Opisy ziół

„Nóżki bolą chodzić…” czyli o kasztanku na zmęczone nóżki…

2009.05.23_16.37.09_IMG_3652

Kasztanowiec zwyczajny – surowiec zielarski stanowi nasienie (kasztan), kora oraz kwiat kasztanowca, w medycynie tradycyjnej używano także niedojrzałych owoców, liści oraz oleju z nasion. Nasienie jest niezwykle bogate w saponiny, w tym escynę oraz flawonoidy. Kora kasztanowca jest źródłem kumaryn i garbników. W kwiatach dominują flawonoidy. Preparaty z kasztanowca to przede wszystkim środki przeciwzapalne, uszczelniające naczynka krwionośne, przeciwobrzękowe, poprawiające krążenie żylne, na hemoroidy, urazy, krwiaki oraz żylaki kończyn dolnych. Mogą być stosowane zarówno zewnętrznie jak i do użytku wewnętrznego.

Zastosowanie w lecznictwie: Przetwory z kasztanowca stosuje się głównie w przewlekłej niewydolności żylnej z takimi objawami jak: opuchnięcia nóg, żylaki, uczucie ciężkości nóg, ból, zmęczenie, swędzenie oraz skurcze łydek i uczucie napięcia. W lecznictwie tradycyjnym to także środek na krwiaki, obrzęki i stłuczenia.

Przy jego stosowaniu należy rozważyć, czy nie występują takie objawy jak: zakrzepowe zapalenie żył, stan zapalny skóry, obrzęk jednej kończyny lub owrzodzenie, silny ból czy niewydolność serca, nerek – taki stan wymaga konsultacji z lekarzem.

W XVIII wieku korę kasztanowca używano zamiast kory chinowca na malarię oraz jako środka wzmacniającego oczy. Olej z nasion służył jako środek przeciwbólowy na podagrę podobnie jak nalewka spirytusowa reumatyzm. Odwar z kwiatów pito na kaszel.

Nalewka kasztanowcowa – pół szklanki suchych liści, kwiatów,  nasion zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Nalewkę z nasion zażywać 3 razy dziennie po pół łyżeczki. (Wg dr Różańskiego).

Istnieją także gotowe postaci leku zawierające standaryzowane wyciągi z nasion lub kory kasztanowca, takie jak: tabletki, kapsułki, maści, żele, czopki, mieszanki ziołowe, postaci płynne – intrakty.

Zastosowanie w kosmetyce: Wyciągi z kasztanowca służą do produkcji kremów, szamponów i odżywek do włosów oraz  płynów do kąpieli, jako dodatek do samoopalaczy, peelingów i jako środek promienioochronny (kremy przeciwsłoneczne i pudry przeciw piegom). Kora kasztanowca służyła do farbowania włosów.

” Zachodźże słoneczko, skoro masz zachodzić, bo mnie nóżki bolą za gąskami chodzić…” – mądra piosenka ludowa zwraca uwagę na to, że po pracowitym dniu mają prawo boleć nóżki, ale nie muszą, gdy korzystamy z tego, co nam natura dała w prezencie od siebie…

Źródła:

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_Community_herbal_monograph/2010/01/WC500059105.pdf

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_HMPC_assessment_report/2010/01/WC500059103.pdf

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_Community_herbal_monograph/2012/06/WC500129249.pdf

http://www.herbapolonica.pl/magazines-files/2677208-10.pdf

http://www.jms.ump.edu.pl/uploads/2013/2/156_2_82_2013.pdf

http://www.enet.ru/~mistrz/studies/pi/1/Lektury_1_DEMO.pdf

L Wdowiak – Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2013 – yadda.icm.edu.pl

http://www.rozanski.ch/fitoterapia2.htm

"Nóżki bolą chodzić…" czyli o kasztanku na zmęczone nóżki…

2009.05.23_16.37.09_IMG_3652

Kasztanowiec zwyczajny – surowiec zielarski stanowi nasienie (kasztan), kora oraz kwiat kasztanowca, w medycynie tradycyjnej używano także niedojrzałych owoców, liści oraz oleju z nasion. Nasienie jest niezwykle bogate w saponiny, w tym escynę oraz flawonoidy. Kora kasztanowca jest źródłem kumaryn i garbników. W kwiatach dominują flawonoidy. Preparaty z kasztanowca to przede wszystkim środki przeciwzapalne, uszczelniające naczynka krwionośne, przeciwobrzękowe, poprawiające krążenie żylne, na hemoroidy, urazy, krwiaki oraz żylaki kończyn dolnych. Mogą być stosowane zarówno zewnętrznie jak i do użytku wewnętrznego.

Zastosowanie w lecznictwie: Przetwory z kasztanowca stosuje się głównie w przewlekłej niewydolności żylnej z takimi objawami jak: opuchnięcia nóg, żylaki, uczucie ciężkości nóg, ból, zmęczenie, swędzenie oraz skurcze łydek i uczucie napięcia. W lecznictwie tradycyjnym to także środek na krwiaki, obrzęki i stłuczenia.

Przy jego stosowaniu należy rozważyć, czy nie występują takie objawy jak: zakrzepowe zapalenie żył, stan zapalny skóry, obrzęk jednej kończyny lub owrzodzenie, silny ból czy niewydolność serca, nerek – taki stan wymaga konsultacji z lekarzem.

W XVIII wieku korę kasztanowca używano zamiast kory chinowca na malarię oraz jako środka wzmacniającego oczy. Olej z nasion służył jako środek przeciwbólowy na podagrę podobnie jak nalewka spirytusowa reumatyzm. Odwar z kwiatów pito na kaszel.

Nalewka kasztanowcowa – pół szklanki suchych liści, kwiatów,  nasion zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Nalewkę z nasion zażywać 3 razy dziennie po pół łyżeczki. (Wg dr Różańskiego).

Istnieją także gotowe postaci leku zawierające standaryzowane wyciągi z nasion lub kory kasztanowca, takie jak: tabletki, kapsułki, maści, żele, czopki, mieszanki ziołowe, postaci płynne – intrakty.

Zastosowanie w kosmetyce: Wyciągi z kasztanowca służą do produkcji kremów, szamponów i odżywek do włosów oraz  płynów do kąpieli, jako dodatek do samoopalaczy, peelingów i jako środek promienioochronny (kremy przeciwsłoneczne i pudry przeciw piegom). Kora kasztanowca służyła do farbowania włosów.

” Zachodźże słoneczko, skoro masz zachodzić, bo mnie nóżki bolą za gąskami chodzić…” – mądra piosenka ludowa zwraca uwagę na to, że po pracowitym dniu mają prawo boleć nóżki, ale nie muszą, gdy korzystamy z tego, co nam natura dała w prezencie od siebie…

Źródła:

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_Community_herbal_monograph/2010/01/WC500059105.pdf

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_HMPC_assessment_report/2010/01/WC500059103.pdf

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_Community_herbal_monograph/2012/06/WC500129249.pdf

http://www.herbapolonica.pl/magazines-files/2677208-10.pdf

http://www.jms.ump.edu.pl/uploads/2013/2/156_2_82_2013.pdf

http://www.enet.ru/~mistrz/studies/pi/1/Lektury_1_DEMO.pdf

L Wdowiak – Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2013 – yadda.icm.edu.pl

http://www.rozanski.ch/fitoterapia2.htm

Owoce o zapachu ananasa… czyli o rokitniku…

sea buckthorn

Rokitnik zwyczajny – surowiec zielarski stanowią owoce. Są one źródłem związków takich jak: witaminy (zawierają dużo witaminy C, witaminę E i z grupy B – B1, B2, B6 i kwas foliowy oraz K1 i D), flawonoidy, fosfolipidy, garbniki, cukry, pektyny, fenolokwasy, kwasy organiczne oraz karotenoidy. Można w nich znaleźć także związki magnezu, potasu, wapnia, żelaza i sodu. W nasionach przeważają nienasycone kwasy tłuszczowe  oraz fitosterole, w tym sitosterol o właściwościach gojących. W lecznictwie wykorzystuje się zarówno sok z rokitnika jak i olej.

Zastosowanie w lecznictwie: Sok- pobudza czynności wydzielnicze żołądka, wspomaga pracę jelit, obniża poziom cholesterolu oraz stanowi źródło witaminy C. Wzmacnia odporność i zmniejsza kruchość naczyń włosowatych. Poleca się go osobom osłabionym oraz pomocniczo w chorobie nadciśnieniowej.

Olej– może być pozyskiwany z miąższu lub z nasion. Olej z nasion zawiera głównie kwasy tłuszczowe, przez co korzystnie wpływa na układ naczyniowy, na skórę i przewód pokarmowy. Posiada działanie przeciwutleniające (polifenole i witaminy) i przeciwzapalne. Stanowi także w farmacji rozpuszczalnik w preparatach z witaminą D, dzięki czemu ułatwia jej wchłanianie. Można go pić osłonowo na żołądek.

Rokitnik to przede wszystkim roślina znana w weterynarii. Od wieków podawano owoce koniom w leczeniu robaczyc, zaś młode pędy na przyrost masy.

W Mongolii wyciągiem olejowym leczono rany i podawano na uspokojenie.

Medycyna tybetańska zalecała stosowanie rokitnika w celu łagodzenia kaszlu, na biegunkę, na lepsze krwawienie  i wiele innych dolegliwości, w tym reumatyzm i gościec.

Roślina jest bardziej znana w krajach takich jak: Rosja, Chiny, Niemcy czy Mongolia.

Zastosowanie w kuchni: Owoce rokitnika służą do wyrobu win, nalewek, przetworów takich jak: marmolady, dżemy, soki czy jogurty (wsad jogurtowy). Stanowią przyprawę do mięsa (suszone owoce) oraz naturalne konserwanty żywności (duża ilość witaminy C).

1. Owoce bez pestek można zakonserwować w cukrze zasypując je w proporcji 1:1.

2. Dźem rokitnikowy- oczyszczone owoce gotować z małą ilością wody, aż zmiękną. Dodawać małymi porcjami cukier i pektynę. Po zgęstnieniu zawekować. Składniki: 1kg owoców, 800g cukru, pektyna.

Zastosowanie w kosmetyce: Olej rokitnikowy wchodzi w skład kosmetyków pielęgnacyjnych i natłuszczających, regenerujących oraz łagodzących podrażnienia (kremy). W Rosji leczy się nim odmrożenia, oparzenia oraz odleżyny, blizny i rozstępy. Zmniejsza  ból i ułatwia gojenie.

Ze względu na bogaty skład witaminowo- mineralny sok z rokitnika pity regularnie uzupełnia ich niedobory i zapobiega wypadaniu włosów.

Pachnie jak ananas, smakuje kwaskowo- lekko cytrusowo… rokitnik…

A Niesteruk,H Lewandowska Ż Golub, R Świsłocka… – Kosmos, 2013 – infona.pl.

BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLV, 2012, 3, str. 897–901.

Thomas S. C. Li and Thomas H. J. Beveridge,  A New Medicinal and Nutritional Botanical, 2007, 22 lutego 2016.

Czikow P., Łaptiew J., Rośliny lecznicze i bogate w witaminy.

Lańska Dagmara, Polne rośliny w kuchni.

Jedzmy kwiaty, czyli o nasturcjach….

nasturcja

Nasturcja większa – surowiec wykorzystywany w lecznictwie tradycyjnym to liście, kwiaty oraz ziele i nasiona. Pod względem chemicznym roślina zawiera: flawonoidy, antocyjany, olejek eteryczny, garbniki, seskwiterpeny, witaminę A i C oraz PP. Jest też bogata w związki mineralne, związki siarkowe oraz luteinę i zeaksantynę.  Posiada działanie odkażające – przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze oraz przeciwskurczowe. Wspomaga leczenie chorób układu oddechowego oraz układu moczowego. Zewnętrznie stosuje się w chorobach dermatologicznych, którym towarzyszą stany zapalne oraz trudno gojące rany.

Zastosowanie w lecznictwie: Surowiec może być stosowany zewnętrznie w celu ułatwienia regeneracji naskórka, jako środek odkażający oraz osuszający na rany (garbniki).

Tradycyjna medycyna peruwiańska polecała następujące formy lecznicze:

– okłady ze świeżych liści na zakażenia bakteryjne

– kąpiele z dodatkiem odwaru z ziela jako łagodzące objawy bólowe oraz wysuszające wypryski

– wyciągi na winie jako środek wysuszający na ropienie

– pocieranie jęczmienia na oku kwiatami w celu jego eliminacji

– nacieranie kwiatami miejsc stłuczonych i sinych w celu usunięcia siniaków

– sok z ziela w celu uzupełnienia niedoborów witaminy C i poprawy odporności.

Dziś wiadomo, że nasturcja zawiera znaczną ilość luteiny i związków o właściwościach antyoksydacyjnych, które sprzyjają poprawie ostrości widzenia.

Odwar lub napar z kwiatów może służyć jako płukanka do gardła przy anginie, infekcjach układu oddechowego oraz zapaleniach jamy ustnej, dziąseł oraz do przemywania skóry.

Nasturcji przypisuje się także działanie przeciwnowotworowe.

Zastosowanie w kuchni: Liście nasturcji służą jako przyprawa do potraw (są pikantne). Kwiaty stanowią element ozdobny sałatek i deserów. Owoce stanowią substytut kaparów.

Zastosowanie w kosmetyce: Nasturcja wchodzi w skład wielu kosmetyków: szamponów, kremów, balsamów, żeli pod prysznic.

Zawiera naturalne antyoksydanty, dzięki którym opóźnia efekty starzenia. Zawarte w niej związki siarkowe zmniejszają łojotok i pomagają wzmacniać  cebulki włosowe.

Nasturcja – pięknie wygląda na talerzu i na balkonie, ale dla Peruwiańczyków to przede wszystkim lekarstwo…

Źródła:

http://www.czytelniamedyczna.pl/4194,roslina-przyszlosci-nasturcja-wieksza-tropaeolum-majus-l.html

Ziołolecznictwo amazońskie i andyjskie, K. Żurowska

Chevallier A. The encyclopedia of medicinal plants. Dorling Kindersley, London 1996.

Niizu PY, Rodiguez-Amaya DB. Flowers and leaves of Tropaeolum majus L. as rich source of lutein. J Food Sci 2005; 70:S605-9

Na serduszko, ale nie na złamane…konwalia majowa, bo w końcu maj…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Konwalia majowa- surowiec zielarski stanowi ziele konwalii. Zawiera substancje czynne należące do grupy glikozydów nasercowych- głównie konwalatoksynę i konwalozyd. Poza nimi w składzie występują saponiny steroidowe, olejek eteryczny (kwiaty) oraz flawonoidy. Konwalia wchodzi w skład preparatów wzmacniających pracę mięśnia sercowego. Posiada także działanie moczopędne, przez co zapobiega obrzękom.

Zastosowanie w lecznictwie: W lecznictwie wykorzystuje się ściśle mianowanego sproszkowanego ziela. Wchodzi ono w skład farmakopealnych kropli nasercowych obok nalewki z miłka wiosennego i nalewki z kozłka lekarskiego oraz wielu innych gotowych leków.

Niegdyś popularne były trunki z dodatkiem konwalii majowej. Znalazłam jeden opis z 1657r., w którym używano kwiatów konwalii oraz lawendy oraz wina do sporządzenia lekarstwa na zmartwienia i apopleksję. W XVI wieku sporządzano także spirytus na bóle reumatyczne i do wcierania w bolące stawy.

Na Ukrainie sporządzano odwary z korzeni konwalii dwubocznej i ślazu na przeziębienie. Na bicie serca, duszności w piersi zalecano odwary z kwiatu konwalii.

Pył z suszonych i zmielonych  kwiatów konwalii zastępował kiedyś tabakę.

Zastosowanie w kuchni: Nie stosuje się.

Należy dodać, że samodzielne spożywanie przyrządzonych przez siebie przetworów o nie ustalonych dawkach może grozić zatruciami, nie stosować u dzieci. Konwalia podlega także ochronie gatunkowej.

Zastosowanie w kosmetyce: Olejek eteryczny wchodzi w skład perfum i wód toaletowych.

Konwalia majowa – kwitnie już w maju – jako lekarstwo wzmocni serduszko, ale na złamane- niestety nie zadziała…

Źródła:

Matławska I., Farmakognozja

Elżbieta Szot- Radziszewska, Analecta 16/1

https://www.researchgate.net/profile/Jozef_Szarek/publication/256297433_Dawna_medycyna_i_weterynaria._rodowisko_a_zwierz/links/00b495223c7cb61f5a000000.pdf#page=217

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Maximum_Residue_Limits_-_Report/2009/11/WC500013008.pdf

http://herbapolonica.pl/magazines-files/2677208-10.pdf

http://botanical.com/botanical/mgmh/l/lilofv23.html

Orzechy makadamia… z nutą kremową w smaku…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Makadamia – orzechy, które zawierają w swoim składzie znaczną ilość jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, błonnik, białko, witaminy A i E. Są także źródłem błonnika i witamin z grupy B (głównie B6), związków magnezu, potasu czy wapnia. Uważane za dość kaloryczne, ale i zdrowe, gdyż dostarczają organizmowi kwasów tłuszczowych pełniących funkcję ochronną przed chorobami układu krążenia. Olej z makadamia znalazł zastosowanie w kosmetyce do wyrobu olejów, kremów i balsamów natłuszczających, regenerujących i promienioochronnych.

Zastosowanie w lecznictwie: Spożywanie orzechów chroni organizm przed chorobami takimi jak: miażdżyca, choroba wieńcowa czy zawał mięśnia sercowego.

Są przy tym dość ciekawe w smaku. Wyczuwalna jest nuta kremowa, która pozostaje po spożyciu…:).

W działaniu farmakologicznym redukują poziom cholesterolu i trójglicerydów. Korzystnie wpływają na nasz układ kostny oraz wspomagają ochronę przed osteoporozą. Dość szybko wysycają głód.

Zjedzenie kilku orzechów powoduje, że szybko nie sięgniemy po kolejny posiłek…

Zastosowanie w kuchni: Orzechy można spożywać samodzielnie lub dodawać do ciast. W niektórych krajach masło makadamia wchodzi w skład słodkości, czekolad czy do smarowania kanapek. Do kupienia zwykle są orzechy łuskane.

Należy pamiętać, by nie podawać psom, gdyż  są dla nich toksyczne.

Olej makadamia można dodawać do dań zimnych lub na ciepło, do sałatek i do pieczywa zamiast oliwy z oliwek (ma inny smak).

Zastosowanie w kosmetyce: Ze względu na bogaty skład chemiczny obfitujący w kwasy tłuszczowe i witaminy poprawiające kondycję skóry olej makadamia uchodzi za jeden z popularniejszych surowców do kosmetyków pielęgnacyjnych dla skóry suchej, potrzebującej odżywienia, regeneracji, uelastycznienia, wygładzenia oraz skóry podrażnionej. Można znaleźć go w balsamach, kremach, masłach, maskach i wielu innych formach kosmetyków. Dzięki obecności antyoksydantów opóźnia efekty starzenia skóry. Nacieranie olejem makadamia paznokci wzmacnia ich strukturę.

Olej makadamia możne służyć do masażu, także w przypadku zwalczania cellulitu.

Dla mnie orzechy makadamia to nowe odczucie zmysłu smaku i ciekawe doświadczenie…

USDA Health Chart

Słodki wpis o "kakahuati", czyli o tym do czego służy nasienie kakaowca…

cacao
https://www.flickr.com/photos/30774306@N06/5745278485/

Kakaowiec właściwy – surowiec zielarski stanowi nasienie kakaowca. W zależności od jego obróbki uzyskuje się masło kakaowe, nasiona do wyrobu czekolady (prażenie i proszkowanie), surowiec zielarski (usunięcie łupiny). W nasionach występują alkaloidy: teobromina, kofeina, garbniki katechinowe, proantocyjanidyny (procyjanidyny) oraz substancje zapasowe. Nasiona posiadają działanie zapierające. Masło kakaowe z kolei używane jest w recepturze farmaceutycznej do wyrobu czopków, w przemyśle kosmetycznym jako składnik balsamów, masła do ciała i pomadek. Kakao (proszek) służy do wyrobu czekolady, napojów, słodyczy oraz mas czekoladowych. Uważane jest za afrodyzjak i używka:).

Zastosowanie w lecznictwie: Oleum Cacao/ Butyrum Cacao – podłoże czopków, globulek, w niektórych krajach także do maści, kremów. Skład:  kwas palmitynowy, stearynowy, linolowy i oleinowy. Topi się w temperaturze ciała.

Kakao w medycynie ludowej stosowano na ból gardła, żołądka i na gościec, jako środek lekko moczopędny (herbata z łupin nasiennych). W Ameryce Środkowej uchodzi do dziś za środek warunkujący potencję, naturalny anty-depresant oraz środek poprawiający nastrój podczas zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Według najnowszych badań uważa się, że kakao posiada korzystne działanie w chorobach układu krążenia. Stwierdzono, że za jego antypłytkowe właściwości odpowiada składnik epikatechina. Uważane jest także za źródło naturalnych antyutleniaczy.

Zastosowanie w kuchni: Kakao to nieodłączny składnik wielu słodkości i wyrobów cukierniczych.

Orzeszki: tabliczka czekolady, 5 łyżek orzechów włoskich, morele suszone. Roztopić czekoladę w kąpieli wodnej, wymieszać z rozdrobnionymi bakaliami. Nałożyć łyżką na pergamin na blasze. Wstawić do lodówki i schłodzić.

Pudding po polsku: pół tabliczki czekolady, herbatniki, 2 jajka, pół szklanki cukru, dżem porzeczkowy, 2 niepełne szklanki mleka czekoladowego.

W mleku roztopić czekoladę. Pokruszyć herbatniki i wymieszać je z cukrem. Po ostudzeniu połączyć z mlekiem. Dodać żółtka i ucierać. Piec w temperaturze 180 stopni przez 30 minut. Wyjąć i posmarować dżemem. Ubić pianę z białek i nałożyć na ciasto. Piec około kwadransa w piekarniku do utworzenia bezy.

Kisiel kakaowy (przepis z książki mojej babci): 2 szklanki mleka, 1 łyżka kakao, 2 łyżki mąki ziemniaczanej, 2 żółtka, 4 łyżki cukru pudru.

Zagotować większość mleka. Zimne mleko, które pozostało, wymieszać z mąką ziemniaczaną i kakao. Wlać do mleka i zagotować. Żółtka utrzeć z cukrem i wlewać powoli mieszając do przestudzonego mleka. Rozlać do salaterek i pozostawić do ostygnięcia.

Zastosowanie w kosmetyce:  Masło kakaowe uznawane jest za środek promienioochronny. Wspomaga opalanie, zapewnia odpowiednie natłuszczenie skóry, jej odżywienie i ochronę. Główne zastosowanie to: produkcja kremów do opalania, fluidów, pomadek, kremów, różów.

W przemyśle perfumeryjnym: jako środek aromatyzujący, zmysłowy. Nadaje zapach niektórym kosmetykom, doskonale łączy się z wanilią i pomarańczą.

Kocham jego zapach…

W metodzie „enfleurage” służy do pochłaniania olejków eterycznych przez warstwę lipidową.

„Kakahuati” – kto nie zna jego smaku… nic dodać, nic mu ująć…

Jędrzejko k., Kowalczyk B., Balcer B. 2007, Lamer-Zarawska E., Noculak-Palczewska A. 1994.

Postępy Fitoterapii 4/2000, s. 8-12

Nowa Medycyna 1/2001

Nature 418, 289-290 (18 July 2002) | doi:10.1038/418289a

AOWDW WALCE, Z MIAŻDŻYCĄ – kosmos.icm.edu.pl

M Mrozek – ptzn.org.pl

Muszyński J 1928b. Używki kofeinowe ludzkości. Herbata, kawa, kakao, kola, gwarana, herbata paragwajska czyli yerva-mate. Wiadomości Farmaceutyczne 46: 588-591; 47: 599- 603

 

Słodki wpis o „kakahuati”, czyli o tym do czego służy nasienie kakaowca…

cacao
https://www.flickr.com/photos/30774306@N06/5745278485/

Kakaowiec właściwy – surowiec zielarski stanowi nasienie kakaowca. W zależności od jego obróbki uzyskuje się masło kakaowe, nasiona do wyrobu czekolady (prażenie i proszkowanie), surowiec zielarski (usunięcie łupiny). W nasionach występują alkaloidy: teobromina, kofeina, garbniki katechinowe, proantocyjanidyny (procyjanidyny) oraz substancje zapasowe. Nasiona posiadają działanie zapierające. Masło kakaowe z kolei używane jest w recepturze farmaceutycznej do wyrobu czopków, w przemyśle kosmetycznym jako składnik balsamów, masła do ciała i pomadek. Kakao (proszek) służy do wyrobu czekolady, napojów, słodyczy oraz mas czekoladowych. Uważane jest za afrodyzjak i używka:).

Zastosowanie w lecznictwie: Oleum Cacao/ Butyrum Cacao – podłoże czopków, globulek, w niektórych krajach także do maści, kremów. Skład:  kwas palmitynowy, stearynowy, linolowy i oleinowy. Topi się w temperaturze ciała.

Kakao w medycynie ludowej stosowano na ból gardła, żołądka i na gościec, jako środek lekko moczopędny (herbata z łupin nasiennych). W Ameryce Środkowej uchodzi do dziś za środek warunkujący potencję, naturalny anty-depresant oraz środek poprawiający nastrój podczas zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Według najnowszych badań uważa się, że kakao posiada korzystne działanie w chorobach układu krążenia. Stwierdzono, że za jego antypłytkowe właściwości odpowiada składnik epikatechina. Uważane jest także za źródło naturalnych antyutleniaczy.

Zastosowanie w kuchni: Kakao to nieodłączny składnik wielu słodkości i wyrobów cukierniczych.

Orzeszki: tabliczka czekolady, 5 łyżek orzechów włoskich, morele suszone. Roztopić czekoladę w kąpieli wodnej, wymieszać z rozdrobnionymi bakaliami. Nałożyć łyżką na pergamin na blasze. Wstawić do lodówki i schłodzić.

Pudding po polsku: pół tabliczki czekolady, herbatniki, 2 jajka, pół szklanki cukru, dżem porzeczkowy, 2 niepełne szklanki mleka czekoladowego.

W mleku roztopić czekoladę. Pokruszyć herbatniki i wymieszać je z cukrem. Po ostudzeniu połączyć z mlekiem. Dodać żółtka i ucierać. Piec w temperaturze 180 stopni przez 30 minut. Wyjąć i posmarować dżemem. Ubić pianę z białek i nałożyć na ciasto. Piec około kwadransa w piekarniku do utworzenia bezy.

Kisiel kakaowy (przepis z książki mojej babci): 2 szklanki mleka, 1 łyżka kakao, 2 łyżki mąki ziemniaczanej, 2 żółtka, 4 łyżki cukru pudru.

Zagotować większość mleka. Zimne mleko, które pozostało, wymieszać z mąką ziemniaczaną i kakao. Wlać do mleka i zagotować. Żółtka utrzeć z cukrem i wlewać powoli mieszając do przestudzonego mleka. Rozlać do salaterek i pozostawić do ostygnięcia.

Zastosowanie w kosmetyce:  Masło kakaowe uznawane jest za środek promienioochronny. Wspomaga opalanie, zapewnia odpowiednie natłuszczenie skóry, jej odżywienie i ochronę. Główne zastosowanie to: produkcja kremów do opalania, fluidów, pomadek, kremów, różów.

W przemyśle perfumeryjnym: jako środek aromatyzujący, zmysłowy. Nadaje zapach niektórym kosmetykom, doskonale łączy się z wanilią i pomarańczą.

Kocham jego zapach…

W metodzie „enfleurage” służy do pochłaniania olejków eterycznych przez warstwę lipidową.

„Kakahuati” – kto nie zna jego smaku… nic dodać, nic mu ująć…

Jędrzejko k., Kowalczyk B., Balcer B. 2007, Lamer-Zarawska E., Noculak-Palczewska A. 1994.

Postępy Fitoterapii 4/2000, s. 8-12

Nowa Medycyna 1/2001

Nature 418, 289-290 (18 July 2002) | doi:10.1038/418289a

AOWDW WALCE, Z MIAŻDŻYCĄ – kosmos.icm.edu.pl

M Mrozek – ptzn.org.pl

Muszyński J 1928b. Używki kofeinowe ludzkości. Herbata, kawa, kakao, kola, gwarana, herbata paragwajska czyli yerva-mate. Wiadomości Farmaceutyczne 46: 588-591; 47: 599- 603