Miesiąc: Sierpień 2016

Najbardziej uśmiechnięte kwiaty, czyli o słonecznikach…

sloneczniki
https://plus.google.com/photos/114198087821848986645/albums/6322682183112652113/6322682185482350162?pid=6322682185482350162&oid=114198087821848986645

Słonecznik zwyczajny – surowiec zielarski stanowią nasiona, z których pozyskiwany jest olej słonecznikowy. Jest on bogaty w wielonienasycone kwasy tłuszczowe (omega-3 i 6 o właściwych proporcjach) oraz w witaminę E – naturalny przeciwutleniacz, sterole (w tym stigmasterol). W nasionach występuje także kwas foliowy, związki fenolowe (kwas kawowy, kwas chlorogenowy) oraz aminokwasy. Kwiaty zawierają olejek eteryczny, karoteny oraz flawonoidy. Uważa się, że olej słonecznikowy wpływa korzystnie na poziom cholesterolu, na prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośne przez poprawę profilu lipidowego krwi, dodaje energii, korzystnie wpływa na skórę i chroni przed miażdżycą. Jest to olej jadalny, powszechnie używany w kuchni. Podobnie nasiona są spożywane przez ludzi i zwierzęta (w paszach).

Zastosowanie w lecznictwie: Olej słonecznikowy – spożywany w pokarmach wspomaga utrzymanie odpowiedniego poziomu cholesterolu, a tym samym chroni nasz układ krwionośny i zapobiega miażdżycy.

Odwar z kwiatów był stosowany w celu obniżenia gorączki. Do użytku zewnętrznego sporządzano napar, którym przemywano zmiany zapalne skóry oraz wypryski przy trądziku. Z kwiatów wykonywano także nalewki.

Nasiona traktowano jako środek moczopędny, w leczeniu chorób gardła i kaszlu. W medycynie ludowej Wenezueli słonecznik uznawany jest za roślinę niezbędną w diecie antynowotworowej.

Kwiaty i nasiona w niektórych krajach służą za afrodyzjak, jako środek wykrztuśny, odkażający, na choroby układu moczowo-płciowego.

Ozonizowany olej słonecznikowy wchodzi w skład preparatów przeciwgrzybicznych.

Medycyna tradycyjna wykorzystuje olej słonecznikowy w szerszym zakresie terapeutycznym(„ssanie oleju”).

Zastosowanie w kuchni: Olej słonecznikowy doskonale nadaje się do wykończenia sałatek. Pestki słonecznika mają zastosowanie zarówno w wyrobach cukierniczych, piekarniczych oraz prażone są dodawane do sałatek.

Sałatka z kurczaka z kuskusem: Składniki: 1/2 szklanki kaszy kuskus, 1 cytryna(sok), 1 mango, 2 płaskie łyżki oleju, natka pietruszki, pierś z kurczaka, pomidor, odrobina masła, gałka muszkatołowa, pieprz, cayenne, cukier.

Wykonanie: Kaszkę kuskus zalać 1 szklanką wrzątku z sokiem z cytryny, odstawić do spęcznienia. Odcedzić. Pokroić w kostkę obrany ze skórki pomidor. Mango bez pestki pokroić na drobno. Sos: olej, przyprawy ubić trzepaczką. Zalać nim kaszkę. Zasmażyć pierś z kurczaka na oleju z dodatkiem masła. Posolić i pokroić w paski. Dodać do kaszki mango, pomidor oraz natkę. Podawać kaszkę z paskami mięsa.

Cukiniowy misz-masz: Składniki: 1 duża cukinia, 2 średnie pomidory, 1 cebula, 2 ząbki czosnku, olej słonecznikowy (1 łyżka), suszone pomidory, ewentualnie mięso lub drobno posiekana szynka, śmietana, sól, pieprz, bazylia, majeranek, cząber, oregano, tymianek, mięta, odrobina chilli.

Wykonanie: lekko rozgrzać olej na patelni, wykonać makaron z cukinii za pomocą obieraczki (ciąć cienkie paski cukinii). Pokroić drobno cebulę. Delikatnie podsmażyć cukinię wraz z solą, potem cebulę, następnie drobno posiekany czosnek, sparzone pomidory pokrojone w kosteczkę(tu ewentualnie obsmażone mięso). Smażyć do miękkości i rozpadu pomidorów. Dodać suszone pomidory i 2 łyżki stołowe śmietany 18%. Na końcu dodać przyprawy, podsmażyć jeszcze kilka minut i podawać na ciepło.

(będzie bez zdjęcia, bo z rozpędu zjedliśmy na kolację)

Zastosowanie w kosmetyce: Olej słonecznikowy może wchodzić w skład odżywek do pielęgnacji włosów i domowych kosmetyków natłuszczających. Działa ochronnie na skórę, zmiękcza zgrubiały naskórek, nadaje skórze elastyczność.

Peeling do zimnych stóp: 2 łyżki oleju słonecznikowego, 1 łyżeczka czubata świeżo zmielonej kawy, 1-2 krople olejku lawendowego. Składniki wymieszać. Wmasować w stopy energicznie. Peeling delikatnie złuszcza oraz dodatkowo miejscowo pobudza krążenie i rozgrzewa.

Odżywka na końcówki włosów: 1 łyżka oleju z awokado, 1 łyżka oleju słonecznikowego, 1 łyżka oleju arganowego, 2 krople witaminy E. Składniki wymieszać. Stosować na suche, rozdwajające się końcówki 2 razy w tygodniu.

Wosk z nasion wchodzi w skład szminek. Ekstrakt z nasion słonecznika wchodzi w skład kosmetyków, sprayów.

Słoneczniki śmieją się do nas…

„W każdym liściu, nawet listku

świeci się jak serce wszystko.”

Źródła:

K Krygier, M. Wroniak, K Dobczynski, I Kielt… – … Oleiste-Oilseed Crops, 1998 – agro.icm.edu.pl

http://www.beauty-review.nl/wp-content/uploads/2014/05/Plant-Derived-Fatty-Acid-Oils-as-Used-in-Cosmetics.pdf

http://www.cir-safety.org/sites/default/files/Helian_092015_SLR.pdf

Wpis z okazji 15.08, czyli o tym, jakie zioła się święciło…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

15.08 to data, w której w tradycji Kościoła obchodzi się Święto Matki Boskiej Zielnej (Święto Wniebowzięcia NMP). W tym dniu w Polsce święci się zioła i bukiety kwiatów.

Wzmianki o tym zwyczaju znaleziono w polskiej literaturze z XIX wieku, choć wiadomo, że do czasu Reformacji był to obrzęd powszechny w całej Europie. W polskich wydaniach wspominano o takich ziołach, jak: lubczyk, ziele św. Wawrzyńca, kosaciec, bluszcz, dysfania (nazywana polską mirrą), wrotycz, mięta, pszenica, maki czy piołun i wielu innych. Stanowiły one symbol  wegetacji, urodzaju, płodności, bogactwa i życia. Podkreślano ich znaczenie lecznicze oraz uznawano je za zwiastuny zmian w przyrodzie. W bukietach występowały także różne kwiaty ogrodowe.

Bukiety, które zostały poświęcone miały kilka swoich zastosowań. Służyły na przykład do okadzania zwierząt i chorych, odpędzania burzy, piorunów lub do wykonywania lekarstw dla domowników i bydła. Kłosy zbóż dodawano do pierwszego zasiewu oraz święcono nimi pola. Takie bukiety miały być formą wdzięczności za plony. W niektórych regionach Polski bukiety kładziono pod głowę umarłego na znak jego łączności z Bogiem. Odczyniano nimi uroki oraz „wspomagano” porody, poprzez włożenie ich do posłania rodzącej. Makówki z bukietów wkładano dziecku do kołyski, aby „zapewnić” mu spokojny sen.

Nasze obecne bukiety różnią się znacznie od tych tworzonych chociażby na początku XX wieku. Można w nich dziś znaleźć takie rośliny jak: wrotycz, krwawnik, bylica, koper, macierzanka, nawłoć, dziurawiec i mięta. Wkłada się także do bukietów gałązki z owocami: jabłoni, kaliny oraz leszczyny. Na końcu zdobi się je zbożami, głównie pszenicą, jęczmieniem, żytem i owsem oraz kwiatami (są to astry, dalie czy aksamitki). Piękny zwyczaj święcenia ziół, kwiatów i owoców przetrwał. Od nas zależy, czy przekażemy go dalszym pokoleniom, by nie zanikł całkowicie.

Opracowano na podstawie:

Łuczaj Ł 2009. Bukiety święcone w dniu Matki Boskiej Zielnej w Beskidzie Niskim i Dołach Jasielsko-Sanockich. – Płaj 36: 56-65

Łuczaj Ł.- etnobiologia.com

Ł Fitkowski – Etnobiologia Polska, 2011

B. Ogrodowska, Polskie tradycje i obyczaje rodzinne, Warszawa 2007, s. 25, 33; Małopolska – czas ludzi, red. K. Bik, Kraków 2009, s. 99 – 101;

H. Szymanderska, Polskie tradycje świąteczne, Warszawa 2003, s. 298 – 303;

J. Smosarski, Oblicza świąt, Warszawa 2005, s. 199 – 205; M. Petro, Wýznam rastlin a ich produktov v litugickom roku v Greckokatolickej cirkvi na Slovensku, [w:] Ogród Pana , red. J. Brusiło, Kraków 2010, s. 48

 

Wakacyjny krem kojący na oparzenia słoneczne…

 OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Krem kojący na oparzenia słoneczne:

Rp.

1% Solutio Acidi borici 5g (1% roztwór kwasu bornego w ilości 5g)

Oleum Lavandulae  gtt. 2,0 (olejek lawendowy w ilości 2 kropli)

Oleum Menthae piperitae gtt. 2,0 (olejek miętowy w ilości 2 kropli)

Vit. E gtt. 2,0 (witamina E w płynie w ilości 2 kropli)

Crem.  Allantoini 20g. (najlepiej krem zawierający alantoinę lub czysta euceryna)

M.f. Cremor.

Wykonanie:

Do podłoża (krem z alantoiną lub/ i dekspantenolem – ja użyłam kremu zawierającego  obydwa składniki) dodać małymi porcjami rozcieńczony trzykrotnie 3% gotowy roztwór kwasu bornego mieszając. Następnie wkroplić witaminę E, wymieszać, dodać olejek miętowy i lawendowy wymieszać. Przełożyć do pudełeczka.

Przechowywać w lodówce. Krem przyjemnie chłodzi, zaś dodatek olejków eterycznych wpływa relaksująco. Alantoina posiada właściwości gojące, dekspantenol kojące. Witamina E natłuszcza przesuszoną skórę. Roztwór kwasu bornego wspomaga leczenie oparzeń i powierzchniowych uszkodzeń naskórka.

Przed użyciem sprawdzić, czy nie jesteśmy uczuleni na składniki kremu. W tym celu niewielką jego ilość nanieść na nadgarstek i odczekać jakiś czas, następnie sprawdzić, czy nie wystąpiło zaczerwienienie lub wysypka w miejscu podania.

Można także nieco zmodyfikować proporcje i użyć tylko 1% roztworu kwasu bornego w proporcji 1:1 z euceryną uzyskując w ten sposób prosty cold cream, czyli tzw. krem/maść chłodzącą na skórę bez dodatku olejków.