kapusta

Kapuściane medykamenty na rozmaite schorzenia…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Kapusta biała – surowiec stosowany w medycynie tradycyjnej to liście i sok (z kiszonej kapusty). Stanowi ona źródło błonnika, licznych witamin: B, C, PP, K oraz związków mineralnych: wapnia, potasu czy siarki. Może być stosowana zewnętrznie (liście, sok) lub do użytku wewnętrznego. Sok z kiszonej kapusty uznawany jest za napój wzmacniający, zaostrzający apetyt.

Zastosowanie w lecznictwie: Okłady z kapusty na bolące miejsca, takie jak opuchnięte stawy, bóle głowy, podczas karmienia piersią w celu przyniesienia ulgi. Schłodzić liście w lodówce, rozbić je tłuczkiem i przykładać owinięte gazą lub bez  na bolesne miejsca. Trzymać 10 minut. Okłady można stosować przy takich schorzeniach dermatologicznych jak: opryszczka, wypryski lub oparzenia. Dodatkowo w niektórych regionach zwykło się używać je przy kaszlu, bólach nerek oraz na ukąszenia owadów.

Liście ugotowane w mleku z dodatkiem otrębów służyły jako okład na skórę z wypryskami.

Kapusta stanowi przede wszystkim nieocenione źródło witaminy C, a co za tym idzie cennymi właściwościami antyoksydacyjnymi, gojącymi, wzmacniającymi, podnoszącymi odporność oraz ochronnymi przed infekcjami. Wspomaga pracę przewodu pokarmowego, jeśli jest spożywana w rozsądnych ilościach na surowo. Poprawia przesuwanie treści pokarmowej i zapobiega zaparciom (zawiera błonnik), łagodzi stany zapalne. Należy pamiętać jednak, że spożycie w większych ilościach powoduje wzdęcia . Polecana jest zarówno w dietach odchudzających (dieta kapuściana), w cukrzycy oraz dietach „antyrakowych”. Ostrożnie spożywać w schorzeniach tarczycy.

Sok z kapusty to także domowe „lekarstwo na kaca”, środek oczyszczający organizm oraz odtruwający.

Zastosowanie w kuchni: Kapusta stanowi podstawowy składnik polskiej kuchni.

Placuszki kapuściane: 1 główka kapusty poszatkowana i oczyszczona z grubych części, 2 jajka, mąka, przyprawy, 250 ml mleka, olej słonecznikowy.

Kapustę udusić w gorącym mleku do miękkości. Ubić osobno białka i żółtka. Ostudzoną kapustę wymieszać z żółtkami, 4 łyżkami mąki oraz pianą z białek. Przyprawić do smaku. Na rozgrzanym oleju usmażyć obustronnie placuszki.

Sałatka śliwkowa: 50 dkg kapusty, 12 śliwek węgierek, 2 pomidory, natka pietruszki, 2 łyżki majonezu, 125 g śmietany, sok z cytryny, sól, pieprz.

Kapustę poszatkować i podgotować przez 10 minut, aż zmięknie. Pokroić śliwki bez pestek, pomidory i natkę pietruszki. Dodać do odparowanej i ostudzonej kapusty, wymieszać ze śmietaną i majonezem oraz przyprawami. (na studiach jadłam kiedyś wersję jeszcze ze sparzonymi rodzynkami – ciekawy smak miała ta sałatka).

Barszcz z kapusty (wigilijny z moich stron): kapusta kiszona, cebule, olej rzepakowy nieoczyszczony, przyprawy: sól, pieprz, liść laurowy, ziele angielskie. Na małej ilości oleju rzepakowego zasmażyć drobno posiekaną cebulę aż do zeszklenia. Dodać ją do garnka z gotującą się kapustą kiszoną i jedną cebulą w całości. Gotować tak długo, aż kapusta zmięknie. Dodać przyprawy, pogotować. Podawać z ziemniakami pokraszonymi zasmażoną cebulą.

Pewnie przepisów na kapustę w różnych wersjach znacie bardzo wiele…

Zastosowanie w kosmetyce: Liście kapusty to produkt wyjściowy do otrzymywania  wyciągu oraz sok. W kosmetyce służą one do poprawy kndycji skóry.

Płyn odświeżający do cery zmęczonej: ze świeżych liści wycisnąć sok w blenderze. Przemywać twarz 1 raz dziennie. Płyn oczyszcza i odświeża skórę.

Mówi się, że kapusta – głowa pusta – coś tam jednak w niej chyba jest…:)

Źródła:

E Szot-Radziszewska – Analecta: studia i materiały z dziejów …, 2007 – yadda.icm.edu.pl
Postępy Fitoterapii 1/2004, s. 14-18
A. McIntyre, Apteczka babuni w pospolitych dolegliwościach

Nie do końca angielskie… polskie ziele angielskie…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Ziele angielskie – inne nazwy to: pieprz goździkowy, pachnący. Surowiec zielarski stanowią owoce rośliny: korzennika lekarskiego. Ziele angielskie jest bogate w olejek eteryczny, związki fenolowe, flawonoidy i garbniki. Wykorzystywane jest w kuchni jako przyprawa do ciężkostrawnych potraw. Znaczenie lecznicze zawdzięcza głównie obecności eugenolu o właściwościach odkażających i przeciwbólowych oraz olejkowi eterycznemu, który pobudza wydzielanie soków trawiennych.

Zastosowanie w lecznictwie: Ziele angielskie dodane do potrawy i spożyte podczas posiłku powoduje wzmożone wydzielanie soków trawiennych, w konsekwencji zaś poprawę trawienia oraz efekt rozkurczowy. Zapobiega gromadzeniu się gazów oraz działa lekko odkażająco. Zapobiega zaparciom. Podobnie jak gałkę muszkatołową należy stosować je z umiarem oraz unikać w ciąży.

Analogiczne do suszonego surowca właściwości posiada napar  wykonany z rozdrobnionego ziela angielskiego. Można go pić na czczo w celu pobudzenia apetytu lub po posiłku, by wzmocnić trawienie. Dzięki obecności garbników może łagodzić objawy biegunki.

Płukanka do gardła (napar): 1 łyżeczkę suszonego ziela angielskiego rozetrzeć w moździerzu. Zalać 1 szklanką gorącej wody. Zaparzyć pod przykryciem, odcedzić. Płukać nią gardło. Odkaża jamę ustną, łagodzi ból gardła i kaszel. Niweluje nieprzyjemny zapach ust, szczególnie po spożyciu mocno aromatycznych potraw.

Napar z ziela angielskiego może służyć jako dodatek do kąpieli rozgrzewających lub na okłady na bolące miejsca. Należy jednak pamiętać, iż może wywołać miejscowe podrażnienie.

Owoce korzennika to także element składowy medycyny Indian. Poza znanym nam działaniem na układ trawienny, rozgrzewał od wewnątrz i uważane były za afrodyzjak.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Zastosowanie w kuchni: Ziele angielskie ma ostry palący smak i mocno aromatyczny zapach. Dodaje się je do sosów, potraw mięsnych, do kapusty, marynat, zup i barszczu. W kuchni znajduje zastosowanie w przygotowaniu galaret, dań rybnych oraz napojów rozgrzewających.

Sałatka śledziowa: 25 dag filetów śledziowych w oliwie, olej sojowy, rodzynki, cynamon, ziele angielskie, pieprz, sól.

Filety pokroić na kwadraty. Namoczyć rodzynki w wodzie i osączyć. Ułożyć warstwowo – raz śledzie, raz rodzynki. Każdą z warstw rybnych obsypać przyprawami, w tym zmielonym zielem angielskim. Otrzymane danie zalać olejem sojowym i schłodzić w lodówce. Podawać dowolnie z pieczywem.

Kapusta „zasmażana” (nasz domowy przepis): 50 dag kapusty kiszonej, tłuszcz, słonina, mąka, cebula, sól. pieprz, liść laurowy, ziele angielskie, ewentualnie kminek.

Kapustę pokrojoną zagotować pod przykryciem w małej ilości wody z tłuszczem. Gdy zmięknie dodać do niej przyprawy. Słoninę pokrojoną w kostkę zasmażyć na skwarki oraz podobnie cebulę. Dodać mąkę i zasmażyć. Do kapusty dodać skwarki i cebulę, wymieszać i doprawić. Pogotować, aż stanie się miękka.

Kapary po polsku: 25 dag owoców zielonych nasturcji ogrodowej, ocet winny (1 szklanka), cukier (5 dag), goździki, pieprz, ziele angielskie, sól.

Owoce gotować w 0,5l lekko osolonej wody. Odsączyć i przełożyć do uprzednio przygotowanego słoiczka. Zagotować ocet wraz z przyprawami i cukrem. Zalać gorącym wywarem, zamknąć i pasteryzować.

Śliwki w occie – składniki: 2 kg śliwek, po 3 szklanki wody i cukru, ¾ szklanki octu, goździki, ziele angielskie, ziarenka pieprzu i liście laurowe oraz łyżeczka sody. Śliwki wypłukać w ciepłej wodzie z łyżeczką sody, a następnie obmyć w zimnej wodzie. Do słoików rozłożyć po 3-4 goździki, ćwierć listka laurowego, 3 ziela angielskie i 3-4 ziarenka pieprzu oraz opłukane śliwki. Zagotować wodę z cukrem, a następnie wlać ocet. Gorącym roztworem zalać zawartość słoików, zamknąć szczelnie i gotować przez 5 minut.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Zastosowanie w kosmetyce: Ziele angielskie zawiera związki fenolowe i garbniki, mające właściwości odkażające.

Kąpiel na potliwość stóp: przygotować napar jak wyżej z 1 łyżki rozdrobnionego ziela angielskiego i zmieszać go z naparem z 1 łyżki suszonych liści szałwii. Dodać do miski z ciepła wodą. Moczyć stopy około 10 minut. Osuszyć ręcznikiem. Czynność powtarzać 1 raz dziennie do ustąpienia objawów.

Oliwka rozgrzewająca: rozetrzeć 1 łyżkę ziela angielskiego z 2 łyżkami oleju z czarnuszki. Przecedzić przez gazę (ja użyłam opaski dzianej, bo „szewc bez butów chodzi”:). Wmasować w bolące miejsca. Doskonale natłuszcza suche stopy.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Ziele angielskie na dobre stało się jedną z głównych przypraw kuchni Anglii, choć wcale nie pochodzi z Europy, lecz Ameryki Środkowej. Nie wyobrażamy sobie dziś sosu np. barbecue bez ziela angielskiego, ale także naszych polskich marynat, mięs, zup czy kapustki. Dlatego ośmielę się nazwać je polskim zielem angielskim…

Bobkowe drzewo, czyli o właściwościach liści laurowych…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Wawrzyn szlachetny – laur szlachetny, surowiec zielarski stanowią liście. Są one bogate w olejek eteryczny zawierający pinen, cyneol i geraniol, sole mineralne oraz błonnik. Posiadają aromatyczny zapach i charakterystyczny smak. Jest on lekko gorzkawy dzięki obecności goryczy i garbników. Używane są głównie w kuchni jako przyprawa. W lecznictwie tradycyjnym stosuje się je w celu pobudzenia trawienia, przy braku apetytu, niewystarczającym wydzielaniu soków trawiennych, mdłościach, niestrawności oraz kuracjach oczyszczających ze względu na działanie lekko moczopędne i odtruwające.

Zastosowanie w lecznictwie: Najczęstszą formą podania surowca jest jego dodatek do ciężkostrawnych potraw.

Można wykonać także z niego napar i pić na czczo przed posiłkiem w celu pobudzenia wydzielania soków trawiennych. W tym przypadku należy zalać gorącą wodą 3-4 suszone liście laurowe, zaparzyć pod przykryciem (ok.10 minut), odcedzić i pić na ciepło.

Napar z liści ma także działanie oczyszczające, detoksykacyjne i moczopędne.

Można płukać nim gardło i jamę ustną oraz pić pomocniczo przy kaszlu. W badaniach nad surowcem udowodniono jego aktywność przeciwbakteryjną, przeciwzapalną oraz przeciwbólową olejku eterycznego zawartego w liściach.

Niektórzy stosują specjalny napar oczyszczający w ramach kuracji detoksykacyjnej na schorzenia stawów, mięśni, ostrogę piętową i inne.

Zastosowanie w kuchni: Liście laurowe to podstawowa przyprawa kuchenna. Dodaje się je do zup, sosów, pieczonych mięs, ryb, warzyw i grzybów, oliwek czy bigosu. Stosuje się je z umiarem, gdyż nadmiar w potrawie powoduje, że staje się ona gorzka.

Liście laurowe odstraszają owady, dlatego warto trzymać w szafkach z żywnością oraz w  szafie z ubraniami przeciw molom.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Moje propozycje na potrawy z dodatkiem liści laurowych to:

Czerwone ziemniaczki – składniki: 8 czerwonych ziemniaków, 120 ml oliwy, ok. 40 listków laurowych, czubata łyżka soli morskiej, 2 łyżeczki ziół prowansalskich, 1,5 łyżeczki utartego w moździerzu czarnego pieprzu. Umyte ziemniaki jak do gotowania w mundurkach naciąć w poprzek po kilka razy (tak aby zmieścił się listek w każdym nacięciu). Tak przygotowane ziemniaki włożyć do żaroodpornego naczynia, dodać oliwę i wymieszać. W każde nacięcie włożyć listek laurowy, pozostałe składniki wymieszać ze sobą i obsypać ziemniaki. Piec w temperaturze 180 stopni Celsjusza przez ok. godzinę. Można dla lepszego efektu po upieczeniu nastawić piekarnik na funkcję grilla i jeszcze opiekać przez 5 minut, aż skórka stanie się chrupiąca.

Włoska zupa z soczewicą – składniki: ok.0,5 kg włoskich kiełbasek salsiccia, 2 posiekane w kostkę średnie cebule, 2 duże marchewki pokrojone w kostkę, 4 ząbki czosnku drobno posiekane, pół łyżeczki bazylii, pół łyżeczki oregano, pół łyżeczki tymianku, ćwierć łyżeczki rozmarynu, 2-3 liście laurowe, ok. 1,5 litra bulionu, puszka pomidorów pelati, ok. 500g soczewicy (dowolnej), sól i pieprz do smaku. Zacząć należy od namoczenia soczewicy (w zależności od rodzaju 0,5-1,5h). Na patelni obsmażyć pokrojone w grubsze plastry kiełbaski, gdy zbrązowieją dodać posiekane warzywa. Gdy zmiękną po ok. 10 minutach dodać suszone zioła. Smażyć całość przez minutę. Do bulionu dodać zawartość patelni, pomidory z puszki oraz soczewicę. Gotować na małym ogniu od czasu do czasu mieszając, aż soczewica zmięknie. Dla zagęszczenia konsystencji część soczewicy można zmiażdżyć łyżką o bok garnka. Doprawić solą i pieprzem, podawać na gorąco.

Śliwki w occie (domowy przepis mojego męża) – składniki: 2 kg śliwek, po 3 szklanki wody i cukru, ¾ szklanki octu, goździki, ziele angielskie, ziarenka pieprzu i liście laurowe oraz łyżeczka sody. Śliwki wypłukać w ciepłej wodzie z łyżeczką sody, a następnie obmyć w zimnej wodzie. Do słoików rozłożyć po 3-4 goździki, ćwierć listka laurowego, 3 ziela angielskie i 3-4 ziarenka pieprzu oraz opłukane śliwki. Zagotować wodę z cukrem, a następnie wlać ocet. Gorącym roztworem zalać zawartość słoików, zamknąć szczelnie i gotować przez 5 minut.

Zastosowanie w kosmetyce:  Wawrzyn jest rośliną, która znalazła zastosowanie w kosmetyce w problemach skórnych.

Napar z liści (1 łyżka suszonych liści na 1 szklankę wody) może służyć do przemywania skóry z problemami, na stany zapalne oraz jako tonik oczyszczający.

Kąpiel laurowa: wykonać napar jak wyżej i wlać go do wanny. Napar działa lekko ściągająco i oczyszczająco. Pobudza ukrwienie i odświeża. Zawiera znaczne ilości antyoksydantów, przez co może opóźniać efekty starzenia.

Bobkowe drzewo, laur szlachetny to nie tylko przyprawa, to także niedoceniony składnik domowych kosmetyków.