Narzeczony pokrzywy… czyli o skrzypie

skrzypSkrzyp polny – nazwy zwyczajowe to koński ogon (powstała od nazwy łacińskiej skrzypu), świńskie orzechy, jodełka i inne. Surowiec stanowi ziele skrzypu. Jest bogaty w substancje takie jak: flawonoidy oraz krzemiany (kwas krzemowy, sole potasu), węglowodany, a także kwasy fenolowe. Skrzyp działa moczopędnie, stąd poleca się go w stanach zapalnych i zakażeniach dróg moczowych, w obrzękach oraz pomocniczo w reumatyzmie. Mówi się przy tym o zdrowej krzemionce, która poprawia stan naszych kości, skóry i jej wytworów:  paznokci, włosów, a także naczyń krwionośnych.

Zastosowanie w lecznictwie: Odwar: 1 – 2 łyżki surowca zalać 1 szklanką gorącej wody i gotować przez 5 minut. Pić w ciągu dnia 3 razy. Odwar ma działanie moczopędne i rozkurczowe. Pomaga w infekcjach nerek, pęcherza, kamicy nerkowej. Efekt może wspomóc podawanie wody do picia.

Odwar można użyć w formie okładu na trudno gojące rany, gdyż ma działanie ściągające oraz łagodzi stany zapalne. Na krwawiące hemoroidy najskuteczniejsze są nasiadówki z odwaru ze skrzypu.

Nalewka ze skrzypu na nadmierną potliwość: 100g świeżego ziela zalać 2 szklankami wódki. Pozostawić w cieple na 2 tygodnie. Nacierać nią suche stopy uprzednio namoczone w wodzie.

Medycyna ludowa poleca jego picie na nadmierne krwawienia menstruacyjne oraz innego typu krwawienia na przykład z nosa. Niegdyś pito go przy gruźlicy.  Regularne jego stosowanie wzmacnia włosy, poprawia strukturę paznokci.

Jest ziołem dedykowanym osobom starszym jako źródło krzemu.

Zastosowanie w kuchni: Skrzyp jest raczej rzadko używany jako dodatek do potraw, głównie ze względu na smak i dużą zawartość ”skrzypiącej” krzemionki. Dla ludów pierwotnych stanowił jednak podstawowe pożywienie.

Herbatki ze skrzypu można pić regularnie. Bardzo duży jego nadmiar w diecie może jedynie pomniejszać ilość witaminy B1 w organizmie.

W kuchni można by zastosować ziele skrzypu jako materiał ścierny do mycia garnków na przykład na biwaku:).

Zastosowanie w kosmetyce: Chyba najbardziej skrzyp utożsamiany jest z działaniem na włosy. Zapobiega ich wypadaniu, wzmacnia ich strukturę oraz zapobiega przetłuszczaniu się. Wchodzi w skład szamponów, odżywek, ampułek do wcierania czy kremów do twarzy. Odwar może służyć jako tonik do cery z nadmiernym łojotokiem.

Płukanka do włosów: 4 łyżki suszonego ziela skrzypu zalać 1 litrem wody i gotować 5 minut. Zaparzyć pod przykryciem i odcedzić. Po ostudzeniu płukać nią włosy po umyciu. Staną się bardziej sztywne.

Skrzyp korzystnie wpływa na cerę – w postaci okładów ściąga pory, zmniejsza łojotok, zmiany zapalne, a od wewnątrz wzmacnia jej wytwory rogowe.

Kąpiele gojące ze skrzypem: wykonać odwar ze szklanki suszonego ziela i wlać do wanny z ciepłą wodą, zanurzyć się w niej na 10 minut. Kąpiel łagodzi wypryski, podrażnienia skórne oraz łojotok.

Kąpiel do stóp: sporządzić odwar jak wyżej. Moczyć w nim nogi 15 minut. Stopy będą się mniej pocić.

Skrzyp kojarzy nam się jednoznacznie z piękną cerą, błyszczącymi włosami jak z reklamy szamponu czy długimi paznokciami. Mnie jednak osobiście najbardziej nasuwa się na myśl zestawienie pewnej urodziwej pary: skrzyp – pokrzywa, które często łączy się ze sobą w preparatach. To taka zeswatana para ziołowa, ale dobrze się czuje ze sobą:)

Wybuchowy owoc, czyli o granacie…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Granatowiec właściwy – surowcem jest owoc, zebrany przed dojrzeniem. W swoim składzie zawiera cukry, białko, kwas cytrynowy i inne kwasy organiczne. Jest źródłem witaminy C oraz żelaza, wapnia. W kwiatach granatu znajduje się sporo antocyjanów, zaś w korze dominują garbniki. Medycyna Wschodu i Indii poleca wywar z kory  i korzeni granatu jako świetny środek na robaki przewodu pokarmowego, zawiera bowiem substancje alkaloidowe wpływające na tasiemce. Odwar z kwiatów jest popularnym  lekiem na biegunkę w Gruzji. Jednak bardziej popularną i najczęściej wykorzystywaną formą jest sok z owoców granatu.

Zastosowanie w lecznictwie: Sok z granatu: można kupić gotowy lub przygotować go samodzielnie. W tym celu należy położyć owoc na stole, tocząc go uciskać, aż do usłyszenia charakterystycznych dźwięków trzasku. Następnie wyciąć otwór w skórce i wycisnąć sok lub wbić słomkę i sączyć.

Sok posiada właściwości lecznicze. Ma działanie ściągające, toteż sprawdza się przy przeziębieniu, kaszlu czy chorobach gardła. Wystarczy go popijać. Ma także działanie wzmacniające, dzięki witaminom i minerałom. Polifenole w nim zawarte, czyli substancje o właściwościach przeciwutleniających, chronią nasze serce i cały układ krwionośny. Zapobiegają utlenieniu cholesterolu, co jest jedną z przyczyn miażdżycy.

Sok działa łagodnie przeciwzapalnie i odkażająco, stąd można go pić przy infekcjach dróg oddechowych, na żołądek czy używać zewnętrznie w postaci okładów.

Granat uważany jest za składnik diety przeciwnowotworowej i zapewniający długowieczność oraz zdrowy umysł i pamięć. Poleca się go kobietom w każdym wieku, gdyż jest źródłem fitoestrogenów, naturalnych hormonów kobiecych i może łagodzić objawy menopauzy i zaburzenia cyklu.

Jest korzystny w diecie dla kobiet w ciąży oraz osób, które chciałyby schudnąć. W niektórych krajach pije się go w niemocy płciowej u panów oraz spożywa jako afrodyzjak.

Zastosowanie w kuchni: Owoce można spożywać na surowo lub w postaci przetworów takich jak: syropów, soków, napoi, z dodatkiem alkoholi, czy w potrawach.

Domowa grenadyna: (przepis z ukochanej przeze mnie książki „Egzotyczne owoce i warzywa w kuchni” Gabriele Lehari): 0,5 l soku z granatu wymieszać z 1 szklanką cukru i zagotować, mieszając na małym ogniu gotować jeszcze 3 minuty. Przygotowany syrop przelać do butelki i przechowywać w lodówce.

Sałatka z owoców z granatu: (prezentowałam ją niedawno na stronie na Facebooku przy okazji wpisu kulinarnego): Składniki: mix sałat, 8 suszonych moreli, 1 granat, kilka plastrów szynki parmeńskiej, 200g pomidorków koktajlowych, 1/4 szklanki oliwy z oliwek, świeża bazylia, oregano, tymianek, sól, pieprz.

Na patelni zasmażyć bez tłuszczu pokrojone w paski plastry szynki parmeńskiej na chrupko. Do miski z sałatami dodać pokrojone na pół pomidorki koktajlowe, suszone morele pokrojone w paski oraz cząstki owocu granatu, a na końcu kawałki szynki. Przygotować dressing z oliwy z oliwek i rozdrobnionych świeżych ziół. Doprawić do smaku.
Polecam podawać z grzankami czosnkowymi.

Tequila sunrise: 60ml tequili, 2ml grenadyny, 100ml soku pomarańczowego, sok z cytryny, lód. Napełnić szklankę pokruszonym lodem, wlać tequilę, sok pomarańczowy i odrobinę soku z cytryny, zamieszać. Dodać powoli grenadynę, nie mieszając tak, aby spłynęła na dół. Nazwa drinka wzięła się od tego, że jego górna część powinna być jaśniejsza i przypominać wschód słońca:).

Nasiona owocu, które mają lekko kwaśny smak świetnie komponują się ze słodkościami. Można posypać nimi lody, desery, ciasta czy ryż. Jeśli doda się je do mięsa lub pikantnych potraw spowodują przełamanie smaku. Z nasion wytłacza się także olej.

Zastosowanie w kosmetyce: Już Hipokrates zalecał granat, a właściwie lek w formie proszku z łupiny nasiennej na zmiany skórne, takie jak trudno gojące rany czy wypryski.

Aktualnie dodaje się go do maseł, kremów do ciała i do twarzy o działaniu przeciwzmarszczkowym. Uważa się, że opóźnia efekty starzenia. Jest w końcu naturalnym antyoksydantem.

Zapewnia skórze nawilżenie i gładkość. Podobno skutecznie redukuje cienie pod oczami i przebarwienia.

Maseczka do twarzy: Wycisnąć sok ze świeżego owocu granatu i wymieszać ze startym na tarce bananem. Dodać do nich jogurt naturalny lub miód w ilości 1 łyżki i nałożyć na twarz. Maseczka poprawia jędrność skóry i ma działanie przeciwzmarszczkowe.
Peeling do ciała: Pół owocu obranego ze skórki zmiksować z 1 łyżką płatków owsianych. Dodać do powstałej masy 3 łyżki oliwy z oliwek i ponownie zmieszać. Nałożyć  na wilgotną skórę i wmasować, następnie spłukać. Peeling ujędrnia skórę oraz zapobiega cellulitowi.
Granat to „wybuchowy” owoc i to nie dlatego, że przypomina granaty. Jego spożycie w naszym organizmie powoduje ”wybuch” energii, zdrowia i siły oraz młodości. Jego wartość odżywcza i lecznicza znacznie przekracza jego cenę, bo w końcu zdrowie jest bezcenne:)

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Sekretny kosmetyk Kleopatry, czyli o aloesie…

Aloes

Aloes zwyczajny –  surowiec żel aloesowy oraz alona. Żel aloesowy zawiera dużo śluzu, polisacharydy, glikoproteiny, kwas salicylowy, terpeny i fitosterole. Otrzymuje się go z liści bez skórki. Zwiększa on odporność, łagodzi stany zapalne i działa odkażająco. Może być stosowany zewnętrznie na skórę i błony śluzowe. Spełnia wtedy funkcję odkażającą. Alona to sok wyciekający z naciętych liści i wysuszony naturalnie. Zawiera związki o nazwie antrachinony, które działają przeczyszczająco. Ponadto zwiększają wydzielanie soków trawiennych: soku żołądkowego i żółci.

Zastosowanie w lecznictwie: Żel aloesowy, ze względu na właściwości uodparniające,  poleca się osobom po długiej wyczerpującej chorobie, cukrzykom oraz osobom starszym. Z liści aloesu otrzymuje się także sok, który pity regularnie poprawia funkcjonowanie układu odpornościowego oraz korzystnie wpływa na przewód pokarmowy. Śluz bowiem powleka i działa osłonowo, zaś kwas salicylowy przeciwbólowo.

Świeże liście bez skórki są skuteczne w przypadku zmian skórnych takich jak: alergie, oparzenia czy wrzody. Można nakładać je na rany i na zmiany skórne punktowo. Medycyna ludowa poleca je na grzybicę oraz na miejsca ugryzienia przez owady.

Alonę poleca się jako środek przeczyszczający. Działa on po 8-12h od momentu podania. Wchodzi w skład leków na zaparcia i na zaburzenia trawienia. Nie należy jednak stosować jej dłużej niż 2 tygodnie, gdyż może pogarszać pracę jelit. Jest przeciwwskazana dla dzieci i kobiet w ciąży.

Napar na zaparcia: 1 liść aloesu, 1 łyżeczka kozieradki, 1 łyżeczka kwiatu bzu czarnego, 1 łyżeczka owoców kopru włoskiego. Podaną mieszankę zalać pół litra wrzątku i pić 1 szklankę w dawkach podzielonych. Efekt łagodnie przeczyszczający następuje po około 1 dobie.

Zastosowanie w kuchni:
Do celów spożywczych nadaje się sok z aloesu. Aby go uzyskać, należy zerwać liście rośliny i zmielić na drobno. Można dodać do niego brandy lub sok z cytryny.

Aloes stanowi komponent niektórych serków i jogurtów mlecznych oraz napojów.

Można z niego zrobić sałatkę z sosem winegret. Trzeba jednak obrać liście z kolców. Obróbka termiczna powoduje utratę jego niektórych właściwości leczniczych.

Zastosowanie w kosmetyce: Aloes wchodzi w skład wielu preparatów do pielęgnacji skóry wrażliwej, alergicznej oraz chorobowo zmienionej i trądzikowej. Stanowi składnik balsamów po opalaniu, szamponów łagodzących świąd skóry oraz kremów do twarzy, mleczek, śmietanek czy toników. Poza działaniem odkażającym i ułatwiającym gojenie, aloes powoduje, że skóra jest bardziej nawilżona. Żel aloesowy zawiera cenne witaminy (A, B, C, kwas foliowy) i minerały, między innymi cynk, miedź oraz magnez.

Maseczka z aloesu – uciąć 2 liście aloesu i wycisnąć z nich żel. Nałożyć na twarz na 10 minut i zmyć delikatnie mokrym płatkiem higienicznym. Nadaje się na zmiany skórne, do cery trądzikowej i zaczerwienionej, podrażnionej i skłonnej do wyprysków i przesuszeń. Można dodać też 1 łyżkę stołową miodu.

Płyn na tłustą skórę: 1 łyżkę zmielonych liści aloesu zalać połową szklanki wody i gotować około 10 minut. Po ostygnięciu przemywać gotowym płynem twarz rano i wieczorem. Można także użyć w tym celu soku aloesowego.

Kleopatra miała swoje sposoby na to by przedłużyć swoje piękno…Używała wtedy aloesu. Dziś też mamy wiele pomysłów na nasz wygląd. Jednym z nich może być kosmetyk z domowej doniczki czyli aloes.

 AloeVera

Amaretti… smakują migdałami…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Migdałowiec zwyczajny – występuje w dwóch odmianach: słodkiej i gorzkiej. Do celów leczniczych używa się nasion. Z nich tłoczony jest olej migdałowy. W jego składzie występują glicerydy kwasu olejowego i linolowego, które wpływają korzystnie na skórę. Odmiana słodka zawiera śladowe ilości amigdaliny, w odmianie gorzkiej jest jej więcej. Amigdalina rozkłada się w organizmie do cyjanowodoru.  Nasiona zawierają ponadto substancje białkowe, witaminy z grupy B oraz magnez, jod, wapń, fosfor, fluor czy cynk. W medycynie ludowej są uznawane za środek wzmacniający i tonizujący, polecany po długiej chorobie oraz korzystny dla kości, stawów i zębów.

Zastosowanie w lecznictwie: Najważniejszym pod względem leczniczym jest olej migdałowy. Służy jako rozpuszczalnik dla substancji rozpuszczalnych w tłuszczach, będących składnikiem iniekcji.

Posiada właściwości odżywcze, zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, polecane w  diecie przeciwmiażdżycowej oraz nadciśnieniu.

Suszone migdały łagodzą objawy zgagi. Zaleca się je jeść w trakcie diety odchudzającej, lecz nie mogą być przetworzone, gdyż obróbka termiczna powoduje zmiany w składzie kwasów tłuszczowych i zwiększa ich kaloryczność.

Ze względu na skład witaminowo –  mineralny migdały w codziennej diecie poprawiają kondycję włosów i skóry.

Zastosowanie w kuchni: Do celów spożywczych używa się owoców i pestek najczęściej do przygotowania ciast i ciasteczek. Ze świeżych owoców można wycisnąć sok i przygotować napój o nazwie orszada. Z odmiany gorzkiej uzyskuje się esencję spożywczą oraz substancje zapachowe do wyroku likieru. Migdały wchodzą skład mieszanek bakalii oraz marcepanu. Stanowią bazę do produkcji amaretto

1. Sobotnie ciasteczka z warsztatów kulinarno – ziołowych wg Zuzi: Włoskie ciasteczka Amaretti (idealne do kawy).

Wersja podstawowa czysto migdałowa z dodatkiem naturalnego ekstraktu z migdałów (można też użyć likieru Amaretto)

Składniki: 4 białka, 300g cukru pudru, 400g zmielonych migdałów (tzw. mąki migdałowej – można ją kupić gotową), albo samemu zmielić migdały (można w  blenderze). My użyliśmy migdałów blanszowanych bez skórki. Ciasteczka z migdałów ze skórką będą ciemniejsze i o ostrzejszym smaku.
Białka ubić ze szczyptą soli, gdy piana będzie sztywna, dodać kilka łyżek cukru i dalej ubijać. Migdały wymieszać z resztą cukru i dodać do ubitych białek i wymieszać szpatułką, konsystencja musi być dość gęsta. Na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia wykładać łyżką (rękawem cukierniczym lub formować w dłoniach) kulki ciasta wielkości orzecha włoskiego.
Piec w temperaturze 180°C około 12-15 minut (trzeba pilnować, by ciasteczka zbyt się nie zrumieniły i nie wysuszyły, powinny być chrupiące na zewnątrz i ciągnące w środku).
Do masy można też dodać startą skórkę z cytryny. Można też zrobić w nich palcem mały dołek i zapiekać z konfiturą morelową lub blanszowanym migdałem umieszczonym w dołku.

2. Krem z migdałów: 5 jajek, 25 dag cukru, 3 łyżeczki żelatyny, garść posiekanych migdałów, kilka kropli aromatu rumowego, bita śmietana, smażona skórka z pomarańczy.

Żelatynę zalać połową szklanki zimnej wody i pozostawić do spęcznienia. Podgrzać do rozpuszczenia i ostudzić. Żółtka zmiksować z cukrem, dodać do nich żelatynę, zapach, migdały. Białka utrzeć na pianę ze szczyptą soli. Masy połączyć. Przelać do salaterek i wstawić do lodówki na 3 godziny. Podawać z dodatkiem bitej śmietany na wierzchu.

3. Ciasto Katarzynka (przepis z „Kuchni Polskiej”): 1 porcja mrożonego ciasta francuskiego, 50 dag dojrzałych moreli, 1 torebka budyniu waniliowego, 1,5 szklanki mleka, garść płatków migdałowych, 2 łyżki cukru, 1 łyżka masła, tłuszcz do formy.

Ciasto najpierw rozmrozić, rozwinąć, wyłożyć na natłuszczoną i posypaną mąką tortownicę. Nakłuć widelcem i upiec na złoto w rozgrzanym piekarniku w 200 stopniach. Budyń przyrządzić wg przepisu z użyciem nieco mniejszej ilości mleka i cukru, ostudzić. Płatki migdałowe uprażyć na patelni. Morele pokroić na połówki i usunąć pestki. Na chłodne ciasto nałożyć budyń i powtykać kawałki moreli. Na wierzchu posypać prażonymi morelami.

Zastosowanie w kosmetyce: Olejek migdałowy wchodzi w skład kremów, balsamów do ciała, mydeł. Ostatnio stanowi także komponent preparatów zapobiegających rozstępom stosowanych w ciąży. Wmasowany w skórę zapewnia jej elastyczność oraz odpowiednie natłuszczenie. W postaci maseczki wzmacnia końcówki włosów.

Otręby migdałowe namoczone w wodzie łagodzą zmiany zapalne i alergiczne.

Kwas migdałowy wchodzi w skład kosmetyków oczyszczających, peelingów do cery tłustej oraz trądzikowej. Nadaje skórze gładkość, koloryt, blask, redukuje przebarwienia oraz poleca się go do cery dojrzałej.

Ze względu na zawartość witaminy E migdały opóźniają efekty starzenia. Zdrowsze są jednak te obrane ze skórki.

Ciasteczka Amaretti stały się w ten weekend inspiracją do poznania właściwości migdałów. Jednak największą ich zaletą pozostanie nadal ich niezapomniany smak.

almonds

Sobotnie spotkania ziołowe

Wczoraj Zioła od kuchni i nie tylko… wzięły udział w 2 ziołowych spotkaniach:

1. Spotkaniu kulinarno – ziołowym „Smaki Italii” w Pizzerii z Nowolipek. Fotorelacja na publicznej stronie bloga na Facebooku bez konieczności logowania:

https://www.facebook.com/pages/Zio%C5%82a-od-kuchni-i-nie-tylko/286398794895774?ref=bookmarks

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

2. Konferencji „Zdrowie w roli głównej” zorganizowanej przez WCIES, na której udzielały konsultacji farmakognostycznych oraz wygłosiły wykład dla nauczycieli: „Zioła naturalnym sprzymierzeńcem człowieka”. Szczegóły tej konferencji można przeczytać na:

http://edukacja.warszawa.pl/sites/edukacja/files/akademia-zdrowego-ucznia/6434/attachments/zaproszenie.pdf

To był bardzo owocny czas rozmów, spotkań wokół tematyki ziołowej i fitoterapii. Bardzo dziękuję za te piękne chwile wszystkim: uczestnikom i organizatorom. Mam nadzieję na więcej takich spotkań w przyszłości:)

 

 

 

Płaczliwe drzewo… czyli o wierzbie.

OLYMPUS DIGITAL CAMERAWierzba biała – surowiec zielarski stanowi kora 2-3 letnich pędów zbierana przed wypuszczeniem liści. Podstawowymi składnikami występującymi w korze są związki fenolowe w postaci glikozydów (salicyna, populina) oraz kwasów (salicylowy) jak też garbniki i flawonoidy. Fenole mają właściwości odkażające, przeciwzapalne. Salicylany obniżają gorączkę, łagodzą ból oraz stany zapalne. Garbniki działają ściągająco i odkażająco, zaś flawonoidy nasilają wydalanie moczu.

Zastosowanie w lecznictwie: Odwar: 2 łyżki wysuszonej rozdrobnionej kory zalać wrzątkiem (1 szklanka) i gotować około 15 – 20 minut, odcedzić i pić przy przeziębieniu. Łagodzi stany zapalne jamy ustnej i gardła, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego oraz obniża gorączkę. Taka domowa aspirynka na objawy przeziębienia i grypy, bóle głowy nie tylko migrenowe.

OLYMPUS DIGITAL CAMERADziś tak łatwo o infekcję, więc pomyślałam, że przypomnienie dobrych właściwości kory wierzby, może posłużyć jako alternatywa do leczenia substancjami chemicznymi.

Przy bólach reumatycznych sporządzić odwar z 1,5 łyżki kory na 2 szklanki wody i pić go przynajmniej 3 razy dziennie. Dla poprawy smaku można dodać sok z malin lub miód.

Kora wierzby wchodzi w skład mieszanek o działaniu: przeciwgorączkowym, przeciwreumatycznym, na nerwobóle, przeciwbiegunkowym oraz leków do użytku zewnętrznego na RZS (Reumatoidalne Zapalenie Stawów). Salicylany w niej zawarte są mniej drażniące od syntetycznych, które spotykamy w lekach. Są może i słabsze w działaniu, lecz mniej drażnią żołądek.

Działanie moczopędne odwarów z  kory wykorzystuje się obecnie w leczeniu dny moczanowej i usuwanie złogów kwasu moczowego.

Nasze prababcie z poświęconych palm w Niedzielę Palmową zbierały „kotki” wierzbowe i zjadały je profilaktycznie na ból gardła i kaszel. Dlatego też do dziś w medycynie ludowej odwary z kory wierzby służą jako płukanka do jamy ustnej i gardła.

Mnisi pijali herbatkę z wierzby na dobry sen i w celu obniżenia libido.

Kora wierzby jest przeciwwskazana u osób uczulonych na salicylany, małych dzieci, kobiet w ciąży oraz chorych na astmę, gdyż może nasilać objawy choroby. Pita w dużych ilościach poprzez zawarte w niej garbniki może powodować zaparcia.

Pamiętam z dzieciństwa, jak zrywaliśmy jej listki i zjadaliśmy. Chyba wtedy mniej chorowałam…:)

Zastosowanie w kuchni:  Dawniej sporządzano napoje z liści wierzby i pito je na pogrzebach obok wina. Obecnie w zasadzie używa się wyłącznie kory wierzby do sporządzania herbatki na przeziębienie.

Zastosowanie w kosmetyce: Kąpiel na potliwe nogi: przygotować odwar jak wyżej i moczyć w nim nogi około 15 minut. Taka kąpiel wysusza i zmniejsza potliwość stóp oraz chroni przed grzybicami.

Wyciąg z kory wierzby nadaje się do pielęgnacji cery tłustej, trądzikowej oraz z problemami. Odwarem można przemywać trudno gojące rany i wypryski lub stosować go w formie okładu na chorobowo zmienione miejsce.

Kwas salicylowy, który występuje w surowcu, wchodzi w skład wielu kosmetyków oraz leków dermatologicznych o działaniu odkażającym, złuszczającym i oczyszczającym.

Jedna z nazw gatunków wierzby białej to wierzba płacząca. Jej konary zwisają w dół, pochylają się nad ziemią i „płaczą” nad nią… stąd nazwałam ją płaczliwym drzewem. Gdyby wiedziała, ile nosi w sobie zalet, może by nie płakała…

Na kaszelek i do mięska… czyli o tymianku

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Tymianek pospolity, macierzanka pospolita –  surowiec leczniczy stanowi ziele tymianku. Głównymi jego składnikami są: olejek eteryczny, flawonoidy, terpeny oraz związki fenolowe. W olejku na uwagę zasługuje tymol i karwakrol. Surowiec pod względem działania zaliczany jest do środków wykrztuśnych. Zwiększa bowiem wydzielanie w oskrzelach, upłynnia również wydzielinę, która tam zalega oraz pobudza odruch odkrztuszania. Poleca się go w kaszlu mokrym. Związki fenolowe zawarte w olejku, a szczególnie tymol, mają właściwości odkażające na błony śluzowe dróg oddechowych. Tymianek działa zarówno na bakterie, jak i na grzyby. Dodatkowo poprawia trawienie.

Zastosowanie w lecznictwie: Napar: pół łyżeczki suszonego surowca zalać 1 filiżanką gorącej wody i zaparzyć pod przykryciem. Odcedzić i pić po posiłku 3 razy dziennie. Działa wtedy wykrztuśnie. W celu poprawy procesu trawienia zalecałabym pić go niedługo przed posiłkiem, gdyż zwiększa wydzielanie soku żołądkowego oraz lekko rozkurcza mięśnie gładkie przewodu pokarmowego.

Również w tym celu można go spożywać w formie suszonej lub świeżej bezpośrednio z potrawą jako przyprawa, także dla niejadków. Wspomaga pozbycie się nadmiaru wagi, gdyż przyspiesza przemianę materii.

Do użytku zewnętrznego można stosować okłady z nieco mocniejszego naparu. Najlepiej użyć tymianku w proporcji: 5g surowca na 100g wody. Taki roztwór działa odkażająco na skórę i błony śluzowe, lekko przeciwbólowo oraz może służyć jako płukanka na wszelkiego rodzaju stany zapalne jamy ustnej i gardła.

Olejek tymiankowy w ilości 1 do 2 kropli może służyć do inhalacji w różnego rodzaju infekcjach górnych dróg oddechowych. Bardziej rozcieńczony może służyć jako płukanka lub roztwór do przemywań.

Nie zaleca się go podawać małym dzieciom oraz kobietom w ciąży. W zbyt dużych dawkach oraz podawany zbyt długo, np. powyżej 3 tygodni, może wywołać zatrucie.

Medycyna ludowa poleca tymianek jako środek przeciw robaczycom oraz do użytku zewnętrznego w terapii reumatyzmu. W tym drugim przypadku ma to swoje uzasadnienie medyczne, gdyż napar z tymianku podany na skórę lekko ją rozgrzewa i poprawia miejscowo ukrwienie. W Maroku na przykład roztworem olejowym z tymianku leczy się trudno gojące rany.

Zastosowanie w kuchni: Tymianek jako przyprawa wchodzi w skład ziół prowansalskich oraz bouquest garni rodem z Francji oraz jest częstą przyprawą używaną w kuchni włoskiej. Można wzbogacać nim potrawy mięsne, rybne, dania z warzywami oraz zupy, gulasze, a także wszelkie dania duszone. Służy do aromatyzowania octu, oliwy, kiełbasy i herbaty. Warto dodawać go do dań z roślin strączkowych, tłustych mięs, bigosu czy dziczyzny, gdyż zapobiega wzdęciom, kolkom i biegunkom.

Uważa się, że zupa z tymianku i piwa stanowi antidotum na nieśmiałość;).

Moje propozycje na dania z tymiankiem:

1. Jajeczka ziołowe: 4 jajka na twardo, 1 dag masła, 1 łyżka oliwy, sól, pieprz, po 1 łyżce świeżego koperku i tymianku.

Przepołowić ugotowane jajka i wyjąć z nich żółtka. Przełożyć je do miseczki i rozgnieść. Dodać przyprawy i uzupełnić połówki białek. Podawać na ciepło lub na zimno.

2. Bobowy przysmak: 1 kg bobu, 2 ząbki czosnku, sól, 2 łyżki sosu winegret.

Bób gotować we wrzątku około 15 minut. Po ostygnięciu obrać i rozdrobnić czosnek. W miseczce zmieszać sos z czosnkiem, świeżym rozdrobnionym tymiankiem oraz dodać do posolonego bobu.

3. Kurczak po włosku: 1 kurczak, słonina lub masło, 2 łyżeczki suszonego tymianku, 3 ząbki czosnku, 500g pomidorów, natka pietruszki.

Podzielić kurczaka na porcje i posypać je posiekanym tymiankiem i czosnkiem oraz solą i pieprzem. Porcje zanurzyć w maśle lub zawinąć w słoninę i spiąć np. wykałaczką. Obsmażyć na rumiano na oliwie. Przełożyć do naczynia żaroodpornego, umieścić na nich pomidory pokrojone na drobno oraz tymianek. Piec w piekarniku do miękkości. Podawać z ziemniakami i natką pietruszki.

4. Inne dania niebawem na facebookowej stronie bloga. (można wejść na nią bez logowania;)

Zastosowanie w kosmetyce: Główny składnik olejku eterycznego, czyli tymol, wchodzi w skład wielu preparatów odkażających oraz do higieny jamy ustnej i gardła, najczęściej w formie płukanek oraz past do zębów. Tymianek jest używany również w przemyśle perfumeryjnym.

Suszone lub świeże ziele można zaparzyć w gorącej wodzie i stosować jako parówkę odblokowującą pory i oczyszczającą dla cery łojotokowej i tłustej. Nie polecam maseczek z tymianku, gdyż często wywołują one swędzenie i podrażnienia skórne.

Łagodniej działa rozcieńczony  odwar z tymianku jako tonik do twarzy z wypryskami.

Jeśli chcemy pobudzić porost włosów możemy użyć naparu z 10g surowca na 100g wody i wykonać jak wyżej. Należy wcierać w skórę głowy co najmniej 1 raz w tygodniu.

Kąpiele lecznicze: szczególnie skuteczne u osób cierpiących na RZS: Reumatoidalne Zapalenie Stawów – odświeża i poprawia ukrwienie skóry, łagodzi bóle. W tym celu najlepiej napar wlać do wanny z ciepłą wodą i zanurzyć się w niej na 5-10 minut.

Tymianek to świetny dodatek do potraw mięsnych i składnik lekarstw na kaszel. Zbyt duża jego ilość może szkodzić, ale szczypta w kuchni i w lecznictwie bardzo pomaga…
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Bardzo pospolita nawłoć…

OLYMPUS DIGITAL CAMERANawłoć pospolita – jako surowiec leczniczy wykorzystuje się jej ziele. Stanowi źródło flawonoidów, garbników, saponin, olejku eterycznego oraz związków fenolowych. Jej głównym kierunkiem działania jest wpływ na układ moczowy. Zwiększa wydalanie moczu i soli, wspomaga leczenie infekcji dróg moczowych i kamicy nerkowej (flawonoidy plus saponiny). Dzięki obecności saponin działa przeciwgrzybiczo. Zawiera także substancję, która przynosi słaby efekt przeciwbólowy.  Stosuje się ją pomocniczo w nadciśnieniu, dnie moczanowej oraz reumatyzmie. W postaci do użytku zewnętrznego ułatwia gojenie ran i drobnych stanów zapalnych oraz ugryzień owadów.

Zastosowanie w lecznictwie: Najczęstszą formą podawania surowca są odwary.

Odwar: 1 lub 2 łyżki surowca zalać szklanką wody i gotować przez 15 minut pod przykryciem. Następnie odcedzić i pić przy problemach z nerkami takich jak: bakteryjne zakażenia, stany zapalne nerek, piasek nerkowy oraz reumatyzm.

Ze względu na gorycze odwar pobudza wydzielanie soków trawiennych oraz żółci i wspomaga leczenie zaburzeń trawienia: gazów, wzdęć, niestrawności, czy nieżytu żołądka i jelit. Garbniki hamują drobne krwawienia z przewodu pokarmowego.

Surowiec nieznacznie uspokaja i wchodzi w skład mieszanek wzmacniających serce.

Gotowym odwarem można przemywać zmiany skórne, drobne rany i podrażnione miejsca. Odkaża je, ściąga, zmniejsza krwawienia i przyspiesza gojenie. Nadaje się także do płukania jamy ustnej i gardła.

Pierwszy raz w tym roku zebrałam nawłoć – na potrzeby szkolne i własne… Wolałabym jednak, żeby infekcje omijały jednak raczej moje otoczenie…

Zastosowanie w kuchni: Najczęściej używaną częścią rośliny są liście. Można zaparzać je pod przykryciem jak herbatę. Istnieją doniesienia o objawach zatrucia zwierząt po spożyciu ziela nawłoci. Jednak używanie w dawkach zalecanych poza alergią nie powinno wywołać żadnego poważnego negatywnego skutku.

Zastosowanie w kosmetyce:

Tonik: Przygotować jak odwar. Przemywać nim punktowo lub całą twarz skłonną do wyprysków. Należy zwrócić uwagę na możliwość uczuleń o podobnych objawach jak po rumianku.

Kąpiel: Wlać 2 szklanki odwaru do wanny z ciepłą wodą. Kąpiel działa oczyszczająco, wspomaga gojenie wyprysków, trądziku i odświeża skórę.

Nawłoć można spotkać prawie wszędzie. Nie ma zbyt dużych wymagań, co do środowiska i gleby. Jest taka pospolita, lecz wciąż o niej jednak mało wiemy…