Żurkowe ziółko…czyli o majeranku…

majeranek

Majeranek ogrodowy – surowiec zielarski stanowi ziele. Jest ono bogate w olejek eteryczny, a w nim bogactwo związków terpenowych. Zawiera także związki fenolowe i garbniki oraz flawonoidy. Jako przyprawa zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i poprawia trawienie. Jest pomocny przy wzdęciach i skurczach jelit. Ponadto działa przeciwwirusowo i przeciwgrzybiczo. Garbniki działają ściągająco i hamują biegunkę. W kuchni często używany jako dodatek do wzdymających potraw.

Zastosowanie w lecznictwie:  Może być używany w niewielkiej ilości w formie suszonej jako składnik dań lub w formie naparu z 1 łyżeczki surowca. Posiada działanie wzmagające apetyt, łagodzące wzdęcia, skurcze oraz niestrawność. W celu pobudzenia apetytu spożywać go przed posiłkiem podobnie jak zioła zawierające związki goryczowe.

Napar z 1 łyżki surowca do użytku zewnętrznego może służyć jako płukanka na infekcje gardła i błony śluzowej jamy ustnej. Działa odkażająco, ściągająco oraz przeciwzapalnie. Przynosi też ulgę w bólu.

Z ziela majeranku wykonuje się wyciąg olejowy, który stanowi główny składnik maści majerankowej, używanej przy katarze u starszych dzieci. Inhaluje i zmniejsza przekrwienie nosa.

Najnowsze doniesienia KE podają, że majeranku nie należy stosować w zbyt dużych ilościach przez długi czas. Wszystko za sprawą arbutyny, a przede wszystkim produktu jej rozpadu, czyli hydrochinonu.(Matławska I.).

W ostatnich badaniach udowodniono jego właściwości przeciwutleniające.

Zastosowanie w kuchni:  Majeranek to przede wszystkim przyprawa. Dodaje się ją do ciężkostrawnych posiłków: tłustych mięs, flaków, grochówki, żurku czy do wątrobianki. W moim domu jest niezastąpiona podczas przygotowywania potraw świątecznych na Wielkanoc.

Niegdyś dodawano go do nalewek, herbat, czy octu. Według najnowszych doniesień dietetycznych majeranek może służyć jako dodatek do pieczywa o obniżonej zawartości soli.

Zupka majerankowa: 1l bulionu warzywnego, ziemniaki, cebula, cukinia pokrojona w kostkę, majeranek, sól, pieprz, śmietana.

Bulion podgrzać do wrzenia, dodać warzywa pokrojone w kostkę. Zmiksować do powstania zupy-krem. Zabielić śmietaną, doprawić i dodać zioła.

Pasta jajeczna inaczej: jajka na twardo, cebula, masło, szczypiorek, majeranek, przyprawy do smaku.

Składniki posiekać. Wymieszać, dodać do nich roztopione masło (2 łyżki), doprawić i wstawić do lodówki w celu schłodzenia.

Zastosowanie w kosmetyce:  Olejek eteryczny posiada właściwości dezynfekujące. Napar z ziela majeranku może służyć jako płyn do przemywania skóry lub na bolące miejsca.

Kąpiel odświeżająca: wykonać napar i wlać go do wanny z wodą. Można dodać ziele tymianku lub rozmaryn. Kąpiel odświeża i odkaża.

Oliwka na bóle reumatyczne: zmieszać oliwkę dziecięcą z kilkoma kroplami olejku majerankowego i wcierać w bolące miejsce. Oliwka łagodzi stany zapalne i bóle. Proponuję użyć oleju z czarnuszki, nieco spotęguje jej działanie.

Niebawem zapachnie majerankiem w domu… poczujemy święta… zasmakujemy go w potrawach- w żurku…Warto mu się lepiej przyjrzeć…

 

 

"… stokrotka rosła polna, a nad nią szumiał gaj''

OLYMPUS DIGITAL CAMERAStokrotka pospolita – surowcem zielarskim są koszyczki kwiatowe. W ich składzie dominują saponiny, garbniki, antocyjany, flawonoidy, kwasy organiczne, śluz oraz sole mineralne. Stanowią źródło witaminy C. Kwitną zwykle do października, choć zdarzają się lata, że mogą przetrwać nawet do zimy. Ze względu na flawonoidy surowiec działa moczopędnie oraz uszczelnia naczynka krwionośne.

Napar z kwiatów skutecznie oczyszcza drogi oddechowe (tak działają saponiny) oraz łagodzi stany zapalne górnych dróg oddechowych (garbniki, flawonoidy) i lekko odkaża (garbniki). Usprawnia pracę wątroby oraz oczyszcza organizm z toksyn.

Zastosowanie w lecznictwie: Napar z kwiatów stokrotki jest typowym środkiem wykrztuśnym. Aby go sporządzić należy 1 łyżkę stołową suszonych kwiatów (dla świeżych kwiatów należy podwoić ich ilość) zalać szklanką gorącej wody i zaparzyć pod przykryciem. Można nim płukać gardło lub pić na kaszel z utrudnionym odkrztuszaniem. Posiada aktywność przeciwgrzybiczą i przeciwbakteryjną. Sprawdza się w infekcjach górnych dróg oddechowych. W formie nasiadówek przynosi ulgę i zmniejsza krwawienia z hemoroidów, w formie podmywań łagodzi stany zapalne pochwy.

Odwar z kwiatów stokrotki: przygotowujemy jak napar z tym, że gotujemy ok.15 minut pod przykryciem i odcedzamy. Przynosi efekt moczopędny, żółciopędny, oczyszczający i wykrztuśny.

Medycyna ludowa poleca świeże rozgniecione liście nakładać na trudno gojące rany. W tym celu można też użyć wyciągu z kwiatów. Okłady te stosowane zewnętrznie, oprócz odkażania ran, znoszą obrzęk i zaczerwienienie w przypadku uderzeń, skręceń czy zwichnięć. Można nimi łagodzić  także stany zapalne powiek.

Napary ze  stokrotek nasze babcie stosowały w nieregularnych cyklach miesiączkowych, jako środki lekko przeczyszczające oraz na gorączkę i flegmę.

Poprzez działanie moczopędne mogą obniżać ciśnienie krwi, oczyszczać i odtruwać, co wspomaga pozbycie się nadmiaru wagi.

Zastosowanie w kuchni: W przygotowaniu potraw jako składnik można wykorzystać wiosenne liście z pączkami. Nadają się do surówek i sałatek, masła, zup, sosów czy białego sera.

Surówka: 3 garści liści szczawiu lub liści szpinaku, garść liści stokrotek, 1 cebula, 2 łyżki oliwy, sól, pieprz, sok z 1 cytryny. Zielone komponenty wymieszać ze sobą, dodać do nich cebulę pokrojoną w kosteczkę, zalać sokiem z cytryny oraz oliwą z przyprawami.

Syrop do herbaty: 0,5 kg kwiatów, 3/4 l wody, 750g cukru, 1 cytryna. Kwiaty zalać wrzącą wodą, dodać do nich pokrojoną w kosteczkę nieobraną cytrynę. Odstawić na dobę. Następnego dnia oddzielić kwiaty od roztworu. Jeśli pozostały ich elementy w roztworze, usunąć je przesączając przez gazę. Do płynu dodać cukier i na gorąco mieszać. Słodzić nim herbatę. Przyniesie ulgę w chorobach gardła.

Zupa ze stokrotkami:   1l bulionu warzywnego, 1 cebula, pieczarki, sól, pieprz, garść stokrotek, olej. Zasmażyć pieczarki na oleju, dodać do bulionu warzywnego, doprawić. Kwiaty pokroić na drobno i dodać do zupy. Gotować do miękkości.

Przyznam, że tylko dwa razy w życiu jadłam stokrotki, jako dodatek do deseru i do napoju w pobliskiej restauracji. Bardzo chciałabym zrobić w przyszłości syrop ze stokrotek. Do dziś pamiętam lekcje z Farmacji Stosowanej, gdzie wykonywaliśmy różne postaci leku, szczególnie te nietypowe jak cukierki dla konia, pręciki czy wody aromatyczne. Była w tym jakaś tajemniczość, do której lubię wracać robiąc coś czasem z ziół…

Zastosowanie w kosmetyce: Zarówno napary jak i odwary można wykorzystywać do odkażania zewnętrznej powierzchni skóry. Łagodzą one objawy zapalne, wypryski, trądzik oraz nadmierną reaktywność skóry naczyniowej i zasinienia. Podobnie działa okład ze zgniecionych świeżych kwiatów.

Dla skóry z problemami lub łojotokiem poleca się kąpiele z użyciem kwiatostanów lub odwaru z nich. Woda powinna mieć temperaturę zbliżoną do temperatury ludzkiego ciała oraz czas trwania zanurzenia w wodzie nie może być krótszy niż 15 minut.

Stokrotki stanowią także środek zapachowy do wyrobu perfum i wód toaletowych.

Stokrotka po łacinie bellis znaczy piękna – uśmiecha się do mnie z trawnika, otwiera swoją główkę na początek słonecznego ranka i spogląda na mnie z ulubionych perfum Daisy… Patrząc na nią, czuję się wtedy bardzo bellis…