Przytulia właściwa… czy da się właściwie przytulić?

Przytulia właściwaGalium verum– surowiec zielarski stanowi ziele. W składzie chemicznym przytulii występują: irydoidy (glikozydowe formy, np. asperulozyd, kwas asperulozydowy i in), kwasy fenolowe, garbniki, saponiny triterpenowe, flawonoidy (rutyna), antrachinony, alkaloidy, lignany i inne związki. Stanowi źródło krzemu i potasu. Medycyna tradycyjna polecała ją jako środek moczopędny, spazmolityczny, napotny,  uspokajający i przeciwbiegunkowy. Hamowano nią krwawienia z nosa. Wypychano nią kiedyś materace, aby uchronić się przed pchłami. W Szkocji kwiaty przytulii używane są do barwienia sera. Przytulia przyspiesza ścinanie mleka. Inny gatunek rośliny – przytulia wonna zawiera kumarynę, która wykazuje działanie szkodliwe w postaci nudności.

Zastosowanie w lecznictwie:

Prof. Różański podaje 2 przepisy medycyny tradycyjnej na przetwory z ziela przytulii: napar i odwar. Napar stosowano w chorobach układu pokarmowego i oddechowego. Odwar zaś polecano w chorobach układu moczowego. Podaje także informację, że podczas kuracji przytulią występowały incydenty kolki w trakcie wypłukiwania złogów kamieni w drogach moczowych.

Napar z ziela marzanki lub przytulii: 1-2 łyżki rozdrobnionego ziela na 200 ml wrzącej wody (parzono pod przykryciem 20 minut, cedzono). Doustnie przyjmowano 100-200 ml naparu nawet klika razy dziennie.

Odwar: 2 łyżki rozdrobnionego ziela zalać 2 szklankami wody, gotować 5-10 minut, odstawić pod przykryciem na 30 minut, przecedzić. Uzupełnić brakującą ilość wody. Pić 2-3 razy dziennie po 150-200 ml. Kuracja trwa około 1 miesiąca.” (http://espz.pl/materialy/urotropica.pdf)

W dostępnych ziołach sypkich na polskim rynku zaleca się następujący sposób przygotowywania herbatki:

1.5g suszonego ziela zalać 1 szklanką wrzącej wody, zaparzyć pod przykryciem 10-15 minut, następnie przecedzić. Pić ciepły napar przygotowany na świeżo.

Herbatkę z przytulii właściwej można stosować w formie płukanki podczas infekcji gardła.

Przeciwwskazania: ciąża, karmienie piersią. Nie zaleca się stosowania u dzieci.

Środki ostrożności: Brak szczegółowych informacji na temat możliwych działań niepożądanych.

Zastosowanie w kuchni:

Przytulia właściwa wykorzystywana jest przy wyrobie sera. W niektórych kuchniach świata dodaje się ją do potraw mięsnych, zup oraz jako środek barwiący.

Przytulia wonna służy zaś jako przyprawa oraz aromat alkoholi.

 

Zastosowanie w kosmetyce:

Napar z przytuli właściwej wykazuje działanie ściągające. Może być stosowany do przemywania ran, zmian skórnych, zmian trądzikowych oraz owrzodzeń.

Można także używać naparu do kąpieli w celu złagodzenia podrażnień i zmian dermatologicznych, takich jak łojotok, trądzik czy wyprysk.

Przytulia wonna natomiast stanowi składnik kompozycji zapachowych perfum.

 

Przytulia właściwa… mało dziś już znana, choć nasze babki stosowały ją powszechnie… czy wróci do łask? Na pewno potrzeba jeszcze większej wiedzy na temat jej składu i wpływu na nasz organizm… żeby ją można było ponownie „przytulić do apteczki”…

 

 

Piśmiennictwo:

S. De Rosa, C. Iodice, M. Mitova, N. Handjieva, S. Popov and M. Anchev,Phytochemistry 54,751-756(2000).

http://journals.tubitak.gov.tr/chem/issues/kim-06-30-4/kim-30-4-13-0504-17.pdf

Bisset N.G., Wichtl M., Herbal Drugs and Phytopharmaceuticals, CRC Press, Boca Raton, London, New York, Washington D.C., 2001

Tucakov J., Healing by plants, Rad, Belgrade, 2006

https://www.degruyter.com/downloadpdf/j/biol.2010.5.issue-3/s11535-010-0022-4/s11535-010-0022-4.pdf

https://www.researchgate.net/profile/Snezana_Jaric/publication/6654209_An_ethnobotanical_study_on_the_usage_of_wild_medicinal_herbs_from_Kopaonik_Mountain_Central_Serbia/links/5c7e4ffd92851c695055116b/An-ethnobotanical-study-on-the-usage-of-wild-medicinal-herbs-from-Kopaonik-Mountain-Central-Serbia.pdf

Council of Europe. 2000. Natural sources of flavourings. Report No. 1. Council of Europe Publishing. ISBN 978-92-871-4324-2.Tisserand, R. and Balacs, T., 1995. Essential oil safety. A Guide for Health Care Professionals. Churchill Livingstone. Edinburgh. ISBN: 0443052603

 

 

 

 

Wiosenna herbatka oczyszczająca…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Herbatka oczyszczająca: 

Składniki: 1 łyżeczka ziela czystka, 1 łyżeczka korzenia mniszka lekarskiego, 1 łyżeczka kwiatu nagietka, 1 łyżeczka liści mięty, 1 łyżeczka zielonej herbaty.

Wykonanie: suszone i rozdrobnione zioła połączyć i wymieszać ze sobą. 1 łyżkę mieszanki zaparzyć pod przykryciem, zalewając je 1 szklanką gorącej wody. Pić 1 raz dziennie.

Ziele czystka stanowi źródło antyoksydantów, korzeń mniszka lekarskiego poprawia metabolizm, pobudza wydzielanie soków trawiennych, działa żółciopędnie. Kwiat nagietka dodaje słodkiego smaku herbatce i działa przeciwzapalnie. Liść mięty pobudza trawienie i zwiększa diurezę. Zielona herbata wspomaga usuwanie toksyn z organizmu.

 

 

Jesienna "mikstura" na odporność i pierwsze objawy infekcji…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Jesienna mikstura na odporność i pierwsze objawy infekcji: 

Składniki: 1 łyżka owoców dzikiej róży, 1 łyżka liści babki lancetowatej, 1 łyżeczka kwiatów dziewanny, sok z aloesu (może być gotowy), miód lipowy lub sok malinowy, sok z cytryny.

 

Wykonanie:

1. Przygotować napar z owoców dzikiej róży (oczyszczonych i rozdrobnionych, zebranych ze stanowiska naturalnego, z daleka od ruchu samochodowego), zalewając je szklanką gorącej wody i pozostawiając na 20 minut pod przykryciem.

2. Wykonać napar z liści babki i kwiatów dziewanny pozostawiając je zalane ciepłą wodą na 15 minut pod przykryciem.

3. Po ostudzeniu wszystkie napary odcedzić i połączyć.

4. Dodać sok z aloesu w ilości 1 łyżki stołowej do letniej herbatki.

5. Wycisnąć świeży sok z cytryny i dodać do naparów.

6. Dosłodzić miksturę łyżeczką miodu lipowego lub innego, jeśli nie posiadamy lub dodać sok malinowy(moja wersja jest dzisiaj z sokiem malinowym własnej produkcji).

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

 Właściwości „mikstury”:

1. Owoce dzikiej róży uzupełniają codzienną dietę w witaminę C, działają przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie.

2. Napar z babki lancetowatej działa przeciwzapalnie przy infekcjach układu oddechowego oraz powlekająco na błonę śluzową jamy ustnej i gardła.

3. Napar z kwiatów dziewanny wspomaga leczenie podrażnień  oraz kaszlu i chrypki.

4. Sok z aloesu podnosi odporność i wzmacnia organizm.

5. Miód lipowy jest lekko napotny i wspomaga leczenie kaszlu.

6. Sok z cytryny zawiera witaminę C oraz ma odczyn kwaśny, przez co stwarza niekorzystne środowisko dla rozwoju bakterii.

7. Sok z malin działa napotnie i rozgrzewająco.

 Zaś „Mikstura” jest miła w smaku i zdrowa… w sam raz na pierwsze objawy przeziębienia…

Ziółko "uzdrawiające" oczy, czyli o świetliku…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Świetlik łąkowy – surowiec zielarski stanowi ziele świetlika. Zawiera ono związki z grupy flawonoidów, irydoidy (aukubinę), kwasy fenolowe, olejek eteryczny oraz garbniki i fitosterole. Jest stosowany głównie w formach do użytku zewnętrznego jako środek odkażający, przeciwbakteryjny i przeciwzapalny. Działa także ściągająco i przeciwalergicznie. Najczęściej wykorzystuje się jego właściwości w leczeniu stanów zapalnych spojówek oraz schorzeniach skórnych.

Zastosowanie w lecznictwie: Odwar: 1 łyżeczkę ziela zalać 1 szklanką zimnej wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować około 5 minut pod przykryciem. Ostudzić, odcedzić. Stosować w formie kompresów na powieki (z użyciem jałowych kompresów) lub do przemywania brzegów powiek.

Łagodzi stany zapalne, działa ściągająco oraz zmniejsza podrażnienia oczu wywołane różnymi czynnikami. Najkorzystniejszy efekt przyniesie kilkukrotne w ciągu dnia stosowanie  najlepiej świeżo przyrządzonego odwaru.

Nie zaleca się stosowania u kobiet w ciąży oraz podczas karmienia piersią. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na surowiec.

Napar z dodatkiem ziela świetlika: Zmieszać 40 g kwiatów bławatka i 30 g ziela świetlika. 2 łyżki mieszanki zalać szklanką wrzątku, po 10 minutach odcedzić. Przykładać jako przymoczki na stany zapalne oczu.

Ciekawostką jest, że badaniach przedklinicznych wykazano, że świetlik obniżał poziom cukru u zwierząt. Ponadto jeden ze składników ziela posiada właściwości przeciwwirusowe i ochronne na wątrobę, co może mieć w przyszłości duże znaczenie.

Wg Komisji Europejskiej brak udowodnionej skuteczności ziela świetlika. Do dziś jednak  używa się go w Polsce głównie zewnętrznie w formie odwaru, kropli do oczu oraz jako środka ściągającego na skórę. W Niemczech szeroko stosuje się go w homeopatii.

W medycynie tradycyjnej innych krajów Europy wywar z ziela świetlika podaje się przy suchym kaszlu,  bólu ucha i głowy, na gorączkę, na ropne zapalenie skóry, na stany zapalne jelit oraz problemy trawienne.

Maść do nosa na katar (wg Van Hellemont 1985):

Skład:  Nalewka ze świetlika 5g, lanolina 5g, wazelina 15g, olejek bergamotowy 2 krople. Stosować 3 razy dziennie zewnętrznie do każdego otworu nosowego.

Przetwory z ziela świetlika służą głównie jednak do przemywania oczu, zarówno  w leczeniu i zapobieganiu zapalenia spojówek, zapalenia powiek,  na zmęczone oczy oraz na  ropne stany zapalne.

Zastosowanie w kuchni: nie znaleziono.

Zastosowanie w kosmetyce: Świetlik łąkowy stanowi składnik kosmetyków do pielęgnacji skóry wokół oczu (żele, kremy) oraz produktów do demakijażu oczu.

Ziele świetlika łagodzi  podrażnienia skórne oraz usuwa objawy zmęczenia.

Tonik odkażający – wykonać odwar jak wyżej, zmoczyć w nim wacik kosmetyczny i przemywać chorobowo zmienioną skórę. Tonik działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie.

Zmęczone oczy, podrażnienia, stan zapalny, „jęczmień”… zawsze warto sięgnąć po domowe sposoby na „uzdrowienie” oczu, czyli… świetlik łąkowy.

 eyebright-420577_1280

Źródła:

1. Panacea Nr 2 (27), kwiecień – czerwiec 2009 strony: 18-19

2. Postępy Fitoterapii 4/2013, s. 256-259

3. Postępy Fitoterapii 4/2007, s. 212-215

4. B. Sari ˇ ´c-Kundali´c et al. / Journal of Ethnopharmacology 131 (2010) 33–55

5. S. S. Red`i}: Ethnotherapy in Bosnia and Herzegovina, Coll. Antropol. 31 (2007) 3: 869–890

6. http://www.nutrivitality.pl/rosliny-lecznicze-i-elementy-fitoterapii/ziola-rosliny-lecznicze-i-ich-zastosowanie/chaber-blawatek.html

7.https://books.google.pl/books?id=Ca3QAQAAQBAJ&pg=PA553&lpg=PA553&dq=Euphrasia+rostkoviana+traditional+use&source=bl&ots=QcXknQ0IQG&sig=yVT-LW6aboBED-rHm8eOuEm033o&hl=pl&sa=X&ved=0CDAQ6AEwAjgKahUKEwjXs__4qeLHAhXEWCwKHbW1C7E#v=onepage&q=Euphrasia%20rostkoviana%20traditional%20use&f=false

8.http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_HMPC_assessment_report/2011/01/WC500100385.pdf

9. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine
Volume 2015 (2015)

Czarna róża…czarna malwa…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Malwa czarna nazywana jest także czarną różą, ślazem ogrodowym. Surowiec leczniczy stanowi ciemny kwiat. Jest on bogaty w śluz i antocyjany (pochodne malwidyny, delfinidyny). Zawiera także flawonoidy, w tym kwercetynę, związki fenolowe oraz garbniki. Najczęściej stosuje się go na stany zapalne przewodu pokarmowego oraz układu oddechowego. Wchodzi w skład mieszanek ziołowych jako składnik poprawiający wygląd i ich smak.

Zastosowanie w lecznictwie: Herbatka z malwy czarnej – 1 łyżeczkę rozdrobnionych kwiatów zalać szklanką gorącej wody. Pozostawić pod przykryciem na 10 minut. Odcedzić i pić osłonowo na górne drogi oddechowe minimum 2 razy dziennie.

Herbatka łagodzi stan zapalny (jamy ustnej, gardła, przełyku, oskrzeli, żołądka), zmniejsza podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej i gardła, wspomaga odkrztuszanie i łagodzi suchy kaszel. Przynosi ulgę w chrypce i zapaleniu krtani.

Herbatkę z malwy czarnej można pić także osłonowo na przewód pokarmowy, pomocniczo przy wrzodach.

W medycynie tradycyjnej malwę czarną stosuje się w regulacji cyklów menstruacyjnych u kobiet oraz w celu wywołania miesiączki. Nie powinny jednak stosować kobiety w ciąży.

Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu moczowego.

Zastosowanie w kuchni: Kwiaty malwy są jadalne. Można je smażyć w cieście lub spożywać kandyzowane. Suszone kwiaty dodaje się do ciast oraz napojów takich jak: herbata. Płatki kwiatów wzmacniają kolor nalewek i wina. Zdobią także sałatki owocowe i warzywne.

Moja ulubiona herbatka z kwiatem malwy czarnej:

Na 100 g mieszanki: 70 g dobrej czarnej herbaty liściastej, 5 g czystka, 5 g kwiatów bławatka, 5 g trawy cytrynowej, całe kwiaty malwy czarnej, suszona cytryna lub limonka, ewentualnie suszone plasterki pigwy.

Zastosowanie w kosmetyce: Płyn do cery naczynkowej: wykonać jak herbatkę powyżej. Ostudzić i zanurzyć w niej płatek higieniczny. Przemywać delikatnie skórę twarzy. Antocyjany wzmacniają kruche naczynka włosowate. Flawonoidy dodatkowo uszczelniają naczynia krwionośne oraz działają przeciwzapalnie.

Okłady na opuchnięte oczy: wykonać napar z kwiatu malwy. Schłodzić. Przykładać w przypadku obrzęku powiek, na zmęczone, opuchnięte oczy oraz pomocniczo przy zapaleniu spojówek.

Czarna królowa…czarna róża…czarna malwa… od czerwca będzie można zbierać jej kwiaty i dodawać do herbaty…

Ziołowa herbatka na Dzień Kobiet…

8 marca zwykle kojarzy się z kwiatami, czekoladkami, kiedyś rajstopami i innymi pomysłami na prezent w tym dniu. Dziś pragnę zaproponować odmładzającą i poprawiającą nastrój herbatkę ziołową, w której mogą rozsmakować się nie tylko kobiety…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Skład herbatki:

1. herbata liściasta czarna/zielona (1 łyżka stołowa)

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

2. suszone kłącze imbiru (pocięte na drobno w ilości 1/4 łyżeczki)

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

3. suszony owoc pomarańczy (1/4 łyżeczki) – można wzbogacić go kwiatem pomarańczy

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

4. suszone  owoce jarzębiny/ owoce dzikiej róży/ owoce czarnego bzu (kilka sztuk)

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

5. suszony i rozdrobiony liść pokrzywy (1/4 łyżeczki)

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

6. suszone ziele bratka (1/4 łyżeczki).

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Wykonanie:

Składniki wymieszać w miseczce. Wziąć 1 łyżeczkę mieszanki, zalać filiżanką gorącej wody i zaparzyć 5-7 minut pod przykryciem. Wypić powoli, delektując się jej aromatycznym smakiem.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Działanie herbatki:

– Herbatka wprowadzi w dobry nastrój dzięki olejkowi eterycznemu zawartemu w owocu pomarańczy i kłączu imbiru.

– Działa rozgrzewająco  i poprawia trawienie ze względu na obecność imbiru.

– Owoce róży, czarnego bzu lub inne (ja użyłam owoców jarzębiny w celu dosłodzenia jej smaku) zapewnią ciekawy smak i dostarczą witaminy C – naturalnego antyutleniacza.

– Liść pokrzywy wspomoże naturalne oczyszczenie organizmu oraz uzupełni dietę w cenne minerały.

– Ziele bratka poprawi natomiast przemianę materii.

 OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Ziołowa herbatka może być nowym sposobem na świętowanie Dnia Kobiet…

Styczniowa herbatka…

Zaparzyłam ostatnią miarkę zimowej herbatki i cóż… zapasy się skończyły…

Czas więc pobudzić nieco wyobraźnię i zmieszać, co natura dała i co w domu udało się zgromadzić na styczniowe wieczory:

Na 100 g mieszanki: 70 g dobrej czarnej herbaty liściastej, 5 g czystka, 5 g kwiatów bławatka, 5 g trawy cytrynowej, całe kwiaty malwy czarnej, suszona cytryna lub limonka pokrojone w kostkę. Jeśli ktoś zasuszył pigwę w plasterkach, to jest to dobry moment, żeby jej użyć.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Składniki wymieszać i sporządzić napar zalewając 1 łyżeczkę mieszanki gorącą wodą. Odcedzić i pić z dodatkiem malin lub soku malinowego.

Herbatka łagodzi niektóre objawy zaczynającej się infekcji dróg oddechowych (malwa, czystek, maliny) oraz dostarcza naturalnych antyoksydantów (limonka/cytryna, bławatek). Lekko rozgrzewa (trawa cytrynowa, maliny).

Wieczorny herbaciany rytuał czas zacząć…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA