń krążenia mózgowego, wspomagająco w zaburzeniach pamięci, szumach uszu, zawrotach głowy, objawach związanych z niedotlenieniem mózgu i wielu innych schorzeniach. W badaniach in vitro wykazano, że flawonoidy zawarte w surowcu mogą chronić komórki mózgu przed powstawaniem białka odpowiedzialnego za rozwój choroby Alzheimera.

Zastosowanie w lecznictwie: Głównymi wskazaniami do stosowania preparatów z miłorzębem jest:

• niewydolność mózgowa
• chromanie przestankowe
• zaburzenia słuchu (szumy)
• zawroty głowy.

Stosuje się go ponadto dodatkowo w zaburzeniach pamięci, zmniejszonej sprawności umysłowej, pomocniczo w zaburzeniach ukrwienia kończyn dolnych (uczucie zimna, ból stopy). Coraz częściej stanowi składnik maści, kremów i żeli do użytku zewnętrznego w przypadku leczenia żylaków, drobnych pajączków i opuchniętych kończyn w preparatach w połączeniu z kasztanowcem, oczarem, babką lancetowatą czy nawet kolagenem i glukozaminą na stawy.

Według badań ekstrakty z liści miłorzębu wpływają korzystnie na stan ścian naczyń krwionośnych – wzmacniają je, zmniejszają przepuszczalność drobnych naczynek krwionośnych, fizjologicznie rozszerzają zwężone naczynia krwionośne. Dodatkowo działają ochronnie na tkankę mózgową przed skutkami niedokrwienia i niedotlenienia. Poprawiają krążenie krwi i zmniejszają agregację płytek krwi. Wpływają korzystnie na postępującą utratę pamięci, na zawroty głowy, bóle głowy, szumy w uszach. Ostatnie doniesienia dotyczą pozytywnych eksperymentów dotyczących łagodzenia objawów demencji starczej, wymagają one jednak dalszych badań.

Przeciwwskazania: uczulenie na miłorząb, stosowanie leków na przykład z grupy przeciwzakrzepowych (leków przeciwpłytkowych, antykoagulantów), zawierających kwas acetylosalicylowy (może wydłużyć czas krzepnięcia), ciąża, karmienie piersią (nie zaleca się przyjmowania).

Działania niepożądane: alergiczne reakcje skórne, objawy ze strony przewodu pokarmowego, bóle głowy, krwawienia (w przypadku interakcji).

Postaci leków: nalewka, tabletki, kapsułki.

Postaci suplementów diety: tabletki, kapsułki ( przykładowo połączenia z lecytyną, koenzymem Q10 czy L-karnityną).

Zastosowanie w kuchni: W krajach takich jak: Chiny czy Japonia spożywane są nasiona miłorzębu.

Zastosowanie w kosmetyce: Ekstrakty z miłorzębu wchodzą w skład kremów polecanych dla cery naczyniowej, kremów nawilżających, ujędrniających oraz kosmetyków na cellulit. Dodatkowo dodawane są do kremów jako składniki o właściwościach antyoksydacyjnych (przeciwzmarszczkowych).

Postaci kosmetyków: kremy, masła, żele do mycia twarzy i inne, do których nie dotarłam;)

Na niedzielnym spacerze spotkałam miłorząb… Jest bardzo inspirujący…

Piśmiennictwo:

Photo credit: yamada* via Foter.com / CC BY-SA

1. Okład z octu (nasączyć kompres octem, przyłożyć w miejscu ukąszenia) – zmniejsza obrzęk,

2. Soda oczyszczona (wodny roztwór przygotować według proporcji: 1 łyżka sody na 1 szklankę ciepłej, przegotowanej wody) – zmniejsza obrzęk,

3. Olejek z drzewa herbacianego (można użyć go bezpośrednio na skórę lub rozcieńczony w oleju bazowym, na przykład oliwie z oliwek) – działa odkażająco,

4. Okład ze świeżej cebuli (jeden plasterek cebuli przyłożyć w miejscu ukąszenia) – ułatwia gojenie, przynosi ulgę,

5. Olejek lawendowy (rozcieńczony w proporcji 2 krople na 5 kropli oleju bazowego) – łagodzi podrażnienie, odkaża,

6. Okłady z lodu  (użyć kostki lodu lub mrożonki:) ) – zmniejszają ból i obrzęk,

7. Okłady ze świeżych  liści kapusty (rozgnieść liść tłuczkiem i przyłożyć na bolące miejsce) – znoszą obrzęk, ból,

8. Okład z naparu z rumianku lub nagietka (przygotować napar z 3-5g surowca, ostudzić, stosować gazik nasączony herbatką) – działa przeciwzapalnie i gojąco,

9. Sok z cytryny (świeżo wyciśnięty) – zmniejsza swędzenie,

10. Okłady z mleka, twarogu (nałożyć na ukąszenie, najlepiej schłodzone) – przynoszą ulgę,

11. Rozgnieciony goździk lub rozcieńczony olejek goździkowy – zmniejsza ból,

12. Aloes – sok, miąższ świeżo wyciśnięty – ułatwia gojenie,

13. Szałwia – napar lub świeży liść rozgnieciony –  to środek ściągający, odkażający,

14. Olejek eukaliptusowy (rozcieńczony w oleju bazowym w proporcji: 2-3 krople na 1 łyżeczkę oleju) – odkażający,

15. Świeże liście bazylii (rozetrzeć w dłoniach lub utrzeć w moździerzu) – zmniejszają świąd,

16. Propolis – bez dodatków lub jako gotowa maść,   odkaża i ułatwia gojenie,

17. Olej tamanu (posmarować bolące miejsce) – przynosi ulgę,

18. Miód (nałożyć niepełną łyżeczkę od herbaty na miejsce ukąszenia) – łagodzi podrażnienia,

19. Świeży liść babki lancetowatej  (zerwać i rozetrzeć w dłoniach, przyłożyć jak okład – zmniejsza obrzęk, łagodzi stan zapalny,

20. Olejek wetiwerowy (polecany jest na ukąszenia węży),

21. Oliwa z oliwek (niewielką ilość nałożyć jak oliwkę na bolące miejsce) – łagodzi podrażnienia wywołane ukąszeniem,

22. Świeże liście pietruszki – rozgnieść w moździerzu lub w dłoniach) – ma działanie kojące,

23. Roztarte liście kończyny łąkowej (zebrać na świeżo i przyłożyć) –  działanie ściągające,

24. Okłady z naparu arniki (przygotować napar z koszyczków arniki, po ostudzeniu stosować w formie okładu z użyciem kompresu zanurzonego w naparze) – zmniejszają obrzęk,

25. Olejek miętowy – zmieszany z olejem bazowym w proporcji 2 krople na 5ml oleju – chłodzi, zmniejsza ból.

Photo credit: Foter.com

Cytryna zwyczajna – częścią pozyskiwaną z rośliny jest jej owoc. Głównie wykorzystywana jest w kuchni ze względu na jej charakterystyczny aromat i smak. Nie od dziś wiadomo, że zawiera witaminę C w znaczącej ilości, która wspomaga odporność na infekcje, przeziębienie i grypę.Stosuje się ją także w profilaktyce stwardnienia tętnic, problemach z krążeniem oraz niektórych stanach zapalnych. W swoim składzie zawiera także kwas cytrynowy, cukry, witaminę A, B, D oraz flawonoidy (hesperydynę). Odnotowano obecność potasu, pektyn i kumaryn w owocu. Olejek eteryczny zawiera około 40 różnych substancji, a wśród nich: limonen (do 90%), α-terpineol, α, β,γ -pinen, octan linalylu, citronelal, octan geranylu, p-cymen i β-myrcen. Poprawia smak leków, wyrobów cukierniczych i służy jako konserwant.

Zastosowanie lecznicze: Na główny plan wysuwa się użycie cytryny jako źródła witaminy C – jako środka zakwaszającego, wspomagającego układ odpornościowy, prewencji szkorbutu oraz dzięki hesperydynie – uszczelniającego naczynia krwionośne i środka o działaniu przeciwzapalnym.

Zastosowanie w medycynie tradycyjnej: w nieżycie żołądka, kamicy moczowej, dnie moczanowej, żółtaczce.

Sok służył jako płukanka na zapalenie jamy ustnej, zapaleniu gardła oraz na anginę (rozcieńczony z wodą lub nie).

Można użyć go zewnętrznie na różnego rodzaju wypryski, egzemy, grzybicę oraz na piegi i przebarwienia skórne.

Olejek cytrynowy ma znaczenie aromaterapeutyczne – relaksuje i poprawia nastrój, aktywizuje i dodaje energii. Jeśli dodamy go do innych olejków, będzie on skutecznie udrożniał nos i oczyszczał go podczas infekcji z towarzyszącym katarem. Sam olejek ma właściwości odkażające (na bakterie, wirusy, grzyby).

Olejek eteryczny może stanowić składnik naturalnych odświeżaczy do powietrza.

Zastosowanie w kuchni: Cytryna posiada szeroki wachlarz zastosowania w kulinariach. Zaczynając od wypieków, używana jest starta skórka lub aromat cytrynowy lub sok w celu nadania smaku ciastom, ciastkom, następnie służy do aromatyzacji napojów, herbaty, koniaku, wreszcie jako dodatek do potraw (ryby, mięso).

Przykłady potraw z cytrynką:

1. Lody z cytryną:

Składniki: 3 żółtka, sok z połówki cytryny, 100 g cukru pudru, garść liści bazylii,
500 ml śmietanki kremówki, czekolada gorzka.

W kąpieli wodnej ubić żółtka z cukrem, po czym wystudzić.Ubić 500ml śmietanki kremówki i wymieszać je razem. Utrzeć bazylię z sokiem z cytryny (może być limonka) w moździerzu. Przetrzeć je przez sitko i wlać do śmietanki z żółtkami. Zetrzeć czekoladę do miski i rozlać do pucharków i pozostawić w lodówce do zmrożenia.

2. Cytrynowy sos do ryby (np. do łososia):

Składniki:

– duża łyżka masła
– duża łyżka mąki
– dwie łyżki soku z cytryny
– dwie łyżki mleczka kokosowego

Sos przygotować podobnie jak beszamel. Rozpuścić masło i dodać mąkę. Lekko zasmażyć, dodać sok z cytryny i mleczko kokosowe cały czas mieszając, by nie powstały grudki. Dobrze zagrzać i nie doprowadzić do zagotowania.

Na pewno znacie sami wiele przepisów ze skórką lub sokiem z cytryny…

Zastosowanie w kosmetyce: Aromat cytrynowy lub pojedyncze składniki olejku eterycznego  wzbogacają często zapach perfum.

Sok z cytryny ma znaczenie lecznicze dla różnego rodzaju wyprysków, zmian skórnych (wysusza, lekko dezynfekuje i rozjaśnia zmiany pigmentacyjne).

W stomatologii cytryna ma właściwości oczyszczające i wybielające. Wchodzi w skład past do zębów.

Kwaśna, a jednak cenna i wszechstronna ta cytryna…

Źródła:

A Hłobił, I Piecuch – Rocznik Ochrona Środowiska, 2010 – old.ros.edu.pl

Czikow P., Łaptiew J., Rośliny lecznicze i bogate w witaminy

L Andriyevska, B Juraszka, A Kowalczyk… – Rocznik Ochrona …, 2008 – ros.edu.pl

J Newerli-Guz, M Śmiechowska… – … Akademii Morskiej w …, 2009 – zeszyty.am.gdynia.pl

M Pachecka, R Pachecka… – Pediatria i Medycyna …, 2014 – psjd.icm.edu.pl

J Pytko-Polonczyk, B Muszyńska – Medicina Internacia Revuo, 2016 – infona.pl

Składniki:

olejek różany 3 krople

olej arganowy 5g

podłoże ad 50g

Wykonanie:

Do podłoża (lekobaza, hascobaza, euceryna, maść cholesterolowa, maść witaminowa, maść alantoinowa, krem bezzapachowy, emolientowy w zależności jaką konsystencję chcielibyśmy uzyskać) dodać małymi porcjami olej arganowy, wymieszać i utrzeć z podłożem. Następnie po kropli dodać olejek mieszając go wraz z podłożem. Przechowywać w lodówce.

W tym przypadku użyto lekkiego kremu z alantoiną.

Zastosowanie:

Krem/Maść powoduje odpowiednie nawilżenie skóry, łagodzi podrażnienia i wspomaga regenerację naskórka. Dodatkowo olej arganowy uelastycznia naskórek i odżywia skórę. Zmniejsza suchość skóry, jej łuszczenie oraz poprawia jej wygląd. I do tego pięknie pachnie przez długi czas po użyciu…

Photo credit: Nouhailler via Foter.com / CC BY-SA

Kakaowiec właściwy – surowiec stanowią nasiona, które pozyskuje się z owoców poddanych fermentacji, suszeniu i prażeniu. W wyniku tłoczenia otrzymywane jest masło kakaowe, które wykorzystuje się w recepturze aptecznej i kosmetyce, zaś zmielona pozostałość to kakao (proszek kakaowy), które ma znaczenie kulinarne. Pod względem chemicznym masło kakaowe (Oleum Cacao, Butyrum Cacao wg FP) składa się w głównej mierze z nasyconych kwasów tłuszczowych i w mniejszej ilości z kwasów nienasyconych (kwas linolowy i oleinowy). Ziarno kakaowca bogate jest białko, tłuszcz i węglowodany, chrom, magnez i inne związki mineralne, witaminę C, polifenole (flawonoidy, kwasy fenolowe – kwas chlorogenowy) oraz alkaloidy: kofeinę i teobrominę. Kakao oprawia samopoczucie i wspomaga skupienie nad czynnościami. Zaliczane jest do „afrodyzjaków”.

Zastosowanie w lecznictwie: Oleum Cacao to przede wszystkim podłoże do wykonania czopków, pręcików i globulek w recepturze aptecznej. Jest on wytłaczany z nasion na ciepło oraz posiada lekko żółtawy kolor i stałą konsystencję. Topi się w temperaturze 30-35 stopni Celsjusza. Dzięki tej właściwości szybko uwalnia się substancja zawarta w podłożu z masłem kakaowym, na przykład z czopka.

Oleum Cacao posiada także cenne właściwości przeciwstarzeniowe i korzystny wpływ na kondycję skóry. Dzięki obecności polifenoli hamuje proces starzenia, wspomaga regenerację naskórka i zapewnia odpowiednie nawilżenie (kwasy tłuszczowe). Regularne stosowanie preparatów z masłem kakaowym uelastycznia naskórek i chroni przed występowaniem rozstępów. Można stosować je na przesuszone stopy, na pięty czy suche łokcie.

Olej kakaowy to jedna z najprostszych maści na oparzenia, powszechna już w medycynie Majów.

Kakao uważane jest za środek, który poprawia nastrój i podobnie jak kawa jest naturalnym psychostymulantem – zwiększa zdolność koncentracji (kofeina, anandamid, fenyloetyloamina – hormon „miłości”). Dzięki zawartości polifenoli chroni organizm przed miażdżycą (obniża też cholesterol ogółem – nie mówimy tu jednak o czekoladzie:( ) czy stanem zapalnym.

Nie zaobserwowano negatywnych skutków, charakterystycznych dla spożycia kawy, w przypadku kakao.

W Ameryce Środkowej uchodzi do dziś za środek warunkujący potencję, naturalny antydepresant oraz środek poprawiający nastrój podczas zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Zastosowanie w kuchni: Największe znaczenie kulinarne ma kakao, miazga kakaowa i masło kakaowe.  Wchodzą one w skład czekolad , czekoladek i wyrobów czekoladopodobnych, lodów, ciast, deserów… wymieniać można bez końca. Theobroma cacao w dosłownym tłumaczeniu oznacza „Pokarm bogów kakao”. Smak kakao niewątpliwie kojarzy nam się z czymś smakowitym i pozostawiającym nutę niezapomnianych wrażeń.

Masło kakaowe jest jadalne, ale niestety kaloryczne. Kakao w postaci proszku kakaowego coraz częściej występuje z obniżoną zawartością tłuszczu (wg dyrektywy to 10-12%).

Prosta polewa kakaowa: 3 łyżki mleka, tyle samo kakao, masła/margaryny i cukru. Na wolnym ogniu rozpuścić margarynę, dodać kolejno: mleko, cukier, kakao mieszając. Lekko ostudzić i polać nią ulubione ciasto.

Kisiel kakaowy (przepis z książki mojej babci): 2 szklanki mleka, 1 łyżka kakao, 2 łyżki mąki ziemniaczanej, 2 żółtka, 4 łyżki cukru pudru.

Zagotować większość mleka. Zimne mleko, które pozostało, wymieszać z mąką ziemniaczaną i kakao. Wlać do mleka i zagotować. Żółtka utrzeć z cukrem i wlewać powoli mieszając do przestudzonego mleka. Rozlać do salaterek i pozostawić do ostygnięcia.

Sernik Agi z musem czekoladowym:

Składniki na ciasto: 1 puszka mleka skondensowanego, 1 kg sera twarogowego, 4 białka, 3 łyżki mąki, sok wyciśnięty z połówki cytryny. Wszystkie składniki zmiksować i przełożyć masę do formy wyłożonej pergaminem. Piec 50 minut w temperaturze 180 stopni. Ostudzić.

Składniki na mus czekoladowy: 3 białka, 6 żółtek (wykorzystać te 3 które zostały z ciasta), 2 łyżki kakao, 10dkg cukru, 10dkg masła, 15dkg czekolady gorzkiej, 1 szklanka śmietany kremówki 30%. Ubić w kąpieli wodnej żółtka z połową porcji cukru, śmietaną oraz kakao aż do zmiany konsystencji na bardziej gęstą. Dodać masło i rozdrobnioną czekoladę, mieszać po zdjęciu z ognia. Ubić białka z pozostałą ilością cukru. Dodać je stopniowo do musu i wymieszać.

Na ostudzone i upieczone ciasto wyłożyć mus czekoladowy i wstawić na 4 godziny do lodówki. Można obsypać je wiórkami gorzkiej czekolady;).

Po 1h wygląda tak:

Niebiański smak…

Zastosowanie w kosmetyce: Olej kakaowy  wchodzi w skład kosmetyków do pielęgnacji skóry twarzy i ciała (balsamy, pomadki, kremy, masła, mydła, żele, emulsje, spraye, maseczki. Pielęgnuje suchą, rogowaciejącą skórę, chroni przed niekorzystnym wpływem słońca, opóźnia proces starzenia i wspomaga regenerację skóry. Nadaje skórze zdrowy i piękny wygląd. Olej kakaowy można dodawać także do samodzielnie wykonanych kosmetyków.

Kakao… słodycz na smutek, lekarstwo na zły nastrój czy kosmetyk na piękno…? Każdy może znaleźć coś dla siebie…

„To było zwyczajne kakao. Takie, które daje się ukochanej osobie, bo nie wiadomo, co jeszcze można zrobić i oboje jesteście w rozsypce. Takie, które mieszasz, czując jednocześnie ucisk w żołądku, masz suche usta i poważnie rozważasz możliwość rozpłakania się, ale jesteś zbyt męski, żeby tak się odkryć. Takie, w które wkładasz całą miłość, której nie zdołałeś wyrazić i możesz nie mieć już możliwości tego zrobić.” J.R.Ward, „Śmiertelna klątwa”.

Źródła:

Solís-Fuentesa and Durán-de-Bazúab, Characterization of eutectic mixtures in different natural fat blends by thermal analysis, Volume 105, Issue 12, 742–748

Asep E.K., Jinap S., Tan T.J., Russly A.R., Harcharan S. and Nazimah S.A., The effects of particle size, fermentation and roasting of cocoa nibs on supercritical fluid extraction of cocoa butter, Journal of Food Engineering 85: 450–458

http://osw.olsztyn.pl/pliki/2016/11/OSW_Szkice41_S.pdf#page=156

Rozpoczyna się długi weekend majowy. Zioła od kuchni postanowiły spędzić go wśród roślin. Każdego dnia będą zdawać relację ze swoich odwiedzin. Dziś zapraszają na Facebokową stronę bloga i obejrzenie zdjęć z wizyty u roślin szklarniowych – tropikalnych.

Photo credit: born1945 via Foter.com / CC BY

Cedr atlaski – pozyskuje się z jego drewna na drodze destylacji z parą wodną olejek eteryczny. Głównymi składnikami olejku eterycznego są związki z grupy seskwiterpenów (α-, β- i γ-himachalen, kadinen, cedren, cedrenol, cedrol, borneol, terpinen, pinen). Posiada właściwości antyseptyczne, rozkurczowe na drogi oddechowe oraz zwiększa wydzielanie śluzu. Pobudza wydzielanie soków trawiennych, pobudza apetyt, działa moczopędnie. W użyciu zewnętrznym przyspiesza gojenie zmian skórnych, wspomaga leczenie trądziku, egzemy, łupieżu i łojotoku. W przypadku nacierań rozgrzewa i przynosi ulgę w bólach reumatycznych i nerwobólach. Jest także repelentem – odstrasza owady.

Zastosowanie w lecznictwie: Oliwka na bóle reumatyczne:  3 łyżki oleju z czarnuszki, 5 kropli olejku cedrowego. Wymieszać. Wcierać w bolące miejsca (bóle stawów, mięśni, nerwobóle)

Maść lekko rozgrzewająca: 20g dowolnej maści natłuszczającej (z alantoiną lub z olejem lnianym), 5 kropli olejku cedrowego, 5 kropli olejku lawendowego. Olejki wkręcić w maść, stosować 2 razy dziennie.

Kominek aromaterapeutyczny: umieścić 1-2 krople olejku cedrowego, można połączyć go z olejkami takimi jak: cytrynowym czy jałowcowym. Wspomaga inhalację, oczyszcza drogi oddechowe podczas infekcji.

Nie zaleca się stosować w ciąży, u dzieci i w dużych stężeniach. Zwykle powinno się wykonać test skórny przed użyciem na większą powierzchnię skóry.

Zastosowanie w kuchni:  Grecy drzewo cedrowe stosują do wędzenia ryb. Przed użyciem cedrową deskę należy moczyć w wodzie przez godzinę a następnie rozgrzać na grillu do momentu, aż zacznie „strzelać”. Na tak przygotowanej desce można umieścić rybę i wędzić, by potem rozkoszować się aromatem jaki daje cedrowe drzewo.

Zastosowanie w kosmetyce: Olejek cedrowy to składnik perfum, kremów, past do zębów, mydeł, ale także detergentów oraz środków odstraszających owady.

Korzystny jest także w przypadku skóry tłustej i z problemami. Zmniejsza wydzielanie łoju, pomocny jest przy łupieżu oraz w przypadku wypadania włosów.

Peeling antycellulitowy: 2 łyżki świeżo zmielonej kawy, 2 łyżki oleju z awokado, 5 kropelek olejku cedrowego. Składniki wymieszać w miseczce. Nałożyć na zwilżoną skórę i wmasować. Pozostawić na 5-10 minut, po czym delikatnie spłukać. Powtarzać 1 raz w tygodniu. Peeling posiada właściwości drenujące.

Wcierka przeciw wypadaniu włosów: Zmieszać następujące olejki w ilości po 4-5 kropli: lawendowy, rozmarynowy oraz cedrowy. Dodać je do oleju jojoba. Masować skórę głowy przez około 15 minut. Stosować codziennie lub co 2-gi dzień.

Krem na trądzik: do kremu z alantoiną dodać 2 krople olejku cedrowego oraz 2 krople olejku z drzewa herbacianego. Stosować 1 raz dziennie na wypryski.

Cedr od wieków uznawany był za symbol nieśmiertelności i długowieczności… ja dodałabym w kontekście cellulitu i łysienia jeszcze jedno określenie – długo-piękności 😉

Źródła:

http://www.czytelniamedyczna.pl/3533,ocena-wrazliwosci-na-olejek-cedrowy-oleum-cedri-grzybow-drozdzopodobnych.html

Krauze-Baranowska M, Skwierawska J, Pobłocka L. Właściwości lecznicze cedrów – historia i współczesność. Post Fitoter 2003; 1:2-5

Walters C. Aromatherapy – An Ilustrated Guide. Element Books LTD, Dorset 1998. 6. Clevland DEH. Acne vulgaris. Cand Med Assoc J 1928; 18(3):261-6

Photo credit: Rum Bucolic Ape via Foter.com / CC BY-ND

Wierzba biała – surowiec zielarski stanowi kora. Bazie kotki to kwiatostany wierzby, które wykorzystuje się w tradycji Niedzieli Palmowej nazywanej też potocznie „Wierzbną” do ozdabiania palm wraz z barwinkiem czy kłosami zbóż. W składzie kory wierzby dominują związki z grupy glikozydów fenolowych (salicynę), kwasy fenolowe, flawonoidy, żywice oraz garbniki. Surowiec posiada właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i często nazywany jest „naturalną aspiryną”. Wykorzystywany jest w mieszankach na przeziębienie, na bóle reumatyczne oraz pomocniczo w gorączce.

Zastosowanie w lecznictwie: Odwar: 5g surowca zalać 1 szklanką gorącej wody, następnie gotować pod przykryciem, przecedzić i pić trzy razy dziennie po posiłku. Wskazany przy przeziębieniu, gorączce, infekcjach górnych dróg oddechowych, bólach głowy, mięśni, na reumatyzm i na stany zapalne (już od Starożytności).

Salicylany hamują zlepianie płytek krwi i stanowią środek ochronny i przeciwmiażdżycowy.

Przeciwwskazania: u dzieci, w ciąży i podczas karmienia piersią, w przypadku uczulenia na salicylany i niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Ostrożnie w przypadku chorób takich jak: wrzody żołądka, choroby nerek, wątroby, choroby związane z zaburzeniem krzepliwości krwi (konieczna konsultacja z lekarzem) oraz z niektórymi lekami.

Medycyna tradycyjna zalecała połknięcie bazi po poświęceniu palmy, aby chroniło przed bólem gardła. Naparem z kory wierzby leczono gorączkę. Odwar służył jako płukanka na ból zębów. Przykładano także głowę do pnia drzewa podczas febry.

Zastosowanie w kuchni: Wierzba kojarzy się przede wszystkim ze Świętami Wielkanocnymi i Palmową Niedzielą. Jej gałązki służą jako ozdoba domu i składnik palem oraz koszyków (łoza). Pręty wierzbowe wykorzystywano do konstrukcji płotów. Wierzbowego drewna używano do wyrobu szufli do zboża i siedleczków, stołków, gwizdków, piszczałek, trąb (tzw”pierdzielów”). Gałązki drzewa to także uzupełnienie paszy zwierząt, a np. dla królików to materiał do ścierania zębów.

Muszę się przyznać, że jako dziecko zdarzało mi się spróbować liści wierzby, która rosła nieopodal domu mojej babci… miały cierpki i charakterystyczny smak…

Zastosowanie w kosmetyce: Kora wierzby to środek przeciwzapalny, ściągający, bakteriostatyczny i keratolityczny. W produktach kosmetycznych dodawany jest do preparatów na trądzik, matujących kremów pielęgnacyjnych  i na łuszczycę w postaci ekstraktów. Zawierają ją także niektóre szampony do włosów tłustych.

W dawniejszych recepturach wykonywano okłady z odwarów z kory mieszanych ze śmietaną na oparzenia słoneczne. Rozgrzaną gałązką przypalano brodawki. Wykonywano kąpiele z dodatkiem kory wierzby oraz okłady z liści na reumatyzm i bóle gośćcowe. Okadzano się dymem z próchna przy puchlinie.

Odwar wykonany jak wyżej można stosować do przemywania ran z ropą.

Symbolika wierzby to  odradzające się po zimie życie, słońce… ożywmy zatem nasze mieszkania pięknymi i zdrowymi baziami;)

Źródła:

M MARCINIAK – pogorzedynowskie.pl

Ożarowski A. Wierzba purpurowa jako roślina lecznicza. Herba Pol 1997; 43(2):184-6.

Komisja E. Salicis cortex (kora wierzby) Bundesanzeiger nr 228 z 05.12.1984, sprostowanie BAnz nr 164 z 01.09.1990. [W:] Rośliny lecznicze w fitoterapii. Kompendium roślin leczniczych uszeregowanych według zakresów stosowania na podstawie monografii opracowanych przez Komisję E Federalnego Urzędu Zdrowia RFN. IRiPZ. Poznań 2000.

J Baraniak, M Kania – Postępy Fitoterapii, 2011 – czytelniamedyczna.pl

A Dąbrowska, M Chernetskyy, R Sawicki, G Szymczak – KOSMETOLOGII – academia.edu