Świetlik łąkowy – surowiec zielarski stanowi ziele świetlika. Zawiera ono związki z grupy flawonoidów, irydoidy (aukubinę), kwasy fenolowe, olejek eteryczny oraz garbniki i fitosterole. Jest stosowany głównie w formach do użytku zewnętrznego jako środek odkażający, przeciwbakteryjny i przeciwzapalny. Działa także ściągająco i przeciwalergicznie. Najczęściej wykorzystuje się jego właściwości w leczeniu stanów zapalnych spojówek oraz schorzeniach skórnych.
Zastosowanie w lecznictwie: Odwar: 1 łyżeczkę ziela zalać 1 szklanką zimnej wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować około 5 minut pod przykryciem. Ostudzić, odcedzić. Stosować w formie kompresów na powieki (z użyciem jałowych kompresów) lub do przemywania brzegów powiek.
Łagodzi stany zapalne, działa ściągająco oraz zmniejsza podrażnienia oczu wywołane różnymi czynnikami. Najkorzystniejszy efekt przyniesie kilkukrotne w ciągu dnia stosowanie najlepiej świeżo przyrządzonego odwaru.
Nie zaleca się stosowania u kobiet w ciąży oraz podczas karmienia piersią. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na surowiec.
Napar z dodatkiem ziela świetlika: Zmieszać 40 g kwiatów bławatka i 30 g ziela świetlika. 2 łyżki mieszanki zalać szklanką wrzątku, po 10 minutach odcedzić. Przykładać jako przymoczki na stany zapalne oczu.
Ciekawostką jest, że badaniach przedklinicznych wykazano, że świetlik obniżał poziom cukru u zwierząt. Ponadto jeden ze składników ziela posiada właściwości przeciwwirusowe i ochronne na wątrobę, co może mieć w przyszłości duże znaczenie.
Wg Komisji Europejskiej brak udowodnionej skuteczności ziela świetlika. Do dziś jednak używa się go w Polsce głównie zewnętrznie w formie odwaru, kropli do oczu oraz jako środka ściągającego na skórę. W Niemczech szeroko stosuje się go w homeopatii.
W medycynie tradycyjnej innych krajów Europy wywar z ziela świetlika podaje się przy suchym kaszlu, bólu ucha i głowy, na gorączkę, na ropne zapalenie skóry, na stany zapalne jelit oraz problemy trawienne.
Maść do nosa na katar (wg Van Hellemont 1985):
Skład: Nalewka ze świetlika 5g, lanolina 5g, wazelina 15g, olejek bergamotowy 2 krople. Stosować 3 razy dziennie zewnętrznie do każdego otworu nosowego.
Przetwory z ziela świetlika służą głównie jednak do przemywania oczu, zarówno w leczeniu i zapobieganiu zapalenia spojówek, zapalenia powiek, na zmęczone oczy oraz na ropne stany zapalne.
Zastosowanie w kuchni: nie znaleziono.
Zastosowanie w kosmetyce: Świetlik łąkowy stanowi składnik kosmetyków do pielęgnacji skóry wokół oczu (żele, kremy) oraz produktów do demakijażu oczu.
Ziele świetlika łagodzi podrażnienia skórne oraz usuwa objawy zmęczenia.
Tonik odkażający – wykonać odwar jak wyżej, zmoczyć w nim wacik kosmetyczny i przemywać chorobowo zmienioną skórę. Tonik działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie.
Zmęczone oczy, podrażnienia, stan zapalny, „jęczmień”… zawsze warto sięgnąć po domowe sposoby na „uzdrowienie” oczu, czyli… świetlik łąkowy.
Źródła:
1. Panacea Nr 2 (27), kwiecień – czerwiec 2009 strony: 18-19
2. Postępy Fitoterapii 4/2013, s. 256-259
3. Postępy Fitoterapii 4/2007, s. 212-215
4. B. Sari ˇ ´c-Kundali´c et al. / Journal of Ethnopharmacology 131 (2010) 33–55
5. S. S. Red`i}: Ethnotherapy in Bosnia and Herzegovina, Coll. Antropol. 31 (2007) 3: 869–890
6. http://www.nutrivitality.pl/rosliny-lecznicze-i-elementy-fitoterapii/ziola-rosliny-lecznicze-i-ich-zastosowanie/chaber-blawatek.html
7.https://books.google.pl/books?id=Ca3QAQAAQBAJ&pg=PA553&lpg=PA553&dq=Euphrasia+rostkoviana+traditional+use&source=bl&ots=QcXknQ0IQG&sig=yVT-LW6aboBED-rHm8eOuEm033o&hl=pl&sa=X&ved=0CDAQ6AEwAjgKahUKEwjXs__4qeLHAhXEWCwKHbW1C7E#v=onepage&q=Euphrasia%20rostkoviana%20traditional%20use&f=false
8.http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_HMPC_assessment_report/2011/01/WC500100385.pdf
9. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine
Volume 2015 (2015)