Zajady – to pewien rodzaj nadżerek umiejscowionych w kącikach ust, na wskutek pęknięcia błony śluzowej i utworzenia się niewielkich owrzodzeń, szczególnie bolesnych w wyniku nadkażenia mikroorganizmami(np. drożdżakami).
Odczuwalne są objawy w kolejności: zaczerwienienie – pieczenie – mrowienie – pękanie – ból.
Przyczyny powstawania zmian:
– niedobory witamin z grupy B (głównie B2),
– niedopasowane protezy zębowe,
– alergia na materiały kompozycyjne protez,
– obniżona odporność,
– antybiotykoterapia,
– niewłaściwa dieta,
– nadmiernie przesuszone usta,
– niektóre leki (np. w kuracji trądzikowej, sterydowej),
– zbyt częste opalanie się bez użycia pomadek z filtrem UV,
– ekspozycja na zbyt niskie temperatury bez odpowiedniej ochrony ust.
Uważa się też, że znacznie częściej zajady tworzą się u osób starszych (skóra mniej elastyczna, zaleganie śliny, opadanie policzków), dzieci (używające smoczków), u kobiet w ciąży, u chorych na cukrzycę (sucha skóra), anemię.
Leczenie:
– podawanie witamin z grupy B lub preparatów zawierających drożdże z witaminami,
– higiena jamy ustnej,
– ochrona i odpowiednia pielęgnacja natłuszczająca (pomadki, balsamy z dodatkiem masła kakaowego, olej kokosowy najlepiej z dodatkiem porcji witaminy E w kroplach),
– wcierka z oliwy z oliwek, oleju lnianego lub oleju z awokado (niewielką ilość oleju nanieść na kąciki ust, delikatnie wmasować kilka razy dziennie, najlepiej po posiłku) – uelastycznia i ułatwia gojenie,
– gotowa lub robiona maść z witaminą A (regeneruje naskórek i ułatwia jego odbudowę),
– okłady z miodu na zajady,
– okłady z naparu z kwiatu nagietka lub maść nagietkowa (można ją samodzielnie przyrządzić) – działają przeciwzapalnie, odkażająco i gojąco,
– wzmocnienie odporności poprzez kurację jeżówką, aloesem lub pelargonią afrykańską,
– podawanie witaminy C w celu podniesienia odporności,
– zmiana diety na bogatą w czosnek (naturalny antybiotyk), warzywa strączkowe bogate w witaminy z grupy B, kapustę i sałatę,
– obniżenie ilości cukru w diecie,
– okłady z miąższu liści aloesu (regenerujące i gojące),
– przemywanie skóry twarzy naparem z szałwii (wykonać napar z 1 łyżki liści szałwii, odcedzić, nasączyć płatek kosmetyczny i przecierać delikatnie twarz) – szałwia działa ściągająco i odkażająco,
– maść z ekstraktem z kłącza pięciornika (na stany zapalne i ropne zakażenia), preparaty z żyworódki (odkażające) lub oczaru (gojące).
Niegdyś stosowano niekonwencjonalne metody takie jak: okłady z moczu, gorącego mleka czy masła:)
W przypadku braku skuteczności powyższych metod lub nawracających zajadach należy ustalić przyczynę ich występowania oraz zastosować leczenie z użyciem substancji odkażających, maści z dodatkiem cynku lub innych form.
Piśmiennictwo:
Szepietowski J. Grzybice skóry i paznokci, Medycyna Praktyczna, Kraków 2001,
Adamska A., Regeneracja skóry po wakacjach, APTEKARZ POLSKI NR 24/2, sierpień 2008,
VADEMECUM CHORÓB, LEKÓW I PREPARATÓW BEZ RECEPTY, 2008, t.1.,
M Lesińska-Sawicka, M Waśkow – Med. Rodz, 2012 – medrodzinna.pl,
Korzeniowska K., Jabłecka A., FARMACJA WSPÓŁCZESNA, 2009; 2: 36-41.
