„Znikający” składnik maści, czyli o kamforze…

樟樹果實  Cinnamomum camphora   IMG_7901

Photo credit: sclereid0309 via Foter.com / CC BY-NC-ND

Cynamonowiec kamforowy, kamforowiec – surowcem zielarskim jest jego kora i korzenie. Głównym składnikiem tej rośliny olejek eteryczny, w którym występuje: kamfora, linalol, 1,8-cyneol, borneol, terpineol i wiele innych substancji. Kamfora posiada charakterystyczny zapach i łatwo wyparowuje. Stanowi składnik maści, spirytusów oraz olejku. Stosuje się ją w bólach różnego pochodzenia: nerwobólach, bólach reumatycznych i mięśniowych. Wywołuje miejscowe przekrwienie, przez co rozgrzewa i znieczula. Znajduje zastosowanie także produktach homeopatycznych i weterynarii (środek przeciwbólowy, rubefaciens – rozgrzewający miejscowo i antyseptyczny).

Zastosowanie w lecznictwie: Kamfora ze względu na swoje działanie rozgrzewające i znieczulające stosowana jest zewnętrznie w postaci gotowych lub robionych preparatów miejscowych. Wskazana jest w gośćcu stawowym, mięśniowym, odmrożeniach I stopnia oraz  pomocniczo przy przeziębieniu (maść). Jako środek odkażający na nieuszkodzoną skórę może posłużyć spirytus kamforowy. Stężenia kamfory w gotowych preparatach to 3 do 20% wg EMA.

Bardzo popularne jest użycie zewnętrzne olejku kamforowego na ból ucha. Ma ono wielu zwolenników jak i przeciwników. Ważne jednak, by zachować ostrożność i nie wlewać olejku do środka ucha.

Środki ostrożności:
♦ nie należy wcierać zbyt długo preparatów z kamforą, gdyż może spowodować to zapalenie skóry,
♦ unikać u osób uczulonych na kamforę,
♦ u dzieci do 6 roku życia,
♦ nie nanosić na uszkodzoną skórę,
♦ nie stosować na błony śluzowe i okolice oczu (nie trzeć oczu po użyciu).

Nie zaleca się stosować u kobiet w ciąży i kobiet (szczególnie kamfora na spirytusie). Może wysuszać i powodować podrażnienia skóry wskutek nadmiernego jej rozgrzania.

W dużych dawkach działa toksycznie na wątrobę, powoduje objawy ze strony układu nerwowego: drgawki dezorientację i inne przy dawkach doustnych powyżej 2g. Dawka śmiertelna to około 4g. W związku z ograniczeniami w stosowaniu tej  substancji preparaty dostępne bez recepty służą głównie do użytku zewnętrznego.

W lecznictwie tradycyjnym wykonywano inhalacje z kamfory, wykorzystywano je przy kaszlu jako środek ułatwiający odkrztuszanie, pomocniczo przy przeziębieniu. Rany tłuczone opatrywano wódką z kamforą. Opuchnięte miejsca smarowano spirytusem z kamforą, czasem z dodatkiem moczonych w nim ziaren jałowca. Pod nazwą „opodeldok” kryła się mieszanka apteczna, w skład której wchodziło: mydło, kamfora, amoniak, spirytus, olejek tymiankowy i rozmarynowy. (smarowano nią „sparaliżowane” miejsca). Na reumatyzm i ból zęba (do wcierania) bardzo popularne były roztwory spirytusowe z kamforą i dodatkiem ziół. Najbardziej zaskakującą jednak formą recepturową  były  korzenie konwalii moczone w spirytusie wraz z dodatkiem kamfory, mydła i papryki, które przykładano do bolących dziąseł.

Zastosowanie w kuchni: Kuchnia azjatycka wykorzystuje kamforowiec jako składnik słodyczy. W Indiach dodaje się go do deserów. W Chinach w kuchni używane są jego liście do aromatyzowania mięsa.

Zastosowanie w kosmetyce: Zdarza się, że olejek kamforowy wykorzystuje się w masażach sportowych, relaksacyjnych. Niewielką jego ilość dodaje się do mieszaniny olejków i oleju bazowego lub do balsamu. Jest też skuteczny w trakcie masażu pleców, klatki piersiowej przy przeziębieniu i grypie.

Ze względu na badania dotyczące właściwości antybakteryjnych olejku kamforowego, szczególnie wobec bakterii beztlenowych,  można dodać 1 kroplę do oleju bazowego i nałożyć na twarz z problemami trądzikowymi, po czym przetrzeć suchym wacikiem. Należy jednak pamiętać, że kamfora rozgrzewa miejscowo.

Wiele blogów kosmetycznych poleca domowe kosmetyki z dodatkiem olejku eterycznego na włosy – najczęściej jako maski z sokiem cytryny lub olejami roślinnymi. Zasadne wydaje się być zastosowanie substancji wywołującej miejscowe przekrwienie w kuracji na wypadanie włosów. Jest bowiem wiele receptur aptecznych, które sugerują użycie substancji o podobnym działaniu, np.: nalewki z pieprzowca – w toniku na porost włosów (http://www.aptekarzpolski.pl/2010/01/11-2009-receptariusz-tonik-na-porost-wlosow/).

Przykładowe receptury z kamforą:

1. Lotio cosmetica Kummerfeldi (Podręczny receptariusz)

Rp.
Camphorae (kamfora) 6,0
Gummi acaciae (guma akacjowa/ arabska lub in)  6,0
Sulfuris ppt. (siarka strącona) 25,0
Aq. Calcis (woda wapienna) do 200,0
S. do smarowania, zmieszać przed użyciem. Zastosowanie: trądzik młodzieńczy. (http://receptura.farmacja.pl/rec-of-24-act-wiecej-id-23.html)

2. Balsamum ctr. Pertussim (Podręczny Receptariusz, mgr farm. Wacław Barwiński 1983r.)

Rp.
Olei Thymi (olejek tymiankowy) 2,0
Olei Eucalypti (olejek eukaliptusowy)  2,0
Olei Pini silvestris (olejek sosnowy) 4,0
Olei camphorati (olejek kamforowy) 10,0
MDS. po 10 kropli do natarcia piersi.
(http://receptura.farmacja.pl/uploads/attachment/267_Receptariusz_Barwi_ski_2007_10_25.pdf)

Prawie każdy wie, jaki zapach ma kamfora… Jedni go lubią, inni nie znoszą… Mimo, że czarne chmury zawisły nad nią od jakiegoś czasu, ma wciąż wielu sympatyków i nie wychodzi z użycia…

Piśmiennictwo:

International Programme on Chemical Safety. Poisons Information Monograph: Camphor.

Postępy Fitoterapii 3/2009, s. 147-151

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Maximum_Residue_Limits_-_Report/2009/11/WC500011241.pdf

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Other/2009/12/WC500017723.pdf

Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2013, Tom 19, Nr 3, 344–350

Arktyczny korzeń na mały i duży stresik…

Różeniec górski- surowiec zielarski stanowi korzeń. Występują w nim takie związki jak: polifenole, salidrozyd (związek fenolowy), flawonoidy, taniny, proantocyjanidyny. Główne substancje to: rozawina, rozyna i rozaryna. Surowiec posiada właściwości przeciwstresowe, wspomagające odporność, poprawiające koncentrację, a także co ciekawe ochronne na wątrobę. Zwiększa wydolność organizmu do wysiłku zarówno fizycznego jak i intelektualnego (fenylopropanoidy). Ustalono także, że podnosi także poziom serotoniny i poprawia nastrój. Jest źródłem antyoksydantów i substancji przeciwzapalnych. Chroni też serce przed działaniem wolnych rodników mogących uszkadzać je.

Zastosowanie w lecznictwie: Wyciąg z korzenia różeńca wspomaga takie funkcje organizmu jak:

– nasz układ nerwowy (poprawia nastrój, zmęczenie, znużenie, nastrój, nieznacznie niepokój, intelekt oraz łagodzi objawy depresji)

– serce (ochronnie, przeciwarytmicznie i zwiększa jego wydolność) oraz układ krwionośny (korzystnie wpływa na ciśnienie)

– układ odpornościowy (poprawia jego funkcje)

– przeciwnowotworowe (antyoksydacyjny)

– wpływa na metabolizm różnych substancji (tłuszcze, cukry) oraz zwiększa aktywność i wydolność ogólną organizmu.

Formy gotowe: kapsułki, tabletki, proszek oraz w herbatkach. W Europie powszechne są także postaci płynne (ekstrakty alkoholowe). Jest to surowiec przeznaczony dla osób dorosłych. Zaleca się spożywać go rano.

Wg KE dawka jednorazowa to 144-200 mg ekstraktu suchego.

W lecznictwie tradycyjnym różnych grup etnicznych zawsze uchodził za środek adaptogenny. Spożywali go Wikingowie i Rzymianie w celu wzmocnienia organizmu i zwiększenia wytrzymałości. Uważany był także jako środek podnoszący płodność podobnie jak żeń-szeń. Można też powiedzieć, że jest środkiem dopingującym (mniejsze zakwasy, energia i wytrzymałość).

Zastosowanie w kuchni: nie znaleziono

Zastosowanie w kosmetyce:  Olejek eteryczny różeńca ma zapach różany, dzięki składnikom zawartym w olejku eterycznym. Wykorzystuje się go w kosmetyce jako środek zapachowy i źródło antyoksydantów. Kosmetyki zawierające ekstrakt z jego korzenia to najczęściej: szampony, odżywki, kremy, serum, maseczki czy preparaty do oczyszczania twarzy.

Stres, spadek nastroju, „wolniejsze” myślenie, brak energii – to efekty jednostajnej, deszczowej i jesiennej aury – dobrze, że natura nam coś w darze dała, byśmy jakoś wytrwali do wiosny:)

 

Źródła:

 Postępy Fitoterapii 1/2008, s. 2-14
(Tadeusz Wolski, Tomasz Baj, Agnieszka Ludwiczuk, Kazimierz Głowniak, Gabriela Czarnecka)
D Załuski, HD Smolarz – Post. Fit, 2008 – researchgate.net
A Pawełczak – Polish Journal of Agronomy, 2014 – academia.edu
A Tajer – Annales Academiae Medicae Silesiensis, 2011 – psjd.icm.edu.pl
Bolshakova I.V., Lozovskaia E.L., Sapezhinskii I.I.,. Antioxidant properties of a series of extracts from medicinal plants. Biofizika 1997, 42. 480-483
Psychiatr. Pol. 2014; 48(1): 59–73
http://www.ema.europa.eu/ema/index.jsp?curl=pages/medicines/herbal/medicines/herbal_med_000080.jsp&mid=WC0b01ac058001fa1d
http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_Overview_of_comments_received_during_consultation/2012/05/WC500127864.pdf

Kilka słów o pyłku, np. sosnowym…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Pyłek kwiatowy – powstaje w woreczkach pyłkowych kwiatów. Stanowi składnik pokarmowy pszczołowatych. Posiada różnorodny skład i może mieć szeroki wachlarz działań, np.: działanie przeciwzapalne, antybiotyczne, przeciwmiażdżycowe, przeciwutleniające, przeciw schorzeniom prostaty, antyanemiczne oraz odtruwające.

Ciekawe są także badania nad pyłkiem pod kątem ich możliwego działania przeciwnowotworowego oraz przeciwbólowego. Zbadano bowiem pyłek z sosny Pinus densiflora w formie etanolowego wyciągu. Wyniki były zaskakujące – wyciągi z pyłku posiadały działanie porównywalne z jednym  z leków przeciwbólowych. Z kolei pyłek z innego gatunku sosny Pinus chalepensis wykazywał właściwości antyagregacyjne (frakcja ekstraktu zapobiegała zlepianiu się płytek krwi).

Pyłek kwiatowy zawiera zwykle: białka, aminokwasy, cukry, tłuszcze, witaminy i składniki mineralne, sterole roślinne, enzymy i flawonoidy.

Zastosowanie: „W miodzie lub wraz z miodem -1-2 łyżeczki pyłku 1 raz dziennie przez 1 miesiąc. Następnie przerwać kurację na 2 tygodnie, po czym wznowić.” (http://rozanski.li/464/pollen-czyli-pylek/). Pełni funkcje odżywcze, wzmacniające, przeciwzapalne.

Pyłek kwiatowy wchodzi w skład preparatów wraz z propolisem polecanych w okresie zwiększonej zachorowalności na infekcje. W tym wypadku pyłek kwiatowy ma na celu wzmocnienie aktywności i sprawności fizycznej. Niektórzy stosują tradycyjnie pyłek sosnowy jako naturalne źródło testosteronu i jego pochodnych.

Przeciwwskazania: osoby uczulone na pyłki i miód oraz jego przetwory.

Źródła:

B Kędzia, E Hołderna-Kędzia – Postępy Fitoterapii, 2012 – postepyfitoterapii.pl

Pollen, czyli pyłek

Indian Journal of Traditional Knowledge
Vol. 12 (2), April 2013, pp. 209-220
http://luskiewnik.strefa.pl/luskiewnik/pylek.htm
M Šaden-Krehula, M Tajić, D Kolbah – Cellular and Molecular Life …, 1971 – Springer

Peeling kawowy na bazie oleju z czarnuszki na cellulit…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Składniki peelingu:

1. 4 łyżki stołowe świeżo zielonej kawy

2. 5 łyżek oleju z czarnuszki

3. 5 kropli olejku bergamotowego

4. 5 kropli olejku kardamonowego lub zmielony kardamon (najlepiej 1 płaska łyżeczka od herbaty).

Wykonanie:

Składniki wymieszać ze sobą w miseczce na jednolitą papkę (w przypadku większej powierzchni skóry podwoić składniki niezbędne do użycia). Peeling wmasować w zwilżoną skórę w miejscach, gdzie widoczne są oznaki cellulitu. Odczekać 5 minut, po czym delikatnie spłukać wodą. Peeling powtórzyć w następnym tygodniu.

Działanie peelingu: 

Odpowiednio dobrane składniki peelingu poprawiają miejscowo ukrwienie, ujędrniają i drenują (peeling kawowy, kardamon) oraz uelastyczniają zwiotczałą skórę (olej z czarnuszki). Są przy tym przyjemnie pachnące, toteż dostarczają dodatkowo doznań zapachowych i dają odczucie relaksu (głównie olejek bergamotowy poprawia nastrój).

Sobotnie spa czas zacząć… 🙂

Domowa maść szałwiowa…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Maść szałwiowa:

Rp.

Salviae folium 5g

Ethanolum 1g

Vaselinum album 20g

M.f. ung.

Wykonanie:

Rozdrobnione liście szałwii zwilżyć odrobiną spirytusu. Pozostawić na 1 godzinę. Stopić wazelinę w miseczce i dodać ją do szałwii, następnie wymieszać. Lekko ogrzać, aż nie będzie czuć spirytusu. Wycisnąć przez podwójną gazę do pudełeczka (najlepiej wycisnąć podwójnie – będzie bardziej jednorodna niż moja;)).

Maść posiada właściwości odkażające, przyspiesza gojenie zmian zapalnych – trądziku, wyprysków oraz opryszczki.