Kardamon (malabarski) – surowiec zielarski stanowi owoc. Głównymi jego składnikami są: olejek eteryczny bogaty w związki terpenowe (limonen, terpineol), sterole roślinne, sole mineralne i błonnik. Pachnie bardzo aromatycznie i posiada korzenny, palący smak. Ceniony jest w kuchni Indii oraz Skandynawii. Jako przyprawa pobudza łaknienie, zwiększa wydzielanie soków trawiennych i wspomaga funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Starożytni Rzymianie i Grecy dodawali do potraw, leków i kosmetyków. Uznawany był także za afrodyzjak.
Zastosowanie w lecznictwie: Kardamon pobudza czynności wydzielnicze układu trawiennego, zapobiega wzdęciom oraz działa ogólnie stymulująco na organizm. Uważany jest za remedium carminativum, co znaczy środek wiatropędny obok kopru, rumianku czy anyżu. Jest pomocny w schorzeniach takich jak: biegunka, niestrawność, wymioty, kolka i bóle głowy.
Napar: 1 łyżeczka rozdrobnionych nasion (najlepiej świeżo zmielonych)/ 1 szklanka gorącej wody. Zaparzać przez kwadrans pod przykryciem. Pić na czczo w celu pobudzenia trawienia.
Czasem dodatkowo w lecznictwie tradycyjnym Indii sięga się po niego w kaszlu, zimnie i zapaleniu oskrzeli oraz anoreksji. Wchodzi w skład płukanek na gardło i na chrypkę (można w tym celu wykorzystać napar).
Zaleca się jego spożycie w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego (badano jego działanie moczopędne, wpływ na ciśnienie krwi oraz efekt uspokajający).
W Pakistanie kardamon zaliczany jest do tradycyjnych środków regulujących poziom cukru we krwi.
Zewnętrznie – kardamon stosuje się w niektórych schorzeniach skórnych (w medycynie tradycyjnej krajów Wschodu). Ciekawy jest fakt, że według najnowszych badań zostały potwierdzone jego właściwości przeciwgrzybicze wobec niektórych ludzkich patogenów z rodzaju Aspergillus oraz działanie przeciwbakteryjne.
Doskonale odświeża oddech, co jest wykorzystywane po dziś dzień (żucie nasion po posiłku). Uważa się też, że może ograniczać rozwój próchnicy.
Napary z dodatkiem sproszkowanych nasion znoszą zmęczenie i poprawiają nastrój:)
W moim osobistym odczuciu kawa z dodatkiem kardamonu niezwykle orzeźwia i zwiększa koncentrację…i nieco przyspiesza przemianę materii w tym zestawieniu.
Zastosowanie w kuchni: Kardamon to przede wszystkim przyprawa, którą dodaje się do kawy i herbaty. Używa się go jako dodatek do deserów, piernika, ziołowego chleba, chłodnika, grzańca, potraw mięsnych, owoców, marynat, mieszanek przyprawowych, wędlin, sosów, zup i wielu innych dań. Wchodzi w skład: garam masala oraz curry. W kuchni duńskiej przyprawia się nim klopsiki oraz ciasto. Aromatyzuje się nim alkohole.
Najstarszy spisany tradycyjny przepis (XVI w.) na piernik norymberski z dodatkiem kardamonu to: „1 Pfd. Zucker ½ Seidlein oder 1/8 erlein Honig 4 Loth Zimet 1½ Muskatrimpf 2 Loth Ingwer 1 Loth Car[d]amumlein ½ Quentlein Pfeffer 1 Diethäuflein Mehl ergibt 5 Loth schwer” – 1 funt cukru – ½ półkwaterki lub ⅛ kwarty miodu – 4 uncje/łuty cynamonu – 1½ gałki muszkatołowej – 2 uncje/łuty imbiru – 1 uncja/łut kardamonu – ½ szczypty(?) pieprzu – 1 garść mąki”.
Grzane wino z kardamonem
składniki:
– butelka czerwonego wina (ja proponuję Merlot)
– 330ml cydru jabłkowego
– 50ml brandy
– 1 pomarańcza
– 3 łyżki stołowe miodu
– 5 goździków
– 4 całe zielone nasiona kardamonu
– 1 gwiazdka anyżu
– 2 laski cynamonu
Wlać do garnka płyny i podgrzewać na bardzo małym ogniu. Dodać pokrojoną w plastry pomarańczę i pozostałe składniki. Podgrzewać minimum 30 minut do godziny od czasu do czasu mieszając. Idealny napój na zimowe wieczory.
Inne potrawy z dodatkiem kardamonu pojawią się niebawem na blogu…
Zastosowanie w kosmetyce: Olejek kardamonowy jest stosowany w produkcji perfum. Dodatkowo zawiera on naturalne substancje przeciwutleniające, przez co wchodzi w skład niektórych kosmetyków pielęgnacyjnych. Jest również doskonałym odświeżaczem powietrza.
Świeżo zmielony długo jeszcze pachnie dziś w mojej kuchni…
Olejek do masażu: kilka kropel gotowego olejku z kardamonu dodać do oliwy z oliwek. Inna opcja to rozetrzeć zmielony kardamon z oliwą z oliwek i przecedzić przez gazę (oliwa nabierze charakterystycznego orientalnego zapachu). Wykonać masaż lekko go podgrzewając.
Pierwszy wśród przypraw to szafran, drugi zaś to kardamon… Którego wolicie?
Źródła:
Marian Rejewski- Rośliny przyprawowe i używki roślinne. PWRiL. Warszawa,
M Magalski – Rocznik Toruński, 2014
J Hasik – Postępy Fitoterapii – czytelniamedyczna.pl
Turk J Biol 32 (2008) 51-55
World Journal of Medical Sciences 3 (2): 81-88, 2008
Phytother. Res. 19, 633–642 (2005)
S Sultana, FA Ripa, K Hamid – Pakistan Journal of Biological …, 2010
Pak. J. Bot., 41(6): 2777-2782, 2009
Journal of Ethnopharmacology 115 (2008) 463–472
VS Korikanthimathm, D Prasath, G Rao – J. Med. Arom. Crops, 2000