Koper włoski – surowiec zielarski stanowi owoc. Pod względem terapeutycznym przypomina owoc anyżu. Zawiera w swoim składzie olejek eteryczny wraz z fenchonem, anetolem i innymi związkami, substancje zapasowe (węglowodany, tłuszcze), błonnik, flawonoidy oraz sole mineralne. Pobudza wydzielanie soków trawiennych, zapobiega wzdęciom, usprawnia proces trawienia, wspomaga pracę jelit, działa wiatropędnie. Ponadto działa wykrztuśnie i sekretolitycznie.
Olejek koprowy spełnia funkcję odkażającą, przeciwzapalną, wspomagającą trawienie i rozkurczową. Stanowi składnik do produkcji niektórych kosmetyków.
Owoc kopru włoskiego nalazł także zastosowanie w kuchni jako przyprawa do mięs, ryb lub dań warzywnych.
Zastosowanie w lecznictwie: Napar: 2 łyżki owoców zalać 2 szklankami gorącej wody, zaparzyć pod przykryciem, pić pół szklanki herbatki trzy razy dziennie (dorośli). Napar wpływa korzystnie na niestrawność, zaburzenia trawienia. Pomaga na bolesne skurcze jelit, także wywołane czynnikami stresowymi, zaparcia, wzdęcia oraz korzystnie wpływa na laktację. Można także go pić przy kaszlu z utrudnionym odkrztuszaniem, jako środek rozkurczowy i odkażający podczas infekcji układu oddechowego.
Podobne właściwości posiada odwar, który wykonuje się zalewając 2g owoców kopru 1 szklanką ciepłej wody, doprowadzając do wrzenia, następnie studząc. Dorośli i dzieci powyżej 10 lat: pić 2 – 3 razy dziennie po ½ szklanki odwaru.
Foeniculi aqua – woda koperkowa:
Oleum Foeniculi 0,1cz.
Talcum 1,0 cz.
Aqua 100,0 cz
Olejek koprowy rozetrzeć z talkiem, wykłócić z wodą o temperaturze: 35-40°C. Po kilku dniach przesączyć.
Woda koperkowa podobnie jak sam surowiec wspomaga trawienie i działa wiatropędnie.
Od wieków koperek stanowi tradycyjny środek wspomagający laktację. W tym aspekcie zalecano kiedyś jeść także pieczoną marchewkę i mąkę pszenną ugotowaną na mleku kozim. 🙂
W czasach starożytnych koper uchodził nawet za naturalny środek odchudzający.
Olejek koperkowy wchodzi w skład proszku troistego obok węglanu magnezu i korzenia rzewienia. Przynosi ulgę w schorzeniach takich jak: zaparcia, wzdęcia, kolka jelitowa, zaburzenia trawienia, czkawka, nadkwaśność.
Jako środek wykrztuśny wchodzi w skład preparatów na kaszel i płynów odkażających na stany zapalne błony śluzowej gardła.
Napar z owoców można również stosować zewnętrznie na przykład na stany zapalne jamy ustnej i gardła jako płukanka. Można przemywać nim skórę w przypadku zmian zapalnych i dermatologicznych.
Olejek koprowy to podobno stary środek na pasożyty, na przykład na wszy.
Przeciwwskazania do jego stosowania to ciąża i alergia na olejek eteryczny. Mimo, że w stopniu ograniczonym można stosować koper włoski u dzieci, to jednak istnieją pewne środki ostrożności, jakie podaje obecna literatura fachowa:
„Nie zaleca się stosowania produktu u dzieci poniżej 4 lat ze względu na brak wystarczających danych. Produktu leczniczego nie należy stosować u dorosłych i dzieci powyżej 12 lat dłużej niż 2 tygodnie. U dzieci w wieku od 4 do 12 lat produkt powinien być stosowany wyłącznie w przypadku wystąpienia niewielkich i przemijających objawów i nie dłużej niż przez 1 tydzień.”*
Koper znalazł zastosowanie w weterynarii jako środek zwiększający łaknienie oraz wpływający na szybszy przebieg porodu u zwierząt.
W badaniach wykazano, że koper włoski korzystnie wpływa na poziom cukru w organizmie.
Zastosowanie w kuchni: Suszone owoce kopru włoskiego nazywanego fenkułem stanowią składnik dań diety śródziemnomorskiej. Dodaje się je zarówno do dań mięsnych, jak i warzywnych, zup rybnych i dań z ryb niekiedy do pieczywa, ciasta lub likierków. Łodygi służą jako konserwant do marynat, zaś same liście można wrzucać do zupy. Liście mogą również wzbogacać smak sałatek.
Prosta sałatka z fenkułem:
Składniki:
– proporcjonalnie na jeden fenkuł jedna pomarańcza
– łyżka białego octu winnego
– 2 łyżki oliwy
– sól morska i pieprz do smaku
Fenkuł pokroić w paski, a jedną czwartą drobno posiekać. Można również drobno posiekać łodyżki. Pomarańczę obrać ze skóry jak jabłko i pokroić w kostkę. Przygotowane tak składniki zamknąć w plastikowych pojemnikach i schować na noc do lodówki. Bezpośrednio przed podaniem przygotować dressing z octu, oliwy, soli i pieprzu. Wymieszać wszystkie składniki i podawać do spożycia. Sałatkę można wzbogacić cienkimi plastrami parmezanu.
Wiele innych odmian kopru stanowi nieodłączny element dań włoskich. We Francji dodaje się go do sera i do wina.
Zastosowanie w kosmetyce: Koper zupełnie nie kojarzy nam się z użyciem go w kosmetyce. Jednak ze względu na olejek eteryczny, stanowi on komponent perfum oraz mydeł.
Bądź co bądź koper to lek na wzdęcia i inne trawienne dolegliwości. Trzeba tylko polubić jego smak…
Źródła:
Barbara Pokorska. Przyprawy. Vademecum. Kucharz & Gastronom. Wydawnictwo Rea
A. Lempka- Towaroznawstwo produktów spożywczych.PWE
M. Biggs i in. – Wielka księga warzyw ziół i owoców. Wydawnictwo Bellona
Acta Sci. Pol., Medicina Veterinaria 11 (1) 2012, 5-24
Postępy Fitoterapii 1/2014, s. 48-53
Family Medicine & Primary Care Review 2014; 16, 4: 387–391
Matławska I., Farmakognozja, 2004
http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_HMPC_assessment_report/2009/12/WC500018463.pdf
*http://www.farmacjapraktyczna.pl/2012/05/koper-wloski-ziolo-miesiaca/