Składniki:

220 g mąki

7 g suchych drożdży

4 łyżki cukru

2 jajka

70 ml mleka

100 g miękkiego masła

1/2 łyżeczki soli

Składniki „syropu”:

1,5 l wody
600 g cukru
300 g rumu

Przygotowanie ciasta:

W misce zmieszać mąkę, drożdże, cukier i sól. Jajka roztrzepać z mlekiem i dołączyć do składników. Wyrobić ciasto. Dodać pokrojone masło i ugniatać do miękkości ciasto. Odstawić na 1h nakryte ściereczką w misce. Ciasto przełożyć do foremek (posmarowanych masłem) i odstawić na 20 min. Piec w piekarniku w temperaturze 180 stopni przez 20 minut. Po ostygnięciu postępować jak niżej.

Sposób przygotowania nasączenia:

Wlać wodę do rondla. Wsypać cukier i mieszać do całkowitego rozpuszczenia. Wyłączyć ogień i dodać rum. Upieczoną babkę namaczać w nasączeniu ok. 3h odwracając co jakiś czas. Podawać z bitą śmietaną, pistacjami lub owocami.

Każdy z nas zna smak włoskiej pizzy czy spagetti. Z risottem lub innymi lokalnymi daniami włoskimi nie jest już tak łatwo. Ostatnia podróż w okolice Neapolu przyniosła nam nowe doznania kulinarne oraz propozycje nowych smaków na talerzu. Dziś risotto z szafranem – nazywane Risotto au safran à la milanaise.

Risotto szafranowe:

Składniki:

ryż arborio (100-120g na 2 osoby)

1 średnia drobno posiekana cebula

2 szklanki bulionu warzywnego

szafran

sól

pieprz (najlepiej biały)

3 łyżki stołowe masła

parmezan

Wykonanie:

Roztopić  w rondelku 1 łyżkę masła. Zeszklić na nim drobno posiekaną cebulę. Dodać drugą łyżkę masła i rozpuścić. Dodać ryż, smażyć na wolnym ogniu cały czas mieszając. Wlać 1 szklankę bulionu i pozostawić na małym ogniu co jakiś czas mieszając. Gdy ryż wchłonie całość bulionu, dodać drugą szklankę bulionu warzywnego z dodatkiem rozdrobnionego szafranu. Gotować na wolnym ogniu około 20-25 minut, aż risotto uzyska kremową konsystencję. Zgasić ogień, dodać kolejną łyżkę masła, sól, biały pieprz do smaku i wymieszać. Na końcu dodać starty parmezan (1 płaska łyżka) i wymieszać. Przełożyć do talerza lub miseczki i udekorować startym parmezanem lub liściem bazylii.

W dniu dzisiejszym odbyły się warsztaty kosmetyczno-ziołowe, na których studenci przygotowali kosmetyki z ekstraktami ziołowymi.

Powoli zaczynają kwitnąć magnolie… wiosna, wiosna…

Pojawiły się też „bazie”…

Jak mówi jednak staropolskie przysłowie: Deszcze częste w kwietniu wróżą, że owoców będzie dużo… Dlatego może nie warto martwić się na zapas?

Żyworódka- roślina wieloletnia, której nazwa wywodzi się ze specyficznego jej rozmnażania (kiełkujące na brzegach liści rozmnóżki opadające na ziemię i rosnące). Występuje naturalnie na terenach Azji, Ameryki Pd., a dziś również uprawiana jako roślina ozdobna.

W Polsce i na świecie dostępne są preparaty i produkty kosmetyczne oparte na dwóch gatunkach z rodzaju Kalanchoe: żyworódki pierzastej (Kalanchoe pinnata (Lam.) Person, Bryophyllum pinnatum (Lam.) Oken) oraz żyworódki daigremonta. W liściach K. daigremontiana występują flawonoidy (poch. kemferolu i kwercetyny),  kwasy organiczne (chlorogenowy, ferulowy, galusowy, kawowy, p-kumarowy, protokatechowy, syryngowy, β- i γ-rezorcylowy, jabłkowy), witamina E oraz wapń, potas, sód. W częściach nadziemnych i korzeniu rośliny występują sterole,  triterpeny (11-okso-epi-β-amyryna) a także bufadienolidy.  

Znaczenie lecznicze: K. daigremontiana posiada działanie: – działanie przeciwdrobnoustrojowe – przeciwwirusowe – przeciwutleniające – cytotoksyczne  – owadobójcze.  W medycynie ludowej wewnętrznie:  w zapaleniu stawów, jako środek przeciwgorączkowy, przeciwkaszlowy i przeciwwrzodowy. W tradycyjnej medycynie chińskiej wykorzystywana jest jako środek przeciwwymiotny i przeciwkaszlowy. Natomiast okłady ze świeżych, zmiażdżonych liści lub soku z liści stosowane są w trudno gojących się ranach.

Lekko prażone liście używane były zewnętrznie na grzybice skórne. Herbata (napary z liści)  są w Nigerii lekarstwem na gorączkę. W medycynie Indii jest stosowana jako środek ściągający, przeciwbólowy, wiatropędny, a także przydatny w nudnościach i wymiotach. Podkreśla się jej przeciwalergiczne właściwości. Ekstrakt z liści stosuje się w leczeniu czerwonki. Odwary z liści w Indiach służą do pozbycia się kamicy żółciowej. Na Jawie preparat z korzeni i liści podaje się kobietom po porodzie. Z uwagi na wąski indeks terapeutyczny oraz ryzyko powstania kardiotoksyczności, spowodowane obecnością bufadienolidów w żyworódce daigremonta wg doniesień naukowych nie zaleca się  stosowania do wewnątrz preparatów sporządzonych z tego gatunku. Te same bufadienolidy stanowią ciekawą mało poznaną grupę związków- niezwykle zaciekawił mnie artykuł na temat tych związków: Kolodziejczyk-Czepas, J., Stochmal, A. Bufadienolides of Kalanchoe species: an overview of chemical structure, biological activity and prospects for pharmacological use. Phytochem Rev16, 1155–1171 (2017). https://doi.org/10.1007/s11101-017-9525-1  

Domowe preparaty ziołowe z żyworódki:

1. Okłady z liści– zmiażdżyć 1 łyżkę liści, nałożyć papkę na chorobowo zmienione miejsce. Okłady zmieniać co 4-5 h. Pasta z macerowanych liści stosowana jest w Indiach na bóle mięśni i stawów.  

2. Krople do uszu i nosa– liście dobrze opłukać, osuszyć, zmiażdżyć i wycisnąć sok przez sterylną gazę. Stosować 1 kroplę 2 razy dziennie.

3. Maść z żyworódki– 10 dkg świeżego smalcu roztopić w rondelku. Pozostawić do ostudzenia. Zmieszać z 1 łyżką uprzednio przygotowanego soku. Maść przechowywać w lodówce. Sok z żyworódki- zerwać liście z łodyżkami, opłukać i delikatnie osuszyć. Zmiażdżyć i wycisnąć sok. Niektórzy polecają owinąć je w bibułkę i przechowywać w lodówce ok. 1 tygodnia.  

4. Nalewka spirytusowa– 4 części soku z żyworódki zmieszać z 1 częścią spirytusu 70%. Stosować zewnętrznie na wysypki skórne, blizny, po ukąszeniu owadów, na rany i stany zapalne skóry.

  5. Roztwór do nacierań– wykonać jak nalewkę używając zamiast spirytusu czystego spirytus salicylowy. W bólach głowy poleca się wcieranie roztworu spirytusowego w skórę okolicy skroni za pomocą watki zwilżonej roztworem.   W medycynie tradycyjnej żyworódkę stosuje się do wewnątrz na ból gardła, chrypkę, w przebiegu przeziębienia, na stany zapalne dziąseł. Postaci: miodek z żyworódką, mikstura, sok czy nalewka.  

6. Płukanka do gardła- Sok żyworódkowy zmieszany z odrobiną spirytusu i z ciepłą wodą jako płukanka. Można też żuć liść rośliny.  

7. Oliwka do nacierań- do 1 części soku żyworódkowego dodać 2 części oleju sojowego, słonecznikowego lub rzepakowego. Płyn lekko ogrzać, następnie schłodzić. Smarować blizny, popękaną skórę.   Frołow i Pieresadin w zapaleniu żołądka i jelit  stosowali preparat miodowo-ziołowy w postaci emulsji. Zawierał on 70 g miodu, 10 ml
10% etanolowego ekstraktu z propolisu oraz 20 ml świeżo wyciśniętego soku z liści żyworódki pierzastej.  

Zastosowanie w kosmetyce:  Żyworódka stanowi źródło mikro- i makroelementów: glinu, krzemu, selenu, wapnia, żelaza, manganu, potasu i miedzi. Jest źródłem witaminy C, flawonoidów i katechin. Posiada właściwości antyoksydacyjne potwierdzone badaniami naukowymi. Wykorzystywana jest w kosmetykach przeciwzmarszczkowych i rozjaśniających przebarwienia, w tym piegi. Można stosować napary z rośliny zamiast toniku w przypadku cery z problemami.  

Jakiś czas temu otrzymałam rozmnóżki żyworódki od p. Elżbiety autorki artykułów na temat żyworódki. Opowiedziała mi w liście o swoich doświadczeniach jako wieloletni emerytowany już lekarz praktyk z jej wykorzystaniem na ukąszenia, wysypkę i silne zapaleniem żylaków. Postanowiłam zasadzić u siebie w domu. Czekam, aż wyrośnie nowe domowe lekarstwo:). Zostało mi jeszcze tyle rozmnóżek…

Piśmiennictwo: http://www.czytelniamedyczna.pl/6717,badania-nad-aktywnoscia-biologiczna-soku-z-lisci-kalanchoe-daigremontiana.html Frołow W.M., Pieresadin N.A., Api- i fitoterapia żełudocznych zabolewanij, Pczełowodstwo, 1993, 7, s. 40–42 http://pwsz.krosno.pl/gfx/pwszkrosno/userfiles/biblioteka/11_mozliwosc_wykorzystania.pdf Milczarek- Szałkowska H., Żyworódka pierzasta roślina na wiele chorób, Fundacja Pomocy Człowiekowi i Środowisku. Wójcik Elżbieta, Żyworódka pierzasta (www.kuzdrowiu.pl) https://www.researchgate.net/profile/Riaz_Uddin5/publication/262523515_Literature_review_on_pharmacological_potentials_of_Kalanchoe_pinnata_Crassulaceae/links/0a85e537e414573af8000000.pdf https://link.springer.com/article/10.1007/s11101-017-9525-1/tables/1 Kolodziejczyk-Czepas, J., Stochmal, A. Bufadienolides of Kalanchoe species: an overview of chemical structure, biological activity and prospects for pharmacological use. Phytochem Rev16, 1155–1171 (2017). https://doi.org/10.1007/s11101-017-9525-1 Takai N, Kira N, Ishii T et al (2012) Bufalin, a traditional oriental medicine induces apoptosis in human cancer cells. Asian Pac J Cancer Prev 13:399–402        

Wrzos pospolity – w lecznictwie wykorzystuje się jego kwiat. Ze względu na zawartość substancji o nazwie arbutyna, która działa odkażająco na drogi moczowe, surowiec jest stosowany w leczeniu stanów zapalnych nerek oraz układu moczowego. Kwiat zawiera także flawonoidy, garbniki, olejek eteryczny i sole mineralne. Działa moczopędnie, przeciwbakteryjnie, łagodzi objawy przerostu prostaty i reumatyzmu. Lekko uspokaja i sprzyja zasypianiu.

Zastosowanie w lecznictwie: Wrzos posiada lekko gorzkawy smak i spożywany na czczo pobudza wydzielanie soków trawiennych, wzmaga apetyt i poprawia trawienie. Łagodzi także zaburzenia pracy wątroby. Jest pomocny w niestrawności, wzdęciach i braku łaknienia. Można używać zarówno samych kwiatów wrzosu, ziela wrzosu,  jak i naparów ze świeżych i suszonych kwiatów.

Napar z wrzosu: 1 łyżkę kwiatów wrzosu zalać 1 szklanką wrzątku i zaparzyć pod przykryciem. Pić przed każdym posiłkiem.

Wyżej wymieniony napar łagodzi stany zapalne przewodu pokarmowego i biegunki. Pity regularnie przez dłuższy okres czasu wspomaga usuwanie drobnych złogów kamieni w drogach moczowych oraz relaksuje, uspokaja i wycisza.

Aby ukoić nerwy i szybko zasnąć polecam kąpiel z dodatkiem wrzosu i lawendy. Garść ziół wrzucić do wanny i kąpać się w ciepłej wodzie około 15 minut.

Zastosowanie w kuchni: Najsmaczniejszym składnikiem w kuchni jest wrzosowy miód. Ma konsystencję galaretki. Poleca się go jeść panom zarówno profilaktycznie  jak i leczniczo w łagodnym przeroście prostaty. Medycyna ludowa zaleca go jako środek wzmacniający pracę serca.

Dzięki właściwościom antyseptycznym świetnie sprawdza się w okresie grypowym, chroni przed przeziębieniem i stanem zapalnym górnych dróg oddechowych.  Nadaje się do kawy i herbaty. Można nim wzbogacać potrawy z jogurtem, marynaty do mięs oraz sosy.

Marynata do mięsa wg mojego męża: nadaje się do żeberek, udek kurczaka oraz innych mięs zarówno grillowanych jak i pieczonych. Skład: oregano, bazylia, majeranek, rozmaryn, tymianek, cząber, szałwia, odrobina kurkumy – jeśli ktoś lubi, 2 łyżki wody, miód. Składniki suche wymieszać w miseczce, dodać 2 łyżki miodu i wody, równomiernie zawieszając w nich zioła. Tak przygotowaną zalewą pokryć mięso i odstawić na minimum 4 godziny w chłodnym miejscu.

Żeberka z miodem wrzosowym: 0.5 kg żeberek, 2 łyżki miodu wrzosowego, 1 łyżka sosu sojowego, zioła: oregano, rozmaryn, sól i pieprz. Wymieszać przyprawy z miodem. Żeberka posmarować sosem sojowym, a następnie marynatą miodową. Odstawić do lodówki na 3 godziny. Piec w piekarniku do miękkości.

Sos z miodem wrzosowym: 4 łyżki miodu, oliwy z oliwek i musztardy. Składniki wymieszać. Podawać do udka kurczaka oraz do ryb.

Zastosowanie w kosmetyce: Wrzos dzięki obecności garbników służy do pielęgnacji skóry głowy i ciała.

Napar nadaje się  jako płukanka do pielęgnacji ciemnych włosów,  podrażnionej skóry głowy oraz przy łupieżu. Można nim przemywać rany, zmiany skórne i owrzodzenia. Działa odkażająco, ściągająco i przeciwzapalnie.

Miód wrzosowy stosowany punktowo na wypryski wysusza je i miejscowo odkaża. Jest źródłem witamin z grupy B i PP, które korzystnie wpływają na cerę.

Maseczka – peeling-  2 łyżki miodu wymieszać z 2 łyżkami cukru krystalicznego i nałożyć na  zwilżoną twarz. Wmasować okrężnymi ruchami. Pozostawić na twarzy 15 minut i delikatnie zmyć płatkiem kosmetycznym. Jest skuteczna w pielęgnacji cery tłustej i mieszanej, skłonnej do łojotoku i powstawaniu wyprysków.

Wrzosy –  kwiaty pełne tajemnic, zadumy i miłości – tak jak „Wichrowe Wzgórza”. Kocham je tak samo jak powieść, którą czytam raz do roku w styczniu…

W dniu 16. 11.2021 odbył się wykład na temat polifenoli roślinnych w kosmetyce w ramach Akademii Wiedzy o Zdrowiu WSIiZ.

Cały wykład do odsłuchania na facebookowej stronie Zioła od kuchni w aktualnościach.

Związki z grupy polifenoli stanowią ciekawą grupę substancji chemicznych powszechnie występujących w różnych gatunkach roślin. Polifenole są to związki organiczne posiadające w strukturze chemicznej jeden lub kilka pierścieni węglowodorów aromatycznych i co najmniej dwie grupy hydroksylowe. Zalicza się do nich m.in. kwasy fenolowe, flawonoidy, antocyjany, lignany i neolignany. Posiadają one właściwości antyoksydacyjne, przez co mogą opóźniać procesy starzenia. Mechanizm ich działania wiąże się ze zmiataniem wolnych rodników. Niektóre z nich wykazują działanie przeciwdrobnoustrojowe i przeciwalergiczne, inne zaś uszczelniające na naczynka, co pozwala na użycie ich jako komponentu dermokosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji cery z problemami, trądzikowej, wrażliwej oraz naczynkowej. Zarówno dieta bogata w polifenole, jak i stosowane miejscowo kremy wzbogacone o naturalne antyoksydanty, mogą poprawiać kondycję skóry oraz przeciwdziałać procesowi powstawania zmarszczek.