Żeń-szeń – chińskie lekarstwo na chłodne miesiące…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Żeń-szeń właściwy – surowiec zielarski stanowi korzeń żeń-szenia. Zbiera się go jesienią z roślin 4-6 letnich. Jest on bogaty w substancje z grupy saponin triterpenowych – panaksozydy (ginsenozydy). kwasy fenolowe i panaksany, polisacharydy, poliacetyleny, olejek eteryczny. Stwierdzono w surowcu także obecność innych związków, między innymi: alkoholi seskwiterpenowych, steroli, witamin i związków mineralnych. Żeń-szeń stosowany jest głównie jako surowiec adaptogenny, poprawiający ogólną wydolność psychiczną i fizyczną organizmu oraz przeciwstresowy. Dodatkowo powoduje obniżenie poziomu cukru we krwi, działa ochronnie na wątrobę. Hamuje agregację płytek i ma działanie immunostymulujące (podnosi odporność). Surowiec wpływa na ciśnienie krwi (może je podnosić w dużych dawkach w przeciwieństwie do żeń-szenia amerykańskiego, który je obniża dzięki obecności ginsenozydów Rb1). Uznawany za afrodyzjak od 300 roku p.n.e.

Zastosowanie w lecznictwie: Żeń-szeń posiada cenne właściwości farmakologiczne, w tym:

  • przeciwstresowe
  • poprawiające odporność
  • zwiększające wydolność fizyczną
  • podnoszące wydolność psychiczną
  • przeciwcukrzycowe
  • przyspieszające przemianę materii
  • obniżające poziom cholesterolu
  • ochronne na wątrobę
  • antyutleniające
  • przeciwzapalne
  • tonizujące
  • przeciwnowotworowe
  • przeciwgrzybicze
  • przeciwwirusowe
  • wpływa korzystnie na pamięć i koncentrację
  • działanie estrogenne i ochronne przed osteoporozą
  • zwiększa witalność
  • uważa się, iż poprawia funkcje seksualne u panów (najbardziej żeń-szeń koreański – wg badań wzmacnia erekcję).

Żeń-szeń występuje głównie w preparatach samodzielnie lub z dodatkiem witamin i minerałów.

Przeciwwskazania do stosowania żeń-szenia:

  • wiek (nie stosuje się go u dzieci)
  • ciąża
  • okres karmienia piersią
  • w bezsenności (może nasilić)
  • przy niektórych lekach (inhibitory MAO, kofeina – może nasilać bezsenność, leki przeciwzakrzepowe – może nasilać krwotoki, leki przeciwcukrzycowe – hipoglikemia)
  • w kołataniu serca (może nasilić)
  • choroby autoimmunologiczne
  • przeszczepy
  • niektóre nowotwory hormonozależne

Działania niepożądane:

  • podwyższenie ciśnienia tętniczego
  • problemy ze snem
  • zaburzenia rytmu
  • wysypka
  • bóle głowy
  • problemy ze strony przewodu pokarmowego
  • tzw. syndrom  żeń-szeniowy (zespół objawów)

Zastosowanie w kuchni:
Aktualnie żeń-szeń wchodzi w skład produktów energetycznych. Kandyzowane korzenie żeń-szenia stanowiły produkt do niedawna dostępny na rynku.

Zastosowanie w kosmetyce: Ekstrakt z żeń-szenia wchodzi w skład kosmetyków przeciwstarzeniowych, z uwagi na obecność antyoksydantów. Stanowi komponent kremów, serum, preparatów pod oczy, na cellulit (poprawia krążenie), szamponów, odżywek i ampułek na wypadanie włosów. Dostarcza skórze witamin z grupy B, A, C i wielu cennych związków mineralnych. Preparaty kosmetyczne wyraźnie poprawiają kondycję skóry i warunkują jej sprężystość.

 

Tradycyjna medycyna chińska zalecała stosować żeń-szeń wyłącznie w chłodnym okresie roku… kiedy spada nasza odporność i odczuwamy znużenie z powodu zmieniającej się aury i zmian w naszym organizmie. Chińska mądrość zastosowania żeń-szenia została dziś poparta licznymi badaniami i wskazuje jasno na kierunek zastosowania tego cennego korzenia życia… nie tylko u panów;)

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

 

Źródła:

Wawer I., Suplementy diety dla Ciebie, Warszawa, 2009

http://www.czytelniamedyczna.pl/2609,rodzaj-panax-systematyka-sklad-chemiczny-dzialanie-i-zastosowanie-oraz-analiza.html

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_HMPC_opinion_on_Community_herbal_monograph/2013/04/WC500142082.pdf

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_HMPC_assessment_report/2013/04/WC500142080.pdf

Jarosz M. Suplementy diety a zdrowie. PZWL, Warszawa 2008
Hygeia Public Health 2012, 47(4): 442-447
Izzo AA, Ernst E. Interactions between Herbal Medicines and Prescribed Drugs: A Systematic Review. Drugs 2001, 61(15): 2163-2175
Postępy Fitoterapii 2/2009, s. 77-97
*Tadeusz Wolski, Tomasz Baj, Agnieszka Ludwiczuk, Magdalena Sałata, Kazimierz Głowniak