Borówka czernica, jagoda czarna- surowiec stanowi liść oraz owoc nazywany jagodą. W liściu dominują substancje z grupy garbników, flawonoidy, kwasy organiczne oraz neomyrtylina. Natomiast w owocu występują garbniki, antocyjany, kwasy organiczne, pektyny, witaminy C i B, minerały (magnez, potas, wapń, żelazo) oraz cukry. Zarówno owoc jak i liść działają ściągająco oraz przeciwbiegunkowo. Antocyjany w czarnej jagodzie dodatkowo uszczelniają drobne naczynka włosowate i wspomagają leczenie zaburzeń krążenia ocznego. Są pomocne przy utracie ostrości widzenia szczególnie o zmierzchu. Uważa się, iż neomyrtylina zawarta w liściu borówki obniża poziom glukozy we krwi.
Zastosowanie w lecznictwie: Najczęstszą postacią leku wykonywaną z borówki czernicy jest napar. Przygotowuje się go zalewając 2 łyżki wysuszonego surowca szklanką wrzątku i zaparza pod przykryciem. Znacznie silniej działający od niego jest odwar. Przygotowujemy go jak napar z tą różnicą, że gotujemy do 10 minut pod przykryciem. Pić 3 razy dziennie po posiłku. Zwalczają biegunkę, zatrucia, rozstrój żołądka oraz stany zapalne przewodu pokarmowego. W naszych domach przygotowuje się z nich soki oraz kompoty i podaje w wyżej wymienionych schorzeniach.
1 szklanka świeżych jagód spożywanych na dobę pokrywa pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę C oraz zwalcza stany zapalne jamy ustnej.
Owoce poprawiają ostrość widzenia, przez co są polecane osobom mającym takie choroby jak: cukrzyca, jaskra, katarakta i inne. Mogą uczulać, choć alergia występuje rzadko. Głównymi jej objawami jest opuchnięcie powiek i ust oraz pokrzywka.
W medycynie ludowej okolic Kazimierza nad Wisłą używano ugotowanych liści borówki w formie lewatyw doodbytniczo. Taki odwar miał zwalczyć owsiki u dzieci. W tym celu można też podać do spożycia 4 szklanki świeżych owoców z cukrem. Zjadać 1 szklankę co 6 godzin. Po owocowej kuracji trwającej 3 dni zastosować środek przeczyszczający.
Zastosowanie w kuchni: Jagody używane są w kuchni bezpośrednio po zerwaniu z krzaka jak również przetworzone termicznie. Przygotowuje się z nich kompoty, soki, dżemy, powidła i zupy. Mogą służyć jako dodatek do makaronów czy do ryżu lub element dekoracyjny deserów. Stanowią nadzienie naleśników, pierogów, knedli. Barwi się nimi wina.
Nalewka jagodowa: 1l czarnych jagód, 1 kg cukru, spirytus. Oczyszczone owoce umieścić w naczyniu i zalać spirytusem do ich zakrycia. Pozostawić w słonecznym miejscu na miesiąc. Nalewkę oddzielić od owoców i przesączyć przez watę. Wlać do butelki, zamknąć korkiem i odczekać 1 miesiąc.
Deser jagodowy: 10 dag cukru, 6 jaj, sok z cytryny, skórka pomarańczowa, 1 dag żelatyny, 2 garście jagód, 1 łyżka rumu. Zasmażyć skórkę pomarańczową pokrojoną na małe kawałeczki. Ubić żółtka z cukrem, dodać skórkę i sok z cytryny. Zwilżyć uprzednio rozpuszczoną w małej ilości gorącej wodzie z rumem żelatynę odrobiną zimnej wody i pozostawić, aby napęczniała. Ubić na sztywno pianę z białek. Wymieszać wszystkie składniki. Na dno salaterki położyć jagody, dodać krem i na wierzchu udekorować jagodami.
Zapiekanka jagodowa: 25dag jagód, 1 jajko, 2 łyżki masła/margaryny, 25 dag jagód, 2 torebki ryżu, 1/2 szklanki cukru, cukier waniliowy, rodzynki, 1/4 szklanki śmietanki kremówki, cynamon, zapach rumowy lub 1-2 łyżki rumu.
Rodzynki namoczyć w wodzie z zapachem lub w rumie. Jagody zasypać połową ilości cukru i odstawić. Ugotować ryż i wymieszać z masłem. Utrzeć żółtka z resztą cukru, cukrem waniliowym, odrobiną cynamonu, dodać ryż i odcedzone rodzynki. Ubić białka na sztywną pianę i dołączyć do powstałej masy. Natłuścić formę i układać cienkie warstwy na przemian: ryżowa, jagodowa, ryżowa. Na wierzchu można polakierować odrobiną masła. Piec w 200°C 25 minut.
Mus z białej czekolady z sosem jagodowym: woda, 300g białej czekolady, 2 łyżki cukru, 3 jajka, 300g śmietanki kremówki, szklanka jagód, 1 łyżka cukru pudru. Na wolnym ogniu zagotować wodę z cukrem do konsystencji syropu. Rozdrobnioną białą czekoladę dodać do syropu i mieszać do jej rozpuszczenia. Ostudzić. Dodać żółtka i utrzeć. Odstawić. Ubić śmietankę, dodać i wymieszać. Ubić pianę z białek, dołączyć i wymieszać. Przełożyć do formy wyściełanej folią aluminiową i zamrozić na całą noc. Kwadrans przed podaniem wyjąć z zamrażalnika i pokroić. Zmiksować jagody z 1 łyżką cukru pudru. Dla poprawy konsystencji można przetrzeć jagody przez sito. Schłodzić. Podawać w jagodowym sosie kawałek musu.
Zastosowanie w kosmetyce: Jagody dzięki obecności witaminy C opóźniają procesy starzenia i pobudzają wytwarzanie kolagenu w skórze, co skutkuje efektem przeciwzmarszczkowym. Kwasy organiczne są natomiast korzystne w terapii trądziku. Powodują bowiem lekkie złuszczanie naskórka. Dzięki obecności garbników mają działanie odkażające, ściągające. Poleca się je również do cery naczyniowej, gdyż antocyjany zawarte w owocach uszczelniają drobne naczynka i poprawiają mikrokrążenie, zmniejszając tym zaczerwienia twarzy.
Maseczka z jagód: 2 łyżki owoców zmiksować w blenderze i nałożyć na twarz na 15 minut, po czym spłukać. Maseczka lekko złuszcza i odświeża cerę. Można wzbogacić ją 1 łyżką jogurtu. Takie połączenie poleca się skórze reaktywnej, skłonnej do podrażnień, cerze naczyniowej oraz alergicznej, lecz nie uczulonej na tę roślinę.
Niepozorne owoce kryją w sobie wielkie bogactwo substancji leczniczych i szereg zastosowań. Zatem jeśli nie w tym roku, to za rok: NA JAGODY!
Hej 🙂
Trafilam niedawno na ciekawostkę i zastanawiam się na ile jest zgodna z prawdą. Wg tego co przeczytałam, borówki mają działanie lecznicze, ale jeśli podaje się je przez długi czas, mogą osłabiać organizm. Tak rzeczywiście jest?
Ewa, nie spotkałam się z wynikami badań klinicznych, które by opisywały takie działanie. Wręcz uważa się, że np. jagody acai stymulują układ odpornościowy. Borówki czarne z kolei mają wiele antyoksydantów, toteż są korzystne nawet przy nowotworach. Nie chcę upierać się przy swoim zdaniu, bo nie wiem wszystkiego. Jeśli możesz, to wyślij link do źródła, to może coś więcej nam powie.
Wiesz, to nie było żadne medyczne źródło, książka beletrystyczna, ale zainteresowało mnie na ile prawdziwe może być to co piszą apropos działania borówek. Dzięki za odpowiedź 🙂