Jagody acai – przedłużenie młodości?

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Acai – Euterpe oleracea Mart. (Euterpa warzywna) należy do roślin z Rodziny Arekowatych (Arecaceae). Jest to gatunek palmy, który występuje w środowisku naturalnym w Ameryce Południowej. Zarówno w lecznictwie, dietetyce jak i kosmetyce wykorzystuje się jej ciemnogranatowe (fioletowawe), kuliste owoce nazywane jagodami acai. Z ich miazgi pozyskuje się  sok, który zawiera znaczne ilości polifenoli o aktywności antyoksydacyjnej. Dzięki ich obecności owoce zaliczane są do żywności funkcjonalnej (superżywności -superfoods).

Ludy Amazonii wykorzystywały owoce acai w leczeniu biegunek. Wspomagają one walkę z miażdżycą, dzięki obecności NNKT, które pośrednio obniżają cholesterol oraz dzięki błonnikowi. Ten ostatni przyczynia się także do poprawy trawienia oraz usprawnia odchudzanie.

Głównymi składnikami polifenolowymi występującymi w acai są antocyjany, procyjanidyny, flawonoidy i lignany. Wśród antocyjanów dominują: 3- O-glukozyd cyjanidyny oraz 3- O-rutynozyd cyjanidyny. Owoce są ponadto bogate w kwasy tłuszczowe, sterole, cukry, karotenoidy, witaminy oraz związki mineralne. Stwierdzono w nich obecność kwasów fenolowych, w tym kwasu protokatechowego, ferulowego i p-hydroksybenzoesowego.

Zastosowanie w lecznictwie i suplementacji: Dostępne postaci: tabletki, saszetki, suszone owoce oraz sok. Dawkowanie zgodnie z zaleceniami producenckimi.

Poleca się je na:
– odchudzanie (błonnik ogranicza apetyt, wspomaga przemianę materii, ogranicza zły cholesterol),

– w prewencji miażdżycy (błonnik i kwasy omega 6 i 9) oraz zawału serce (antyoksydanty),

– w diecie antynowotworowej (przeciwutleniacze),

– w celu poprawy odporności i wzmocnienia organizmu po przebytej chorobie (witaminy, proteiny),

–  we wspomaganiu pamięci (kwasy omega),

– hamowaniu nieznacznym stanów zapalnych i reakcji alergicznych (mogą też niestety uczulać),

– poprzez dostarczanie żelaza  w ochronie przed anemią,

– we wspomaganiu pracy układu krwionośnego,

– dzięki antocyjanom w  poprawie ocznego mikrokrążenia i tym samym w poprawie ostrości widzenia,

– we wzmacnianiu układu kostnego  (wapń),

– w kuracjach oczyszczających, w różnych dietach i detoksykacjach.

Działania niepożądane, jakie odnotowano po spożyciu to: rzadkie alergie, wzdęcia i zaburzenia jelitowe u niektórych osób.

Badania in vitro i in vivo wykazały, iż ekstrakty z acai wykazują aktywność ochronną na serce, cytoprotekcyjną, przeciwnowotworową oraz przeciwzapalną. Mogą wywierać korzystny wpływ na gospodarkę tłuszczową.

Zastosowanie w kuchni:

Miazga z acai stanowi podstawowy składnik pokarmowy w Brazylii jako dodatek do mięsa, ryb, tapioki czy kukurydzy.

Bardzo modne są obecnie produkty z acai w Stanach, ale coraz częściej sięgają po nie nasi rodacy.

Słynna potrawa to: ” acai na tigela”,czyli:

potrawa z mrożonego musu z owoców wraz z guaraną i musli  w formie koktajlu z dodatkiem cytrusów.

Z acai można pić świeży sok lub inne napoje, także alkoholowe. Dosładza się je zwykle miodem lub soli. Posiada bogactwo witamin: B1, B2, C, A oraz minerałów, a głównie wapnia, żelaza i potasu.

Sok ma smak przypominający nasze czarne jagody, choć chyba nie do końca… Wydają mi się słodkawe, choć nie zawierają zbyt dużo cukrów.

Zastosowanie w kosmetyce:

Spożycie acai powoduje dostarczenie organizmowi cennych składników witaminowo-mineralnych, w szczególności tych, które stanowią antyutleniacze. Opóźniają efekty starzenia i zmniejszają ryzyko powstawania zmarszczek.

Obecnie jagody wchodzą w skład kilku kremów, balsamów ujędrniających oraz żeli pod prysznic i balsamów do ust. Podkreśla się w nich zarówno działanie antyoksydantów i fitosteroli.

Ze względu na składniki obecne w wyciągach, jagody acai mogą znaleźć zastosowanie w leczeniu przebarwień, trądziku, po ekspozycji na słońce, w obniżonej kondycji skóry na wskutek oddziaływania zanieczyszczeń środowiskowych oraz może wspomagać nawilżenie skóry.

W testach in vitro wykazano, że wodny wyciąg z jagód acai wpływa na syntezę kolagenu. Dodatkowo w wyniku długiego stosowania wyciągu  zaobserwowano gojenie się ran.

 

Piśmiennictwo:

[1] Brondizio E.S., Safar C.A.M., Siqueira A.D., The urban market of acai fruit (Euterpe oleracea Mart.) and rural land use change: Ethnographic insights into the role of price and land tenure constraining agricultural choices in the Amazon estuary. Urban Ecosystems, 2002, 6(1), s. 67–97

[2] Rogez H., Açai: preparation, composition and improvement of conservation. (1th ed.). Belem, Brazil: UFPA, 2000

[3] Gallori S., Bilia A.R., Bergonzi M.C., Barbosa W.L.R., Vincieri F.F., Polyphenolic constituents of fruit pulp of Euterpe oleracea Mart. (acai palm). Chromatographia, 2004, 59(11/12), s. 739–743

[4] Lichtenthäler R., Rodrigues R.B., Maia J.G., Papagiannopoulos M., Fabricius H., Marx F., Total oxidant scavenging capacities of Euterpe oleracea Mart. (Açaí) fruits., Int J Food Sci Nutr., 2005 Feb, 56(1), s. 53-64

[5] Heitor R.D., Daniele D.C., Ariadna L.P., Hady K., Jesus R.R., José C.T., Euterpe oleracea Mart. (aai): an old known plant with a new perspective. Afr. J. Pharm. Pharmacol., 2016, Vol. 10(46), s. 995-1006

[6] Pacheco-Palencia L., Duncan C.E., Talcott S.T., Phytochemical composition and thermal stability of two commercial aҫai species, Euterpe oleracea and Euterpe precatoria. Food Chem., 2009, 115, s. 1199–1205

[7] Fowler J.F. Jr, Woolery-Lloyd H., Waldorf H., Saini R., Innovations in natural ingredients and their use in skin care. J Drugs Dermatol., 2010, 9(6 Suppl), S72-81, quiz s. 82-83.

[8] Prasanna Kumara T.P., Sunil K., Arun Kumar B., A Modern Approach for the Analytical Determination of Natural Berry Fruit Juice Freeze Dry Powders for Cosmeceutical Applications. Nat. Prod. Chem. Res., 2018, Vol.6, Issue 5, s. 1-7

[9] Silva D.F., Vidal F.C., Santos D., Costa M.C., Morgado-Diaz J.A., Do Desterro S.B.N.M., De Moura R.S. Cytotoxic effects of Euterpe oleracea Mart. in malignant cell lines. BMC Complement. Altern. Med., 2014, 14:175, s. 1-9

[10] Chin Y.W., Chai H.B., Keller W.J., Kinghorn A.D., Lignans andother constituents of the fruits of Euterpe oleracea (Açai) with antioxidant and cytoprotective activities. J. Agric. Food Chem., 2008, 56(17), s. 7759-7764

[11] Kang J., Li Z., Wu T., Jensen G.S, Schauss A.G, Wu X., Anti-oxidant capacities of flavonoid compounds isolated from acai pulp (Euterpe oleracea Mart.). Food chemistry, 2010, 122 (3), s. 610

[12] Edgar S., Hopley B., Genovese L., Sibilla S., Laight D., Shute J., Effects of collagen-derived bioactive peptides and natural antioxidant compounds on proliferation and matrix protein synthesis by cultured normal human dermal fibroblasts. Sci Rep., 2018 Jul 11, 8(1), 10474, s. 1-13

[13] Kang M.H., Choi S., Kim B-H, Skin Wound Healing Effects and Action Mechanism of Acai Berry Water Extracts. Toxicol. Res., 2017, Vol. 33, No. 2, s. 149-156

[14]  Schauss A.G.  et al., Phytochemical and nutrient composition of the freeze-dried Amazonian palm berry, Euterpe oleraceae Mart. (Acai) J. Agric. Food Chem. 2006, 54, 8598-8603

[15] http://ifood.tv/berries/acai-berry/about

Przytulia właściwa… czy da się właściwie przytulić?

Przytulia właściwaGalium verum– surowiec zielarski stanowi ziele. W składzie chemicznym przytulii występują: irydoidy (glikozydowe formy, np. asperulozyd, kwas asperulozydowy i in), kwasy fenolowe, garbniki, saponiny triterpenowe, flawonoidy (rutyna), antrachinony, alkaloidy, lignany i inne związki. Stanowi źródło krzemu i potasu. Medycyna tradycyjna polecała ją jako środek moczopędny, spazmolityczny, napotny,  uspokajający i przeciwbiegunkowy. Hamowano nią krwawienia z nosa. Wypychano nią kiedyś materace, aby uchronić się przed pchłami. W Szkocji kwiaty przytulii używane są do barwienia sera. Przytulia przyspiesza ścinanie mleka. Inny gatunek rośliny – przytulia wonna zawiera kumarynę, która wykazuje działanie szkodliwe w postaci nudności.

Zastosowanie w lecznictwie:

Prof. Różański podaje 2 przepisy medycyny tradycyjnej na przetwory z ziela przytulii: napar i odwar. Napar stosowano w chorobach układu pokarmowego i oddechowego. Odwar zaś polecano w chorobach układu moczowego. Podaje także informację, że podczas kuracji przytulią występowały incydenty kolki w trakcie wypłukiwania złogów kamieni w drogach moczowych.

Napar z ziela marzanki lub przytulii: 1-2 łyżki rozdrobnionego ziela na 200 ml wrzącej wody (parzono pod przykryciem 20 minut, cedzono). Doustnie przyjmowano 100-200 ml naparu nawet klika razy dziennie.

Odwar: 2 łyżki rozdrobnionego ziela zalać 2 szklankami wody, gotować 5-10 minut, odstawić pod przykryciem na 30 minut, przecedzić. Uzupełnić brakującą ilość wody. Pić 2-3 razy dziennie po 150-200 ml. Kuracja trwa około 1 miesiąca.” (http://espz.pl/materialy/urotropica.pdf)

W dostępnych ziołach sypkich na polskim rynku zaleca się następujący sposób przygotowywania herbatki:

1.5g suszonego ziela zalać 1 szklanką wrzącej wody, zaparzyć pod przykryciem 10-15 minut, następnie przecedzić. Pić ciepły napar przygotowany na świeżo.

Herbatkę z przytulii właściwej można stosować w formie płukanki podczas infekcji gardła.

Przeciwwskazania: ciąża, karmienie piersią. Nie zaleca się stosowania u dzieci.

Środki ostrożności: Brak szczegółowych informacji na temat możliwych działań niepożądanych.

Zastosowanie w kuchni:

Przytulia właściwa wykorzystywana jest przy wyrobie sera. W niektórych kuchniach świata dodaje się ją do potraw mięsnych, zup oraz jako środek barwiący.

Przytulia wonna służy zaś jako przyprawa oraz aromat alkoholi.

 

Zastosowanie w kosmetyce:

Napar z przytuli właściwej wykazuje działanie ściągające. Może być stosowany do przemywania ran, zmian skórnych, zmian trądzikowych oraz owrzodzeń.

Można także używać naparu do kąpieli w celu złagodzenia podrażnień i zmian dermatologicznych, takich jak łojotok, trądzik czy wyprysk.

Przytulia wonna natomiast stanowi składnik kompozycji zapachowych perfum.

 

Przytulia właściwa… mało dziś już znana, choć nasze babki stosowały ją powszechnie… czy wróci do łask? Na pewno potrzeba jeszcze większej wiedzy na temat jej składu i wpływu na nasz organizm… żeby ją można było ponownie „przytulić do apteczki”…

 

 

Piśmiennictwo:

S. De Rosa, C. Iodice, M. Mitova, N. Handjieva, S. Popov and M. Anchev,Phytochemistry 54,751-756(2000).

http://journals.tubitak.gov.tr/chem/issues/kim-06-30-4/kim-30-4-13-0504-17.pdf

Bisset N.G., Wichtl M., Herbal Drugs and Phytopharmaceuticals, CRC Press, Boca Raton, London, New York, Washington D.C., 2001

Tucakov J., Healing by plants, Rad, Belgrade, 2006

https://www.degruyter.com/downloadpdf/j/biol.2010.5.issue-3/s11535-010-0022-4/s11535-010-0022-4.pdf

https://www.researchgate.net/profile/Snezana_Jaric/publication/6654209_An_ethnobotanical_study_on_the_usage_of_wild_medicinal_herbs_from_Kopaonik_Mountain_Central_Serbia/links/5c7e4ffd92851c695055116b/An-ethnobotanical-study-on-the-usage-of-wild-medicinal-herbs-from-Kopaonik-Mountain-Central-Serbia.pdf

Council of Europe. 2000. Natural sources of flavourings. Report No. 1. Council of Europe Publishing. ISBN 978-92-871-4324-2.Tisserand, R. and Balacs, T., 1995. Essential oil safety. A Guide for Health Care Professionals. Churchill Livingstone. Edinburgh. ISBN: 0443052603

 

 

 

 

Jiaogulan, czyli o Gynostemma pentaphyllum, czyli „żeń-szeniu” pięciolistnym…

Jiaogulan mit Blüten

Photo by blumenbiene on Foter.com / CC BY

Jiaogulan – Gynostemma pentaphyllum – w lecznictwie wykorzystuje się ziele, liście oraz kłącze. Występuje w południowej części Chin, a także w Japonii, Korei Południowej i północnym Wietnamie. Jest to gatunek szeroko stosowany w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej jako środek zwiększający odporność oraz przeciwzapalny. Głównymi składnikami są saponiny (ponad 100 różnych, w tym gypenozydy, gynogenina, gynosaponina i inne). Gynostemma zawiera także sterole, flawonoidy (rutynę, witeksynę), polisacharydy, witaminy, alantoinę i inne.

Xiancao (oznacza „nieśmiertelność”). Pierwsze wzmianki o tej roślinie sięgają czasów Dynastii Ming. Opisano ją wtedy jako roślinne źródło pokarmu, nie zaś jako roślinę leczniczą. Od niedawna Jaogulan wzbudził także zainteresowanie w Europie.  Znany jest ze swoich właściwości hipoglikemizujących, obniżających cholesterol oraz antyoksydacyjnych. Dane historyczne podają, że leczoną nią bóle i zawroty głowy, szumy w uszach, ogólne osłabienie, brak odporności, infekcje, upośledzoną pracę wątroby i śledziony, problemy krążeniowe. Według obecnej medycyny chińskiej stosuje się ją w kaszlu, osłabieniu, zapaleniu oskrzeli czy palpitacji serca. W Japonii natomiast wykorzystuje się ją jako środek o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwgorączkowych, wzmacniających i moczopędnych.

Liście Gynostemma w badaniach wykazują zdolność obniżania zarówno cholesterolu jak i trójglicerydów.

Zastosowanie w lecznictwie:

  1. Obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów
  2. Korzystny wpływ na układ krwionośny (obniżanie ciśnienia, zapobieganie zawałowi)
  3. Obniżanie poziomu cukru
  4. Podnoszenie odporności oraz działanie tonizujące
  5. Znoszenie zmęczenia i hipertermii
  6. Działanie ochronne na wątrobę
  7. Prewencja nowotworów

 

Napar

5 g suszonych  liści zalać 200 ml przegotowanej wody. Parzyć 8-10 minut pod przykryciem. Liście można zalewać kilka razy. Napar ma słodkawy smak.

Jiaogulan może osłabiać działanie leków immunosupresyjnych i przeciwzakrzepowych.

Dostępne formy: liście do zaparzania, kapsułki i tabletki zawierające standaryzowany ekstrakt, formy płynne.

Zastosowanie w kuchni:

Surowiec krojony można zaparzać jako herbatkę i pić w stanach zmęczenia lub osłabienia.

Zastosowanie w kosmetyce:

Ze względu na właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne surowca znalazł on zastosowanie w kremach przeciwzmarszczkowych i gojących. Spotkałam się z ekstraktami tej rośliny w całonocnej masce liftingującej, kremie pod oczy niwelującym oznaki zmęczenia i obrzęki wokół oczu, francuskich seriach kremów naturalnych o właściwościach przeciwstarzeniowych.

 

 

Piśmiennictwo:

https://link.springer.com/article/10.1007/s11101-005-3754-4

Aktan F, Henness S, Roufogalis BD & Ammit AJ (2003)Gypenosides derived fromGynostemma pentaphyllumsup-press NO synthesis in murine macrophages by inhibitingiNOS enzymatic activity and attenuating NF-jB-mediatediNOS protein expression. Nitric Oxide 8: 235–242.

Deng S, Li X, Chen B, Deng F & Zhou X (1994) Analysis ofamino acids, vitamins, and chemical elements inGy-nostemma pentaphyllum(Thunb) Makino. Hunan YikeDaxue Xuebao (Bulletin of Hunan Medical University)19(6): 487–490.

Jian Su New Medical College (1986) The Dictionary of ChineseMedicine (Zhong Yao Da Ci Dian). Shanghai Science andTechnology Press, Shanghai, China.

Purmova J & Opletal L (1995) Phytotherapeutic aspects ofdiseases of the cardiovascular system. 5. Saponins andpossibilities of their use in prevention and therapy. CeskaSlov Farm. 44(5): 246–251.

Feng YIN, Lihong HU, and Ruixiang PAN, Novel Dammarane-Type Glycosides from Gynostemma pentaphyllum, Chem. Pharm. Bull. 52(12) 1440—1444 (2004)

Hyun Sook Choi, Mi Sook Park, Seung Hwan Kim, Bang Yeon Hwang, Chong Kil Lee, Myung Koo Lee, Neuroprotective Effects of Herbal Ethanol Extracts from Gynostemma pentaphyllum in the 6-Hydroxydopamine-Lesioned Rat Model of Parkinson’s Disease, Molecules 2010, 15, 2814-2824; doi:10.3390/molecules15042814

Chen JC, Tsai CC, Chen LD, Chen HH, Wang WC.: Therapeutic effect of gypenoside on chronic liver injury and fibrosis induced by CCl4 in rats, opublikowane w Am J Chin Med. 2000;28(2):175-85

Boswellia serrata – pomoże jak kadzidło… stawom …?

Boswellia serrata – kadzidłowiec indyjski, nazywany też Salai, Salai guggul.

Występuje naturalnie we Wsch. Afryce, Indiach oraz Nigerii. W lecznictwie wykorzystywana jest żywica (nazwa surowca: olibanum indicum– gumożywica). Pozyskiwana jest poprzez nacięcie pnia drzewa, przechowuje się ją w bambusowym koszu. Po wycieknięciu oleju pozostaje krzepnąca żywica.

Roślina zawiera olejek eteryczny (terpeny), gumy i polisacharydy. Działanie kadzidłowca wynika z obecności kwasów bosweliowych, a w szczególności pentacyklicznych związków triterpenowych ( ok 30%) o właściwościach przeciwzapalnych. Zawiera kwas beta -bosweliowy, kwas acetylo-beta-bosweliowy, kwas 11-keto- beta -bosweliowy oraz acetylo- 11-keto- kwas beta -bosweliowy. Najsilniejszym z nich jest  kwas acetylo- keto-beta-bosweliowy. Żywica ma wygląd półprzezroczystej masy o nieregularnych kształtach. Posiada intensywny zapach, dlatego stanowi składnik kadzideł zarówno w formie proszku jak i pałeczek.

 

Zastosowanie w lecznictwie: Roślina ta może łagodzić bóle stawowe i kostne, bóle reumatyczne oraz stany zapalne (mechanizm działania opiera się na hamowaniu powstawania procesu zapalnego). W badaniach wykazuje także pozytywne działanie na stawy w chorobie zwyrodnieniowej.

Bardzo korzystne efekty uzyskano także w badaniach na szczurach z zaburzeniami pamięci. Po 2 tygodniowej kuracji kwasem bosweliowym nastąpiła poprawa procesu zapamiętywania. Jest to zielone światło na kolejne badania  w kierunku wykorzystania substancji roślinnej w prewencji choroby Alzheimera. Trwają także badania w kierunku wykorzystania rośliny w leczeniu astmy, prewencji nowotworów oraz jako środka przeciwzapalnego w schorzeniach nie tylko stawów, ale i układu pokarmowego.

W medycynie Wschodu żywica rośliny polecana jest do ssania jako lek na poprawę pamięci oraz podaje się ją w chorobach kości i stawów. W medycynie perskiej jest podawana kobietom ciężarnym.

W tekstach ajurwedyjskich i Unani wymienia się inne jej zastosowania: na gorączkę, biegunkę, czerwonkę, czyraki, chorobę skóry, astmę, kaszel. Przypisuje się jej działanie napotne, moczopędne, ściągające i pobudzające.

 

Zastosowanie w kosmetyce: Ekstrakt z Boswellia serrata wchodzi w skład kremów pielęgnacyjnych do rąk.

 

Mimo, że zwykło się mówić, iż coś może jak „umarłemu kadzidło” to jednak w przypadku bólów stawowych tym razem na kadzidło można liczyć…

 

Piśmiennictwo:

Bishnoi M, Patil CS, Kumar A et al.: Protective effects of nimesulide (COX inhibitor), AKBA (5-LOX inhibitor), and their combination in aging-associated abnormalities in mice. Methods Find Exp Clin Pharmacol 2005; 27: 465–470

Knaus U, Wagner H.,  Effects of boswellic acid ofBoswellia serrata and other triterpenic acids on the com-plement system. Phytomedicine 1996, 3: 77–81

Orłowska-Majdak M., Neuroprotective properties of compounds of vegetable origin: pentacyclic triterpenes, PSYCHIATR. PSYCHOL. KLIN. 2014, 14 (4), p. 284–289

Bacler -Żbikowska B., Drobnik J., ANNALES ACADEMIAE MEDICAE SILESIENSIS, A botanical commentary to the medicinal plants and herbal stock mentioned in the 8th Pharmacopoeia of Poland

Poeckel D., Werz O.: Boswellic acids: biologi-cal actions and molecular targets. Curr Med Chem , 2006, 13, 3359-3369

Basch E, Boon H, Davies-Heerema T, et al. Boswellia: an evidence-basedsystematic review by the natural standard research collaboration. J Herb Pharmacother 2004; 4 (3): 63-83

Abdel -Tawab M, Werz O., Schubert -Zsilavecz M., Boswellia serrata, An Overall Assessment ofIn Vitro, Preclinical, Pharmacokinetic and Clinical Data, Clin Pharmacokinet 2011; 50 (6): 349-369

Kimmatkar N., Thawani V., Hingorani L., Khiyani R., Efficacy and tolerability of Boswellia serrataextract intreatment of osteoarthritis of knee –A randomized double blind placebo controlled trial, Phytomedicine 2003,  10: 3–7

Dhiman AK. Delhi: Daya Publishing House; 2006. Ayurvedic Drug Plants; pp. 326–7

Lemenih M, Teketay D. Frankincense and myrrh resources of Ethiopia: II.Medicinal and industrial uses. Ethiop J Sci. 2003;26:161–72

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3309643/

 

 

 

 

 

 

 

 

Nieśmiertelny olejek, czyli o olejku cedrowym…

True Cedar
Photo credit: born1945 via Foter.com / CC BY

Cedr atlaski – pozyskuje się z jego drewna na drodze destylacji z parą wodną olejek eteryczny. Głównymi składnikami olejku eterycznego są związki z grupy seskwiterpenów (α-, β- i γ-himachalen, kadinen, cedren, cedrenol, cedrol, borneol, terpinen, pinen). Posiada właściwości antyseptyczne, rozkurczowe na drogi oddechowe oraz zwiększa wydzielanie śluzu. Pobudza wydzielanie soków trawiennych, pobudza apetyt, działa moczopędnie. W użyciu zewnętrznym przyspiesza gojenie zmian skórnych, wspomaga leczenie trądziku, egzemy, łupieżu i łojotoku. W przypadku nacierań rozgrzewa i przynosi ulgę w bólach reumatycznych i nerwobólach. Jest także repelentem – odstrasza owady.

Zastosowanie w lecznictwie: Oliwka na bóle reumatyczne:  3 łyżki oleju z czarnuszki, 5 kropli olejku cedrowego. Wymieszać. Wcierać w bolące miejsca (bóle stawów, mięśni, nerwobóle)

Maść lekko rozgrzewająca: 20g dowolnej maści natłuszczającej (z alantoiną lub z olejem lnianym), 5 kropli olejku cedrowego, 5 kropli olejku lawendowego. Olejki wkręcić w maść, stosować 2 razy dziennie.

Kominek aromaterapeutyczny: umieścić 1-2 krople olejku cedrowego, można połączyć go z olejkami takimi jak: cytrynowym czy jałowcowym. Wspomaga inhalację, oczyszcza drogi oddechowe podczas infekcji.

Nie zaleca się stosować w ciąży, u dzieci i w dużych stężeniach. Zwykle powinno się wykonać test skórny przed użyciem na większą powierzchnię skóry.

Zastosowanie w kuchni:  Grecy drzewo cedrowe stosują do wędzenia ryb. Przed użyciem cedrową deskę należy moczyć w wodzie przez godzinę a następnie rozgrzać na grillu do momentu, aż zacznie „strzelać”. Na tak przygotowanej desce można umieścić rybę i wędzić, by potem rozkoszować się aromatem jaki daje cedrowe drzewo.

Zastosowanie w kosmetyce: Olejek cedrowy to składnik perfum, kremów, past do zębów, mydeł, ale także detergentów oraz środków odstraszających owady.

Korzystny jest także w przypadku skóry tłustej i z problemami. Zmniejsza wydzielanie łoju, pomocny jest przy łupieżu oraz w przypadku wypadania włosów.

Peeling antycellulitowy: 2 łyżki świeżo zmielonej kawy, 2 łyżki oleju z awokado, 5 kropelek olejku cedrowego. Składniki wymieszać w miseczce. Nałożyć na zwilżoną skórę i wmasować. Pozostawić na 5-10 minut, po czym delikatnie spłukać. Powtarzać 1 raz w tygodniu. Peeling posiada właściwości drenujące.

Wcierka przeciw wypadaniu włosów: Zmieszać następujące olejki w ilości po 4-5 kropli: lawendowy, rozmarynowy oraz cedrowy. Dodać je do oleju jojoba. Masować skórę głowy przez około 15 minut. Stosować codziennie lub co 2-gi dzień.

Krem na trądzik: do kremu z alantoiną dodać 2 krople olejku cedrowego oraz 2 krople olejku z drzewa herbacianego. Stosować 1 raz dziennie na wypryski.

Cedr od wieków uznawany był za symbol nieśmiertelności i długowieczności… ja dodałabym w kontekście cellulitu i łysienia jeszcze jedno określenie – długo-piękności 😉

Źródła:

http://www.czytelniamedyczna.pl/3533,ocena-wrazliwosci-na-olejek-cedrowy-oleum-cedri-grzybow-drozdzopodobnych.html

Krauze-Baranowska M, Skwierawska J, Pobłocka L. Właściwości lecznicze cedrów – historia i współczesność. Post Fitoter 2003; 1:2-5

Walters C. Aromatherapy – An Ilustrated Guide. Element Books LTD, Dorset 1998. 6. Clevland DEH. Acne vulgaris. Cand Med Assoc J 1928; 18(3):261-6

O jagodach camu – camu… – moda czy fakty…

Camu-camu fruits contain up to 30 times more vitamin C than oranges.

Photo credit: World Agroforesty Centre via Foter.com / CC BY-NC-SA

Camu-camu – (Myrciaria dubia) – surowiec zielarski stanowią owoce. Są one bogate w witaminę C (wysoka zawartość – wyższa niż w aceroli) oraz antocyjany, proantocyjanidyny, pochodne kwasu elagowego i galusowego, flawonoidy (w ok. 30 różnych związków o budowie fenolowej), aminokwasy, związki mineralne, karotenoidy (ponad połowa to luteina) i kwas cytrynowy. Uważa się, że podnoszą odporność dzięki dawce witaminy C, mogą być stosowane pomocniczo przy przeziębieniu. Spowalniają proces starzenia, obniżają ryzyko wystąpienia chorób  układu krwionośnego oraz zwyrodnienia plamki żółtej. Mogą być pomocne w prewencji takich chorób jak: jaskra, zmiany nowotworowe, demencja czy choroba Alzheimera.

Zastosowanie w lecznictwie: Największe bogactwo substancji czynnych występuje w miąższu owoców. Sporządza się z nich soki i produkty spożywcze. Regularne ich spożycie powoduje uzupełnienie niedoborów witaminy C i dostarczenie organizmowi przeciwutleniaczy. Według badań naukowych camu-camu mogą wspomagać leczenie:

– infekcji układu oddechowego (przeziębienia),

– chorób dziąseł,

– astmy,

– choroby zwyrodnieniowej stawów,

– zapalenia wątroby,

– zaburzeń widzenia związanych ze zwyrodnieniem plamki żółtej.

Według doniesień ich spożycie może mieć znaczący wpływ na ochronę organizmu przed wystąpieniem chorób takich jak:

– schorzenia układu krążenia,

– demencja,

– jaskra,

– stany zapalne,

– choroba Alzheimera,

– zmiany nowotworowe.

Zastosowanie w kuchni: Camu-camu to przede wszystkim surowiec dietetyczny. Proszek lub pulpa dodawany jest do jogurtów, lodów, batoników oraz płynów izotonicznych. Produkuje się z nich soki, dżemy i nektary do picia. Uważane są za cenny dodatek do żywności. Dzięki zawartości błonnika i niskiemu indeksowi glikemicznemu mogą być spożywane przez osoby na diecie odchudzającej oraz przez cukrzyków.

Dostępne formy, z jakimi spotkałam się do tej pory to sok oraz proszek, który miesza się z wodą i pije lub dodaje do potraw (jogurtu, soku, musli, lodów, ciast, deserów lub innych). Mają kwaśno-słodki smak.

Zastosowanie w kosmetyce: Camu-camu dzięki obecności witamin młodości korzystnie oddziałuje na naszą cerę. Zawiera liczne związki przeciwutleniające, dzięki czemu opóźnia efekty starzenia. Witamina C zawarta w owocach wpływa także na syntezę kolagenu. Spożycie camu – camu wspomaga gojenie ran.

Ekstrakty z jagód wchodzą w skład kosmetyków o właściwościach przeciwzmarszczkowych i regenerujących (serum, kremy na dzień i na noc) oraz szamponów do włosów.

To co modne, czasem także bywa dla nas dobre…

Źródła:

De Souza Schmidt Gonçalves AE, Lajolo FM, Genovese MI. „Chemical composition and antioxidant/antidiabetic potential of Brazilian native fruits and commercial frozen pulps.” J Agric Food Chem. 2010 Apr 28;58(8):4666-74

Silva MA, Sobral PJA, Kieckbusch TG. Phase transitions of frozen camu-camu(Myrciaria dubia (H.B.K.) McVaugh) pulp: Effect of cryostabilizer addition. Food Biophys 2008; 3:312-7.
Chirino R, Galarza J, Betalleluz-Pallardel I i wsp. Antioxidant compounds and antioxidant capacity of Peruvian camu-camu (Myrciaria dubia (H.B.K.) McVaugh) fruit at different maturity stages. Food Chem 2010; 120:1019-24.
Reynertson KA, Yang H, Jiang B i wsp. Quantitative analysis of antiradical phenolic constituents from fourteen edible Myrtaceae fruits. Food Chem 2008; 109:883-90.
http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2012_093-100.pdf
D Fracassetti, C Costa, L Moulay, FA Tomás-Barberán – Food chemistry, 2013 – Elsevier
Inoue T, Komoda H, Uchida T, Node K. „Tropical fruit camu-camu (Myrciaria dubia) has anti-oxidative and anti-inflammatory properties.” J Cardiol. 2008 Oct;52(2):127-32.
http://online.liebertpub.com/doi/full/10.1089/acm.2014.0130.
JCS Azevêdo, KC Borges, MI Genovese… – Food Research …, 2015 – Elsevier.

Jujube… czyli o głożynie pospolitej…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Głożyna pospolita – nazywana inaczej daktylami chińskimi. Surowiec stanowią owoce(kulinarny i leczniczy) i nasiona (leczniczy). Zawierają w swoim składzie znaczną ilość antyoksydantów – polifenoli (szczególnie skórka owoców). W ich składzie stwierdzono obecność fenoli, flawonoidów, terpenów, alkaloidów (najbardziej przebadane z kory głożyny – alkaloidy peptydowe „sativaniny”, z nasion- cykliczne alkaloidy peptydowe, z liści – koklauryna, izoboldyna, norizoboldyna i inne) kwasu cytrynowego, saponin, oleju (nasiona) oraz cukrów (fruktoza). Występują w nich także witaminy A i B (B1 i B2), związki wapnia i fosforan żelaza, witamina C. Wyglądem przypominają duże daktyle. Smakują jednak jak słodkie jabłko. Ich pestka przypomina wyglądem spławik:).

Zastosowanie w lecznictwie: Daktyle chińskie, jak wskazuje ich nazwa, znalazły zastosowanie w Medycynie Chińskiej jako środek ogólnie wzmacniający (witaminy), ochronny na wątrobę (polifenole), przeciwutleniający(uważany za chroniący przed nowotworami) oraz przeciwkaszlowy. Koryguje także smak niektórych  leków.

Nasiona są używane jako środek na bezsenność i uspokojenie (alkaloidy). Zmniejszają także stany lękowe. Znane  są ze swoich właściwości już od ponad 2500 lat.

Triterpeny wyizolowane z owoców w badaniach na liniach komórek nowotworowych działały cytotoksycznie (lupan).

Wykazują ponadto działanie przeciwzapalne, odkażające i obniżające poziom cukru (liście). Podaje się je także jako środek moczopędny, odtruwający i oczyszczający krew, przeciwbiegunkowy.

W badaniach podkreśla się także aktywność składników zawartych w liściach jako: immunostymulujące, przeciwzapalne, przeciwalergiczne i przeciw otyłości.

Zastosowanie w kuchni: W III w. p.n.e. służyły do wyrobu wina. Pasta z owoców wykorzystywana była jako nadzienie do ciast. Suszone owoce to przede wszystkim surowiec do spożycia oraz do celów leczniczych.

Spożywa się je suszone bez potrzeby dodatkowej obróbki jako słodka przekąska, która nie tuczy:)

Zastosowanie w kosmetyce: Ekstrakt z drzewa owocowego wchodzi w skład niektórych kosmetyków pielęgnacyjnych do twarzy o działaniu przeciwzmarszczkowym (wygładzającym i wypełniającym).

Chińskie daktyle – bardzo mnie zaciekawiły swoimi właściwościami, a Was?

Źródła:

http://imsear.li.mahidol.ac.th/bitstream/123456789/150419/1/ijrdlp2014v3n3p959.pdf

http://www.naturalsleepresearch.info/Ziziphusstudy.pdf

H. Li et al./Food Chemistry 114 (2009) 547–552

Acta Sci. Pol., Hortorum Cultus 13(2) 2014, 187-195

Nie taka zwykła trawa… cytrynowa…

LEMON GRASS
Photo credit: whologwhy via Foter.com / CC BY

Trawa cytrynowa = palczatka cytrynowa. Surowiec zielarski stanowi ziele, z którego pozyskuje się olejek eteryczny – olejek lemongrasowy – (w nim składniki to m.in. cytral, geraniol, mircen czy nerol). Trawa cytrynowa zawiera znaczną ilość żelaza, folianów, potasu oraz manganu oraz polifenoli. Posiada aktywność przeciwgrzybiczą i wspomaga właściwe funkcjonowanie przewodu pokarmowego (łagodzi wzdęcia, skurcze jelit, zaparcia, stany zapalne i inne). Odstrasza także owady (komary, kleszcze).

Zastosowanie w lecznictwie: Trawa cytrynowa to przede wszystkim przyprawa, która wspomaga funkcje trawienne – łagodzi wzdęcia, biegunki, zgagę, wymioty i inne dolegliwości. Wykorzystuje się ją poprzez dodanie jej do potrawy.

Wykazano, że posiada właściwości moczopędne, antyoksydacyjne i pobudzające. Prowadzone są badania nad związkiem zawartym w olejku – cytralem i potencjalnym jego wykorzystaniem jego aktywności przeciwnowotworowej.

Można wykonywać z niego inhalacje pomocne w trakcie przeziębienia z towarzyszącym kaszlem. Skuteczne są inhalacje podczas zapalenia zatok.

Na Bliskim Wschodzie trawa cytrynowa jest uznawana za roślinę o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwbólowych i odkażających (bakterie, grzyby, drożdżaki, pleśniaki), przeciwgorączkowych, na kaszel, żylaki i odstraszającą owady.

Olejek z trawy cytrynowej poprawia nastrój, energetyzuje oraz odświeża (można dodawać go do kominka aromaterapeutycznego lub wmasować lekko rozcieńczony olejem bazowym w skronie i w nadgarstki).

Należy jednak pamiętać, że  może wywoływać alergię skórną. Powinno się stosować go w formie rozcieńczonej (oleje roślinne np. oliwa z oliwek, olej słonecznikowy czy olej kokosowy). Dobrze komponuje się z innymi olejkami, np. z olejkiem z drzewa herbacianego, olejkiem eukaliptusowym czy lawendowym.

Zastosowanie w kuchni: Trawa cytrynowa wchodzi w skład herbatek do picia, głównie jako składnik nadający cytrusowy smak, np. do yerba mate. W południowo-wschodniej Azji wykorzystuje się ją jako dodatek do zup i napojów. W polskiej kuchni dodaje się ją do potraw ze względu na pikantny i kwaśmy smak. W daniach komponuje się doskonale z mięsem, drobiem, warzywnym curry oraz owocami morza. Jako przyprawy używa się jej liści (świeżych oraz suszonych) i bulw.

Zupa Pho z trawy cytrynowej:
Składniki:
– 1 łyżka oleju kokosowego
– sok z jednej limonki
– pół łyżeczki posiekanej kolendry
– odrobina czerwonego pieprzu
– 1 łyżeczka świeżo startego imbiru
– 700 ml bulionu warzywnego
– 1 trawa cytrynowa
– 2 cukinie do zrobienia makaronu
– ewentualnie 1 papryczka chilli
Na patelni rozgrzać olej. Podsmażyć na nim cukinię pokrojoną w makaron i posiekaną trawę cytrynową. Dodać przyprawy, sok z limonki, ewentualnie chilli. Chwilę smażyć a następnie zalać wszystko bulionem. Dodać siekanej kolendry i jeść gorące:).

Wołowina z trawą cytrynową i orzechami makadamia:
Składniki:
– 500g cienko pokrojonej ligawy wołowej
– dwie palczatki cytrynowe
– dwa ząbki czosnku
– 1 czerwona cebula posiekana w paski
– czterocentymetrowy kawałek świeżego imbiru
– łyżeczka przyprawy chińskiej 5 smaków (mieszanka utartych ze sobą w moździerzu anyżu gwiaździstego, goździków, cynamonu, nasion kopru włoskiego lub kozieradki oraz pieprzu syczuańskiego)
– 4 łyżki oleju z orzechów makadamia
– 1 łyżeczka oleju sezamowogo
– 1 łyżka sosu ostrygowego
– 1 średni brokuł rozdzielony na różyczki
– filiżanka orzechów makadamia
– garść siekanej świeżej bazylii.
Na mocno rozgrzanym oleju zasmażyć wołowinę wymieszaną z posiekaną trawą cytrynową, cebulą, czosnkiem, imbirem i przyprawami. Dodać olej sezamowy, sos ostrygowy i różyczki brokuła. Smażyć przez dwie minuty. Zdjąć z ognia dodać posiekane orzechy makadamia i bazylię. Całość wymieszać i podawać z ryżem jaśminowym. (przepis zapożyczony z yummly.com)

Zastosowanie w kosmetyce: Trawa cytrynowa posiada szerokie zastosowanie w przemyśle perfumeryjnym i kosmetycznym, głównie za sprawą olejku eterycznego. Wchodzi w skład preparatów do pielęgnacji skóry trądzikowej oraz z problemami. Wspomaga leczenie grzybic i łupieżu.

 Masaż przeciwbólowy: 2 łyżki stołowe oleju z awokado lub oliwy z oliwek wymieszać z 4 kroplami olejku eterycznego. Masować bolące miejsce. Uprzednio wykonać test skórny.

Masaż rozgrzewający: 2 łyżki oleju z czarnuszki wymieszać z 2 kroplami olejku z trawy cytrynowej oraz 2 kroplami olejku lawendowego. Masować energicznie bolące miejsce.

Olejek na grzybicę paznokci: do 1 łyżeczki oleju rycynowego dodać 4 krople olejku eterycznego. Wmasować w paznokcie.

Domowy preparat na potliwość stóp: wymieszać 20g oleju kokosowego z 5 kroplami olejku eterycznego. Wmasować w stopy. Zmniejszy on potliwość stóp oraz zneutralizuje nieprzyjemny zapach.

Trawa.. cytrynowa… nie taka zwykła trawa… Do dziś pamiętam jej piękny energetyzujący zapach, który mimo suszenia, roznosił się po całej Katedrze Farmakognozji podczas jej rozdrabniania…

Źródła:

Pattnaik S, et al. “Antibacterial and antifungal activity of ten essential oils in vitro.” Microbios. 1996;86(349):237-46

J Newerli-Guz, M Śmiechowska… – … Akademii Morskiej w …, 2009 – zeszyty.am.gdynia.pl

Lorenzetti BB, et al. “Myrcene mimics the peripheral analgesic activity of lemongrass tea.” J Ethnopharmacol. 1991;34(1):43-8

D KMIECIK, J KOBUS-CISOWSKA… – … ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIU …, 2016 – pttzm.org