Photo credit: Peyman Zehtab Fard via Foter.com / CC BY
Podbiał pospolity – surowiec zielarski stanowi najczęściej liść. Zawiera on śluz, flawonoidy, garbniki, olejek eteryczny, związki goryczowe oraz związki mineralne. Kwiaty, które są także wymieniane jako surowiec leczniczy, są bogate również w śluz, flawonoidy, kwasy fenolowe oraz karotenoidy. Stwierdzono w nich obecność alkaloidów pirolizydynowych. Najwięcej jednak tych związków jest w korzeniu, co przekreśla jego zastosowanie lecznicze z uwagi na możliwe działanie hepatotoksyczne (senkirkiny). Podbiał jest surowcem stosowanym w kaszlu, wspomaga odkrztuszanie, jako środek łagodzący kaszel, pomocniczo przy stanach zapalnych górnych dróg oddechowych, podczas grypy, przy chrypce.
Zastosowanie w lecznictwie: Podbiał jest kojarzony z preparatami na kaszel. Wspomaga odkrztuszanie, łagodzi kaszel i chrypkę. W medycynie wschodniej leczy się nim stany zapalne oskrzeli oraz astmę. Wykazano, że działa przeciwbakteryjnie, przeciwutleniająco i przeciwzapalnie.
Z liści podbiału sporządza się napar oraz występuje w wielu pastylkach na kaszel.
Napój na chrypkę: 2 łyżki liści prawoślazu i 2 łyżki liści podbiału zaparzyć zalewając 2 szklankami gorącej wody. Zaparzać przez 15 minut. Odcedzić. Pić 2-3 razy dziennie przygotowany napar.
Przeciwwskazania: kobiety w ciąży, dzieci poniżej 12 roku życia, podawanie ponad 8 tygodni w roku. W chorobach przewlekłych winno używać się surowca pozbawionego alkaloidów pirolizydynowych.
Zastosowanie w kuchni: Młode liście i pąki kwiatowe są jadalne. Można dodawać je do zup, sałatek lub herbat. Zawierają witaminę C. Liście można blanszować jak szpinak. Niektórzy miłośnicy kwiatów podbiału sporządzają z nich wino. Ciekawostką jest użycie podbiału jako namiastki tabaki oraz formy papierosów do walki z nikotynizmem (brak jednak uzasadnienia terapii).
Zastosowanie w kosmetyce: Tonik do cery tłustej: 2 łyżki suszonych kwiatów zalać szklanką wody i gotować 5-7 minut, odstawić na kwadrans, odcedzić i ostudzić. Namoczyć w wywarze płatek kosmetyczny i przemywać nim twarz 2 razy dziennie.
Okłady na stany zapalne skóry: wykonać jak tonik, stosować go w formie okładów na chorobowo zmienione miejsca.
Boże liczko wystawiło swe liczko nad zieleniącą się trawkę… rozejrzyjcie się wokół siebie, może je dostrzeżecie.
Źródła:
KOKOSKA L., POLESNY Z., RADA V., NEPOVIM A., VANEK T.: Screening of some Siberian medicinal plants for anti−microbial activity. J. Ethnopharmacol. 2002, 82, 51–53.