Dwa oblicza liści senesu…

senes

Senes, strączyniec – surowiec zielarski stanowią jego liście. Głównymi składnikami chemicznymi są antrachinony (sennozydy A i B). Występują w nich ponadto flawonoidy, olejek eteryczny i śluz. Podstawowe działanie senesu to efekt przeczyszczający po 8-12h. Stosuje się go krótkotrwale w zaparciach o różnych przyczynach.  Z jednej strony jest bardzo skuteczny, z drugiej jednak – nie każdy może go stosować i nie należy wydłużać czasu kuracji (do 10-14 dni), by nie zaburzyć pracy jelit oraz nie wywołać innych działań niepożądanych.

Zastosowanie w lecznictwie: Napar: 1g surowca  zalać niepełną szklanką gorącej wody, zaparzać przez ok. 10 minut. Pić raz dziennie napar  przed snem. Napar działa przeczyszczająco i żółciopędnie.

Kto nie może stosować senesu:

–  osoby uczulone na senes

– chorzy z atonią jelit i niedrożnością jelit, z owrzodzeniami jelit, z zapaleniem wyrostka robaczkowego

–  chorzy na chorobę Crohna,

– osoby uskarżające się na bóle brzucha o nie ustalonej przyczynie,

– w stanie odwodnienia organizmu

– dzieci do 12 roku życia

– kobiety w ciąży i w okresie karmienia

– nie zaleca się także przyjmowania senesu podczas miesiączki.

 

Jakie działania niepożądane  mogą wystąpić podczas kuracji senesem?

–  bóle brzucha

– dolegliwości skurczowe

– luźny stolec lub biegunka

– czerwone zabarwienie moczu

– utrata wody i elektrolitów (niedobór potasu).

Medycyna tradycyjna Indii stosuje liście senesu w następujących schorzeniach: na utratę apetytu, problemy z wydzielaniem żółci, zapalenie oskrzeli oraz zewnętrznie w połączeniu z octem. Służą także jako henna do farbowania włosów na czarny kolor.

W RPA z kolei używano senesu w leczeniu grypy (na katar oraz jako środek wykrztuśny – brak dziś jednak danych eksperymentalnych), zewnętrznie na czyraki i rany oraz na problemy trawienne.

Leczyć, nie leczyć? Oto jest pytanie. Leczyć, ale w myśl zasady: „Primum non nocere”…

 

 

Źródła:

Postępy Fitoterapii 2-3/2001, s. 3-8

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_HMPC_assessment_report/2009/12/WC500018219.pdf

 

 

 

Na zaparcia- babka jajowata…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Babka owalna/jajowata – surowiec zielarski stanowią nasiona i łupiny nasienne. Są one bogate w śluz, białko i olej. Zawierają także substancje goryczowe, a wśród nich aukubinę o właściwościach przeciwzapalnych, błonnik oraz fitosterole. Nasiona wspomagają pracę jelit, zwiększają perystaltykę i łagodnie przeczyszczają. Działają osłonowo na podrażnienia jelit i usuwają nadmiar wody podczas biegunek. Łagodnie obniżają poziom cukru i cholesterolu we krwi (maleje ryzyko zawału i miażdżycy) poprzez wpływ na  kwasy żółciowe. Babka jajowata jest korzystna w dietach odchudzających, gdyż ogranicza znaczny apetyt.

Zastosowanie w lecznictwie: Macerat: 1 łyżkę stołową nasion zalać filiżanką ostudzonej zagotowanej wody. Pozostawić do spęcznienia na kilka godzin. Pić jako środek łagodnie przeczyszczający, na objawy jelita wrażliwego lub osłonowo na przewód pokarmowy. W przypadku zwalczania zaparć poza piciem maceratu przed posiłkami, uzupełnić także dietę w równoczesne wypicie dodatkowo szklanki wody. Macerat zmniejsza apetyt, dając uczucie sytości.

Napar: 1 łyżkę nasion zalać 1 filiżanką gorącej wody. Odstawić na pół godziny pod przykryciem. Spożywać napar wraz z zawartymi w nim łupinkami na przeczyszczenie.

Nie należy stosować równocześnie z innymi lekami (wpływ na wchłanianie leków) i  przy niedrożności przewodu pokarmowego.

Zarówno macerat jak i napar można stosować zewnętrznie po odcedzeniu jako środek powlekający i łagodzący zmiany skórne. Zawarta w nasionach aukubina działa przeciwzapalnie.

Na Ukrainie w lecznictwie tradycyjnym stosowano na dolegliwości trawienne: sok z jagód berberysu, z jagód derenia, herbatki z nasienia róży polnej, „tłuczonego nasienia babki z kaszą gryczaną ciepłą deszczówkę przegotowaną z rutą.”

Dodatkowo w Indiach podaje się ją poza wyżej wymienionymi wskazaniami wspomagająco w leczeniu stanów zapalnych układu oddechowego i moczowego. W innych źródłach opisuje się jej użycie w leczeniu czerwonki, przeziębienia, leczeniu hemoroidów (śluz rozmiękcza stolec) oraz usuwaniu toksyn z organizmu.

Zastosowanie w kuchni:  Nie posiada. Jej spożycie bezpośrednio lub w formie gotowych preparatów z wodą, sokiem lub innym posiłkiem wpływa korzystnie na wypróżnienia i ogranicza łaknienie.

Zastosowanie w kosmetyce: Oliwka na wysuszone stopy: zmieszać 2 łyżki oleju z wiesiołka z dodatkiem 1 łyżki maceratu z babki. Natrzeć nią stopy po kąpieli. Olej wiesiołkowy jest bogaty w kwasy tłuszczowe, śluz zawarty w nasionach babki łagodzi bolesne pęknięcia skóry.

Maska na dłonie: 2 łyżki jogurtu wymieszać z 1 łyżką maceratu z babki owalnej, dodać kilka kropel płynnej witaminy E i oleju z awokado. Wymieszać, nałożyć na dłonie na 10-15 minut. Delikatnie zmyć zwilżonym płatkiem higienicznym. Maska nawilża i lekko natłuszcza skórę dłoni.

Balsam na spierzchnięte usta: 1 łyżkę miodu lipowego wymieszać z 1 łyżeczką maceratu z nasion babki i kilkoma kroplami oliwy z oliwek. Nałożyć na usta i pozostawić do wchłonięcia. W przypadku opryszczki można dodać kroplę olejku melisowego.

Zdrowa jak otręby i pożyteczna – babka jajowata…

Źródła:
M Galisteo, M.Sanches, R Vera, M González… – The Journal of …, 2005 – Am Soc Nutrition
JMA Hannan, L Ali, J Khaleque… – British Journal of …, 2006 – Cambridge Univ Press
R Solà, E Bruckert, RM Valls, S Narejos, X Luque… – Atherosclerosis, 2010 – Elsevier
Lecznictwo ludowe Ukraińców na przełomie XIX i XX wieku
Dr.KM Nadkarni, The Indian Materia Medica, Vol.I, pg 980-986