Ziele fiołka trójbarwnego czyli bratka od niepamiętnych czasów znajduje zastosowanie w leczeniu chorób dermatologicznych takich jak stany zapalne skóry, trądzik, egzemy czy ciemieniucha. Jego właściwości wynikają z obecności pochodnych kwasu salicylowego, garbników i śluzu, który łagodzi podrażnienia. Może być podawany zewnętrznie w formie miejscowych okładów. Forma doustna znajduje znacznie szerszy wachlarz możliwości użycia. Działa wykrztuśnie (saponiny), napotnie, łagodnie przeczyszczająco, uszczelnia drobne naczynka krwionośne (antocyjany, flawonoidy) – w leczeniu hemoroidów. Pomaga regulować przemianę materii, wspomaga odchudzanie, leczenie trądziku, dny moczanowej. Zawiera również witaminę C i E, karotenoidy i olejek eteryczny.
Zastosowanie w lecznictwie: Okłady: 3-10g surowca na 100g gorącej wody, zaparzyć ziele i odcedzić. Namoczyć kompres gazowy, przykładać na chorobowo zmienione miejsca. Na wypryski trądzikowe skuteczne jest zarówno picie bratka jak i stosowanie okładów. Dziesięciokrotnie rozcieńczony napar nadaje się do kąpieli leczniczej przy zapaleniach skóry. Herbata z fiołka rozgrzewa przy przeziębieniu, kaszlu, bólu gardła.
Zastosowanie w kuchni: Bratek należy do grupy jadalnych kwiatów. Może być dodawany do sałatek i zup lub służyć jako element dekoracyjny do ciast i deserów (np. do panna cotta, czy na tort) oraz zapachowy do win i likierów.
Fiołki w cukrze: fiołki, jajko, cukier. Smarujemy delikatnie kwiaty białkiem, obtaczamy w cukrze i suszymy w temperaturze do 90 stopni. Przechowujemy w słoikach oddzielone pergaminem.
Galaretka z fiołków: 2 szklanki fiołków na pół litra gorącej wody, odstawić na 3 godziny, odcedzić, dodać 1/4 szklanki soku z cytryny i szklankę cukru żelującego, doprowadzić do wrzenia i pogotować jeszcze ze 3 minuty, wlać do słoików i zawekować.
Zastosowanie w kosmetyce: Fiołek wchodzi w skład płynów i kremów o działaniu łagodnie ściągającym i przeciwzapalnym. Stanowi dodatek do perfum.
Kąpiel odprężająca: zaparzamy 1-2 łyżki kwiatów bratka, dodajemy do wanny z wodą i kąpiemy się krótko 5-10 min. Kąpiel działa wygładzająco i odprężająco.
Maseczka łagodząca podrażnienia: 1 łyżkę kwiatów zalać małą ilością gorącej wody. Dodać 1 łyżkę mąki ziemniaczanej. Składniki połączyć w miseczce do uzyskania jednolitej papki. Nałożyć na twarz na 15 minut, spłukać.