Składniki:
– 4 owoce kaki
– 1 cytryna
– 3 łyżki syropu klonowego
– korzenne przyprawy według uznania – ja użyłam łyżeczki cynamonu, 6 goździków, dwie szczypty gałki muszkatołowej, szczyptę kardamonu (można też użyć gotowej przyprawy korzennej do piernika – wersja dla leniwych)
Sposób przygotowania:
Z owoców odciąć górę i wydrążyć środki. Miąższ pokroić w drobną kostkę i smażyć jak powidła w garnku o grubym dnie na wolnym ogniu często mieszając. Gdy konsystencja nieco rozluźni się dodać przyprawy i syrop klonowy. Dalej smażyć i często mieszać. Gdy uzyskamy jednolitą konsystencję wycisnąć do środka sok z jednej cytryny. Lekko przestudzić i przełożyć do wnętrza owocu. Podawać na ciepło lub na zimno, z bitą śmietaną lub bez. Można udekorować innymi owocami. Kakowy „dżem” pasuje także do tarty.
Owoce kaki stanowią źródło prowitaminy A i witaminy C – witamin młodości. Oczywiście obróbka termiczna powoduje utratę niektórych ich właściwości, ale za to podnosi walory smakowe 🙂
Z okazji Świąt Bożego Narodzenia życzę Wam nie tylko ziołowych Świąt, ale przede wszystkim radosnego czasu z bliskimi, oderwania od codziennych spraw, odpoczynku i zdrowia.
Składniki (proporcje na dużą blachę):
– dwie szklanki mąki
– szklanka oleju
– 1,5 szklanki cukru
– łyżka stołowa ekstraktu waniliowego
– czubata łyżka przyprawy do piernika
– jeden mały proszek do pieczenia
– pół łyżeczki soli
– cztery jajka
– 1.5 szklanki pure z dyni (dynia pokrojona w kostkę i uduszona w małej ilości wody do miękkości).
Olej, jaja, cukier, ekstrakt z wanilii i pure połączyć ze sobą do uzyskania jednolitej konsystencji. Do przesianej mąki dodać pozostałe suche składniki i dobrze wymieszać. Stopniowo dodawać do płynnych składników tak aby wszystko dobrze się połączyło. Przelać do blachy i piec w temperaturze 170°C ok. 35-45 minut do „suchego patyczka”.
Po lekkim ostudzeniu oprószyć cukrem pudrem lub oblać lukrem.
Olejek Ylang-Ylang – olejek eteryczny pozyskiwany z kwiatów drzewa Cananga odorata (jagodlin wonny) , powszechnie występującego w pn. Australii oraz na wybrzeżu Oceanu Indyjskiego (Madagaskar). Posiada żółty kolor i bardzo intensywny kwiatowy zapach. Głównymi jego składnikami są związki terpenowe: monoterpeny, seskwiterpeny, alkohole, octany, benzoesany oraz związki fenolowe. Wśród czołowych związków wymieniane są: pineny, limonen, nerol, geraniol czy humulen. Posiada zastosowanie zewnętrzne (dermatologia, aromaterapia) oraz wewnętrzne (głównie w lecznictwie tradycyjnym).
Zastosowanie w lecznictwie:
Ylang-Ylang przede wszystkim używany jest w aromaterapii głównie jako środek łagodzący napięcie, stres, jako afrodyzjak (oziębłość, zaburzenia seksualne – kremy pielęgnacyjno-pobudzające), a także w stanach zdenerwowania, depresji i stanach obniżonego nastroju, również wywołanego zmianą pory roku. Można go wąchać lub dodawać do kąpieli.
Badania kliniczne absorpcji olejku podczas masażu i stanu psychicznego pacjentów potwierdziły powyższe właściwości. Olejek poza efektem relaksacyjnym obniżał dodatkowo ciśnienie krwi i podwyższał temperaturę skóry.
Do masażu stosować rozcieńczony olejem bazowym lub oliwką. Masaż rozluźnia mięśnie i znosi napięcie. Doskonale komponuje się z olejkiem cytrynowym. Jest też korzystny w stanach zapalnych skóry, chroni przed zakażeniem bakteryjnym i grzybiczym.
W medycynie ludowej w Samoa i Tonga stosowana jest kora w leczeniu dolegliwości trawiennych i jako środek przeczyszczający. W innych miejscach świeże kwiaty wchodzą w skład medykamentów na objawy astmy, zaś suszone wykorzystuje się w leczeniu malarii.
Zastosowanie w kuchni: Olejek eteryczny służy w celu wzmocnienia zapachu owoców oraz napojów alkoholowych.
Zastosowanie w kosmetyce: Olejek stanowi podstawowy składnik kosmetyków do masażu i bardzo wielu perfum, np. Chanel No.5 (to intensywne słodkie perfumy, których zapach utrzymuje się długo na skórze).
Wchodzi w skład specyfiku Macassar Oil obok oleju kokosowego lub palmowego, odżywiającego włosy i przeznaczonego do stylizacji.
Używany w małych ilościach zwykle nie wywołuje objawów podrażnienia. Należy jednak do substancji alergizujących, dlatego przed użyciem warto wykonać test skórny. Odnotowano po wykorzystaniu dużych dawek bóle głowy.
Obecnie wchodzi w skład kosmetyków do pielęgnacji skóry tłustej (kremy, emulsje). Dzięki składnikom odkażającym działa tonizująco. Wpływa też korzystnie na wydzielanie sebum. Nadaje skórze gładkość.
Obok olejku rozmarynowego i tymiankowego uważany za skuteczny na wypadanie włosów (można dodawać go do odżywki lub płukanki do włosów – kilka kropel). Poprzez poprawę ukrwienia pobudza porost włosów.
Nie należy do najtańszych olejków eterycznych, ale skutecznie w połączeniu z innymi olejkami poprawia mi humor 🙂
Źródła:
M. Moss, S Hewitt, L Moss, K Wesnes – International Journal of …, 2008 – Taylor & Francis,
T. Hongratanaworakit, G. Buchbauer – Phytotherapy Research, 2006 – Wiley Online Library
E.M. Gaydou, R. Randriamiharisoa… – Journal of Agricultural …, 1986 – ACS Publications
H.I. Manner – Species profiles for Pacific …, 2006 – eco-library.theplanetfixer.org
M. Kieć-Świerczyńska, B. Kręcisz… – Med Pr, 2006 – cybra.p.lodz.pl
Z. Zygmunt, M. Katarzyna, K. Krzysztof – Family Medicine & Primary …, 2014 – yadda.icm.edu.pl
A. Flis, K. Pikul – think.wsiz.rzeszow.pl
Borgis – Postępy Fitoterapii 1/2007, s. 13-19
Dynia – surowcem zielarskim są suszone, całe, dojrzałe nasiona. Z rozdrobnionych nasion pozyskuje się olej zawierający kwasy tłuszczowe, sterole, witaminę E, białko i pektyny. Pestki bogate są także w związki mineralne: magnezu, potasu, żelaza i cynku oraz dużo jak na roślinę selenu i chromu. Zawierają witaminę A, C oraz witaminy z grupy B. Odkryto w nich także glikozydy fenolowe i lignany. Głównie wykorzystywane są w leczeniu objawów przerostu gruczołu krokowego oraz w celu wzmocnienia funkcji pęcherza moczowego. W medycynie tradycyjnej od wieków używa się ich jako środka przeciwrobaczego i moczopędnego, a także były kiedyś stosowane pomocniczo w astmie, gorączce, na ból zęba i w chorobach skóry.
Zastosowanie w lecznictwie: Kuracja przeciwrobacza: (np. na tasiemce): 200g świeżych nasion utrzeć na papkę, spożyć rano w dwóch turach co pół godziny. Po 3 godzinach wypić dawkę przeczyszczającą oleju rycynowego – dla dorosłych. (I. Matławska, Farmakognozja).
Olej z nasion dyni stanowi składnik preparatów stosowanych w początkowej fazie przerostu gruczołu krokowego oraz na objawy nie trzymania moczu.
Zastosowanie w kuchni: Najczęstszą formą podania pestek jest ich uprażenie na patelni lub blasze. Można dodawać je do rozmaitych wypieków oraz spożywać bezpośrednio.
W rondelku na małym ogniu rozpuścić cukier, miód i ekstrakt waniliowy i połączyć do uzyskania gęstego syropu. Rozcieńczyć go odrobiną wody. Do rondelka wsypać nasiona dyni i dobrze oblepić syropem. Na blachę wyłożoną papierem do pieczenia przekładać po czubatej łyżeczce obtoczonych nasion usypując z nich małe kopczyki. Piec przez 10-15 minut w piekarniku rozgrzanym do 150°C. Nie przypalić. Po wyjęciu z piekarnika odczekać, aż nasiona w syropie ostygną. Uformować kulki.
Jarmużowe pesto z dynią:
– pęczek liści jarmużu
– pół filiżanki pestek dyni
– szczypta soli
– 2-3 ząbki czosnku
– sok z jednej cytryny
Umieścić wszystkie składniki w blenderze i miksować do uzyskania jednolitej konsystencji. W razie konieczności dodać nieco oliwy. Przechowywać w lodówce do 4 dni.
Olej z pestek dyni może stanowić dodatek do sałatek lub zup.
Miąższ dyni ma bardzo duże znaczenie kulinarne. Przepisy na jej wykorzystanie kulinarne można znaleźć w poprzednich wpisach.
Zastosowanie w kosmetyce: Najczęściej stosowaną formą jest olej z pestek. Zawiera znaczną ilość antyoksydantów (substancji ograniczających starzenie skóry) oraz NNKT (Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych). Zapewnia skórze odpowiednie natłuszczenie i wygładzenie. Stanowi składnik domowych kosmetyków na rozstępy.
Duża zawartość cynku w pestkach dyni sprzyja walce z trądzikiem i wypryskami skórnymi.
Oliwka na rozstępy: zmieszać 50ml oleju z pestek dyni z 10 kroplami olejku cytrynowego. Nacierać 1 raz dziennie.
Odżywka na skórki paznokci: 1 łyżkę stołową oleju z pestek dyni zmieszać z kilkoma kroplami witaminy E w płynie. Wmasować w obrzeża paznokci i pozostawić na noc do wchłonięcia.
Nasze babcie znały złoty środek, żeby uchronić się przed pasożytami przewodu pokarmowego. Wystarczy zjeść regularnie kilka pestek dyni. Fakt, że upiększą dodatkowo nasz wygląd, podnosi ich wartość w diecie…
Wykonanie: Kromki chleba zwilżyć w mleku wymieszanym z cukrem (ilość cukru stosowna do indywidualnych potrzeb smakowych – ja dodałam 2 czubate łyżeczki na 1 szklankę mleka). Następnie zamoczyć w rozkłóconych jajkach. Smażyć na rozgrzanym oleju. Osuszyć na bibule i posypać obficie cynamonem oraz cukrem pudrem.
Jest obłędnie pyszne… i świąteczne… a święta tuż, tuż…
Inspirowane zachwytem nad kuchnią brazylijską i przepisami z książki „Banany w rytmie samby” Elżbiety Reis.
Babka owalna/jajowata – surowiec zielarski stanowią nasiona i łupiny nasienne. Są one bogate w śluz, białko i olej. Zawierają także substancje goryczowe, a wśród nich aukubinę o właściwościach przeciwzapalnych, błonnik oraz fitosterole. Nasiona wspomagają pracę jelit, zwiększają perystaltykę i łagodnie przeczyszczają. Działają osłonowo na podrażnienia jelit i usuwają nadmiar wody podczas biegunek. Łagodnie obniżają poziom cukru i cholesterolu we krwi (maleje ryzyko zawału i miażdżycy) poprzez wpływ na kwasy żółciowe. Babka jajowata jest korzystna w dietach odchudzających, gdyż ogranicza znaczny apetyt.
Zastosowanie w lecznictwie: Macerat: 1 łyżkę stołową nasion zalać filiżanką ostudzonej zagotowanej wody. Pozostawić do spęcznienia na kilka godzin. Pić jako środek łagodnie przeczyszczający, na objawy jelita wrażliwego lub osłonowo na przewód pokarmowy. W przypadku zwalczania zaparć poza piciem maceratu przed posiłkami, uzupełnić także dietę w równoczesne wypicie dodatkowo szklanki wody. Macerat zmniejsza apetyt, dając uczucie sytości.
Napar: 1 łyżkę nasion zalać 1 filiżanką gorącej wody. Odstawić na pół godziny pod przykryciem. Spożywać napar wraz z zawartymi w nim łupinkami na przeczyszczenie.
Nie należy stosować równocześnie z innymi lekami (wpływ na wchłanianie leków) i przy niedrożności przewodu pokarmowego.
Zarówno macerat jak i napar można stosować zewnętrznie po odcedzeniu jako środek powlekający i łagodzący zmiany skórne. Zawarta w nasionach aukubina działa przeciwzapalnie.
Na Ukrainie w lecznictwie tradycyjnym stosowano na dolegliwości trawienne: sok z jagód berberysu, z jagód derenia, herbatki z nasienia róży polnej, „tłuczonego nasienia babki z kaszą gryczaną ciepłą deszczówkę przegotowaną z rutą.”
Dodatkowo w Indiach podaje się ją poza wyżej wymienionymi wskazaniami wspomagająco w leczeniu stanów zapalnych układu oddechowego i moczowego. W innych źródłach opisuje się jej użycie w leczeniu czerwonki, przeziębienia, leczeniu hemoroidów (śluz rozmiękcza stolec) oraz usuwaniu toksyn z organizmu.
Zastosowanie w kuchni: Nie posiada. Jej spożycie bezpośrednio lub w formie gotowych preparatów z wodą, sokiem lub innym posiłkiem wpływa korzystnie na wypróżnienia i ogranicza łaknienie.
Zastosowanie w kosmetyce:Oliwka na wysuszone stopy: zmieszać 2 łyżki oleju z wiesiołka z dodatkiem 1 łyżki maceratu z babki. Natrzeć nią stopy po kąpieli. Olej wiesiołkowy jest bogaty w kwasy tłuszczowe, śluz zawarty w nasionach babki łagodzi bolesne pęknięcia skóry.
Maska na dłonie: 2 łyżki jogurtu wymieszać z 1 łyżką maceratu z babki owalnej, dodać kilka kropel płynnej witaminy E i oleju z awokado. Wymieszać, nałożyć na dłonie na 10-15 minut. Delikatnie zmyć zwilżonym płatkiem higienicznym. Maska nawilża i lekko natłuszcza skórę dłoni.
Balsam na spierzchnięte usta: 1 łyżkę miodu lipowego wymieszać z 1 łyżeczką maceratu z nasion babki i kilkoma kroplami oliwy z oliwek. Nałożyć na usta i pozostawić do wchłonięcia. W przypadku opryszczki można dodać kroplę olejku melisowego.
Zdrowa jak otręby i pożyteczna – babka jajowata…
Źródła:
M Galisteo, M.Sanches, R Vera, M González… – The Journal of …, 2005 – Am Soc Nutrition
JMA Hannan, L Ali, J Khaleque… – British Journal of …, 2006 – Cambridge Univ Press
R Solà, E Bruckert, RM Valls, S Narejos, X Luque… – Atherosclerosis, 2010 – Elsevier
Lecznictwo ludowe Ukraińców na przełomie XIX i XX wieku
Dr.KM Nadkarni, The Indian Materia Medica, Vol.I, pg 980-986
Składniki:
– 2 lub 3 żółtka (w zależności od wielkości jaja)
– pół łyżeczki drobno zmielonej soli morskiej
– 2 łyżki soku z cytryny
– 1 łyżka wody
– 350 ml oleju z awokado
Utrzeć żółtka z solą, po połączeniu dodać sok z cytryny i łyżkę wody. Dalej mieszać stopniowo dolewając olej z awokado do uzyskania jednolitej kremowej konsystencji.
Majonez można dodawać do sałatek, podobnie jak sam olej z awokado.
