Photo by blumenbiene on Foter.com / CC BY
Jiaogulan – Gynostemma pentaphyllum – w lecznictwie wykorzystuje się ziele, liście oraz kłącze. Występuje w południowej części Chin, a także w Japonii, Korei Południowej i północnym Wietnamie. Jest to gatunek szeroko stosowany w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej jako środek zwiększający odporność oraz przeciwzapalny. Głównymi składnikami są saponiny (ponad 100 różnych, w tym gypenozydy, gynogenina, gynosaponina i inne). Gynostemma zawiera także sterole, flawonoidy (rutynę, witeksynę), polisacharydy, witaminy, alantoinę i inne.
Xiancao (oznacza „nieśmiertelność”). Pierwsze wzmianki o tej roślinie sięgają czasów Dynastii Ming. Opisano ją wtedy jako roślinne źródło pokarmu, nie zaś jako roślinę leczniczą. Od niedawna Jaogulan wzbudził także zainteresowanie w Europie. Znany jest ze swoich właściwości hipoglikemizujących, obniżających cholesterol oraz antyoksydacyjnych. Dane historyczne podają, że leczoną nią bóle i zawroty głowy, szumy w uszach, ogólne osłabienie, brak odporności, infekcje, upośledzoną pracę wątroby i śledziony, problemy krążeniowe. Według obecnej medycyny chińskiej stosuje się ją w kaszlu, osłabieniu, zapaleniu oskrzeli czy palpitacji serca. W Japonii natomiast wykorzystuje się ją jako środek o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwgorączkowych, wzmacniających i moczopędnych.
Liście Gynostemma w badaniach wykazują zdolność obniżania zarówno cholesterolu jak i trójglicerydów.
Zastosowanie w lecznictwie:
- Obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów
- Korzystny wpływ na układ krwionośny (obniżanie ciśnienia, zapobieganie zawałowi)
- Obniżanie poziomu cukru
- Podnoszenie odporności oraz działanie tonizujące
- Znoszenie zmęczenia i hipertermii
- Działanie ochronne na wątrobę
- Prewencja nowotworów
Napar
5 g suszonych liści zalać 200 ml przegotowanej wody. Parzyć 8-10 minut pod przykryciem. Liście można zalewać kilka razy. Napar ma słodkawy smak.
Jiaogulan może osłabiać działanie leków immunosupresyjnych i przeciwzakrzepowych.
Dostępne formy: liście do zaparzania, kapsułki i tabletki zawierające standaryzowany ekstrakt, formy płynne.
Zastosowanie w kuchni:
Surowiec krojony można zaparzać jako herbatkę i pić w stanach zmęczenia lub osłabienia.
Zastosowanie w kosmetyce:
Ze względu na właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne surowca znalazł on zastosowanie w kremach przeciwzmarszczkowych i gojących. Spotkałam się z ekstraktami tej rośliny w całonocnej masce liftingującej, kremie pod oczy niwelującym oznaki zmęczenia i obrzęki wokół oczu, francuskich seriach kremów naturalnych o właściwościach przeciwstarzeniowych.
Piśmiennictwo:
https://link.springer.com/article/10.1007/s11101-005-3754-4
Aktan F, Henness S, Roufogalis BD & Ammit AJ (2003)Gypenosides derived fromGynostemma pentaphyllumsup-press NO synthesis in murine macrophages by inhibitingiNOS enzymatic activity and attenuating NF-jB-mediatediNOS protein expression. Nitric Oxide 8: 235–242.
Deng S, Li X, Chen B, Deng F & Zhou X (1994) Analysis ofamino acids, vitamins, and chemical elements inGy-nostemma pentaphyllum(Thunb) Makino. Hunan YikeDaxue Xuebao (Bulletin of Hunan Medical University)19(6): 487–490.
Jian Su New Medical College (1986) The Dictionary of ChineseMedicine (Zhong Yao Da Ci Dian). Shanghai Science andTechnology Press, Shanghai, China.
Purmova J & Opletal L (1995) Phytotherapeutic aspects ofdiseases of the cardiovascular system. 5. Saponins andpossibilities of their use in prevention and therapy. CeskaSlov Farm. 44(5): 246–251.
Feng YIN, Lihong HU, and Ruixiang PAN, Novel Dammarane-Type Glycosides from Gynostemma pentaphyllum, Chem. Pharm. Bull. 52(12) 1440—1444 (2004)
Hyun Sook Choi, Mi Sook Park, Seung Hwan Kim, Bang Yeon Hwang, Chong Kil Lee, Myung Koo Lee, Neuroprotective Effects of Herbal Ethanol Extracts from Gynostemma pentaphyllum in the 6-Hydroxydopamine-Lesioned Rat Model of Parkinson’s Disease, Molecules 2010, 15, 2814-2824; doi:10.3390/molecules15042814
Chen JC, Tsai CC, Chen LD, Chen HH, Wang WC.: Therapeutic effect of gypenoside on chronic liver injury and fibrosis induced by CCl4 in rats, opublikowane w Am J Chin Med. 2000;28(2):175-85