Lucerna siewna, Medicago sativa (Al-fal-fa – co znaczy ojciec wszystkich produktów leczniczych)- surowce wykorzystywany do różnych celów to ziele, liście, kiełki i nasiona. Stanowią one źródło witamin i związków mineralnych, takich jak: związki wapnia, żelaza, potasu, magnezu i krzemu oraz witaminy C, D, E oraz z grupy B, beta-karotenu i znacznej ilości witaminy K. Zawierają także aminokwasy, kumaryny, związki flawonoidowe (izoflawony), alkaloidy, liczne kwasy tłuszczowe, chlorofil, pektyny, saponiny (korzeń). Lucerna posiada zastosowanie jako roślina pastewna, w weterynarii oraz w niektórych krajach jako roślina lecznicza o właściwościach detoksykacyjnych (chlorofil, flawonoidy), wzmacniających (witaminy, aminokwasy, związki mineralne), estrogennych (izoflawony), antyoksydacyjnych (w kosmetyce), jako środek wspomagający leczenie infekcji układu moczowego (działanie moczopędne – głównie w medycynie chińskiej) oraz jej korzystny wpływ na poziom hemoglobiny w anemii. Wykryto także, że posiada właściwości hipoglikemiczne, co może mieć w przyszłości znaczenie w leczeniu cukrzycy.
Zastosowanie w lecznictwie: Odnotowane i badane właściwości lucerny:
– działanie moczopędne (wspomaganie leczenia stanów zapalnych układu moczowego, reumatyzmu oraz kuracje odtruwające)
– przeciwutleniające
– wzmacniające, uzupełniające składniki mineralne
– estrogenne (genisteina – łagodzenie objawów klimakterium) i ochronne przed osteoporozą (fitoestrogeny + wapń + wit. K + wit. D)
– zwiększenie laktacji i łagodzenie zaburzeń miesiączkowania
– poprawa zawartości hemoglobiny we krwi
– odkażające, pomocniczo w parodontozie
– korzystny wpływ na poziom cholesterolu
– pomocniczo przy wrzodach (środek alkalizujący – węglan magnezu) oraz problemach trawiennych, przy braku apetytu (witaminy i związki mineralne)
– aktywność przeciwgrzybicza (saponiny triterpenowe zawarte w korzeniu) – w badaniach
– przeciwcukrzycowe
– przeciw szkorbutowi
– środek tonizujący
W Kolumbii owoce lucerny używane są w celu łagodzenia kaszlu.
Ostrzeżenia podczas stosowania: może powodować kumulację witamin, wpływa na krzepliwość (osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe nie powinny jej stosować), nie zalecana w ciąży i niektórych schorzeniach.
Formy podania: suplementy, sok w proszku i w formie płynnej, kiełki:) i herbatki (nasiona), mieszanki ziołowe (np. na cholesterol).
Obecnie trwają także badania nad jej właściwościami przeciwwirusowymi (wirus opryszczki) oraz przeciwnowotworowymi.
Zastosowanie w kuchni:
Liście można spożywać na surowo lub poddane obróbce termicznej. Kiełkujące nasiona dodaje się do sałatek lub zdobi się nimi kanapki.
Według podań zgrubiałe korzenie lucerny spożywano na Podlasiu jako pokarm.
Roślina miododajna.
Zastosowanie w kosmetyce: Lucerna to także roślina, która odnalazła swoje miejsce w kosmetyce. Stosowana zewnętrznie wspomaga regenerację skóry, błon śluzowych, wspomaga leczenie parodontozy. Zawiera znaczną ilość kwasów tłuszczowych i witamin dzięki którym odżywia skórę, antyoksydantów, przez co opóźnia efekty starzenia. Jej ekstrakt np. z korzeni stanowi składnik kremów przeciwzmarszczkowych do stosowania na dzień i na noc oraz kremów ochronnych i zapobiegających przebarwieniom.
Zwierzęta zwykle wiedzą, co jest wartościowe dla nich, a co nie… Lubią lucernę, może i my powinniśmy zacząć…?
Źródła:
Łuczaj Ł. – Etnobiologia Polska, 2011 – etnobiologia.com
K Jędrzejko, M Kozłowski… – Annales Academiae …, 2009 – yadda.icm.edu.pl
Postępy Fitoterapii 3/2015, s. 144-152
Postępy Fitoterapii 2/2010, s. 76-84
Głowniak K., Widelski J., Skalicka-Woźniak K. 2007. Lucerna – niedoceniony surowiec leczniczy. Panacea, 3, 5 – 7
Zgórka G., Głowniak K. 2008: Ocena aktywności biologicznej składników czynnych lucerny (Medicago sativa L.) na podstawie badań in vitro oraz in vivo. W: Grela E.R (red.): Lucerna w żywieniu ludzi i zwierząt. 3rd International Conference „Feed and Food Additives”, Dzierdziówka-Lublin, 29-34, 2008
Panacea Nr 3 (20), lipiec – wrzesień 2007 strony: 10-11
BERTIN E., MATUR B., RAMANI S.V. 2008. Studium porównawcze wpływu podawania koncentratu białkowo-ksantofilowego z liści lucerny oraz żelaza i kwasu foliowego dla polepszenia wyników krwi u dojrzewających dziewcząt cierpiących na anemię. W: Lucerna w żywieniu ludzi i zwierząt. Monografia. Pr. zbior. Red. E.R. Grela. Dzierdziówka–Lublin. Wydaw. SRRiL „Progress”. T. 3 s. 59–63
Global Journal of Pharmacology 8 (3): 437-443, 2014
http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Maximum_Residue_Limits_-_Report/2009/11/WC500014895.pdf
Alfalfa. Review of Natural Products. factsandcomparisons4.0 [online]. 2005. Available from Wolters Kluwer Health, Inc. Accessed April 16, 2007
Lucerna w żywieniu zwierząt (konradz.webd.pl/PROGRESS/Ksiazki/ksiazka_%236.pdf)