Photo credit: whologwhy via Foter.com / CC BY
Trawa cytrynowa = palczatka cytrynowa. Surowiec zielarski stanowi ziele, z którego pozyskuje się olejek eteryczny – olejek lemongrasowy – (w nim składniki to m.in. cytral, geraniol, mircen czy nerol). Trawa cytrynowa zawiera znaczną ilość żelaza, folianów, potasu oraz manganu oraz polifenoli. Posiada aktywność przeciwgrzybiczą i wspomaga właściwe funkcjonowanie przewodu pokarmowego (łagodzi wzdęcia, skurcze jelit, zaparcia, stany zapalne i inne). Odstrasza także owady (komary, kleszcze).
Zastosowanie w lecznictwie: Trawa cytrynowa to przede wszystkim przyprawa, która wspomaga funkcje trawienne – łagodzi wzdęcia, biegunki, zgagę, wymioty i inne dolegliwości. Wykorzystuje się ją poprzez dodanie jej do potrawy.
Wykazano, że posiada właściwości moczopędne, antyoksydacyjne i pobudzające. Prowadzone są badania nad związkiem zawartym w olejku – cytralem i potencjalnym jego wykorzystaniem jego aktywności przeciwnowotworowej.
Można wykonywać z niego inhalacje pomocne w trakcie przeziębienia z towarzyszącym kaszlem. Skuteczne są inhalacje podczas zapalenia zatok.
Na Bliskim Wschodzie trawa cytrynowa jest uznawana za roślinę o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwbólowych i odkażających (bakterie, grzyby, drożdżaki, pleśniaki), przeciwgorączkowych, na kaszel, żylaki i odstraszającą owady.
Olejek z trawy cytrynowej poprawia nastrój, energetyzuje oraz odświeża (można dodawać go do kominka aromaterapeutycznego lub wmasować lekko rozcieńczony olejem bazowym w skronie i w nadgarstki).
Należy jednak pamiętać, że może wywoływać alergię skórną. Powinno się stosować go w formie rozcieńczonej (oleje roślinne np. oliwa z oliwek, olej słonecznikowy czy olej kokosowy). Dobrze komponuje się z innymi olejkami, np. z olejkiem z drzewa herbacianego, olejkiem eukaliptusowym czy lawendowym.
Zastosowanie w kuchni: Trawa cytrynowa wchodzi w skład herbatek do picia, głównie jako składnik nadający cytrusowy smak, np. do yerba mate. W południowo-wschodniej Azji wykorzystuje się ją jako dodatek do zup i napojów. W polskiej kuchni dodaje się ją do potraw ze względu na pikantny i kwaśmy smak. W daniach komponuje się doskonale z mięsem, drobiem, warzywnym curry oraz owocami morza. Jako przyprawy używa się jej liści (świeżych oraz suszonych) i bulw.
Zupa Pho z trawy cytrynowej:
Składniki:
– 1 łyżka oleju kokosowego
– sok z jednej limonki
– pół łyżeczki posiekanej kolendry
– odrobina czerwonego pieprzu
– 1 łyżeczka świeżo startego imbiru
– 700 ml bulionu warzywnego
– 1 trawa cytrynowa
– 2 cukinie do zrobienia makaronu
– ewentualnie 1 papryczka chilli
Na patelni rozgrzać olej. Podsmażyć na nim cukinię pokrojoną w makaron i posiekaną trawę cytrynową. Dodać przyprawy, sok z limonki, ewentualnie chilli. Chwilę smażyć a następnie zalać wszystko bulionem. Dodać siekanej kolendry i jeść gorące:).
Wołowina z trawą cytrynową i orzechami makadamia:
Składniki:
– 500g cienko pokrojonej ligawy wołowej
– dwie palczatki cytrynowe
– dwa ząbki czosnku
– 1 czerwona cebula posiekana w paski
– czterocentymetrowy kawałek świeżego imbiru
– łyżeczka przyprawy chińskiej 5 smaków (mieszanka utartych ze sobą w moździerzu anyżu gwiaździstego, goździków, cynamonu, nasion kopru włoskiego lub kozieradki oraz pieprzu syczuańskiego)
– 4 łyżki oleju z orzechów makadamia
– 1 łyżeczka oleju sezamowogo
– 1 łyżka sosu ostrygowego
– 1 średni brokuł rozdzielony na różyczki
– filiżanka orzechów makadamia
– garść siekanej świeżej bazylii.
Na mocno rozgrzanym oleju zasmażyć wołowinę wymieszaną z posiekaną trawą cytrynową, cebulą, czosnkiem, imbirem i przyprawami. Dodać olej sezamowy, sos ostrygowy i różyczki brokuła. Smażyć przez dwie minuty. Zdjąć z ognia dodać posiekane orzechy makadamia i bazylię. Całość wymieszać i podawać z ryżem jaśminowym. (przepis zapożyczony z yummly.com)
Zastosowanie w kosmetyce: Trawa cytrynowa posiada szerokie zastosowanie w przemyśle perfumeryjnym i kosmetycznym, głównie za sprawą olejku eterycznego. Wchodzi w skład preparatów do pielęgnacji skóry trądzikowej oraz z problemami. Wspomaga leczenie grzybic i łupieżu.
Masaż przeciwbólowy: 2 łyżki stołowe oleju z awokado lub oliwy z oliwek wymieszać z 4 kroplami olejku eterycznego. Masować bolące miejsce. Uprzednio wykonać test skórny.
Masaż rozgrzewający: 2 łyżki oleju z czarnuszki wymieszać z 2 kroplami olejku z trawy cytrynowej oraz 2 kroplami olejku lawendowego. Masować energicznie bolące miejsce.
Olejek na grzybicę paznokci: do 1 łyżeczki oleju rycynowego dodać 4 krople olejku eterycznego. Wmasować w paznokcie.
Domowy preparat na potliwość stóp: wymieszać 20g oleju kokosowego z 5 kroplami olejku eterycznego. Wmasować w stopy. Zmniejszy on potliwość stóp oraz zneutralizuje nieprzyjemny zapach.
Trawa.. cytrynowa… nie taka zwykła trawa… Do dziś pamiętam jej piękny energetyzujący zapach, który mimo suszenia, roznosił się po całej Katedrze Farmakognozji podczas jej rozdrabniania…
Źródła:
Pattnaik S, et al. “Antibacterial and antifungal activity of ten essential oils in vitro.” Microbios. 1996;86(349):237-46
J Newerli-Guz, M Śmiechowska… – … Akademii Morskiej w …, 2009 – zeszyty.am.gdynia.pl
Lorenzetti BB, et al. “Myrcene mimics the peripheral analgesic activity of lemongrass tea.” J Ethnopharmacol. 1991;34(1):43-8
D KMIECIK, J KOBUS-CISOWSKA… – … ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIU …, 2016 – pttzm.org
