Miesiąc: Luty 2015

Tajemniczy składnik sosu Chutney…

kolendra

Kolendra siewna – surowiec leczniczy stanowi aromatyczny wysuszony dojrzały owoc. Zielone niedojrzałe owoce pachną nieprzyjemnie- mają zapach pluskiew. Zawiera on: olejek eteryczny (linalol, pinen i geraniol), flawonoidy, fitosterole, substancje zapasowe (olej, skrobia, białko), a także furanokumaryny. Posiada znaczenie głównie lecznicze i kulinarne. Smakuje lekko słodko i korzennie. Kolendra jest znana od starożytności jako roślina obrzędowa i lecząca choroby jelit i wątroby.

Zastosowanie w lecznictwie: Kolendra wspomaga trawienie. Pobudza wydzielanie soków trawiennych, głównie soku żołądkowego. Łagodzi objawy takie jak: wzdęcia, uczucie pełności w nadbrzuszu, brak apetytu, stany skurczowe jelit, stany zapalne przewodu pokarmowego. Działa odkażająco na bakterie i grzyby.

Można spożywać ją jako przyprawę dodaną do dania lub wykonać leczniczy napar z 1g nasion. Należy zalać je szklanką gorącej wody i zaparzyć pod przykryciem. Napar pić przed posiłkiem do 3 razy na dobę w celu pobudzenia trawienia lub po ciężkostrawnym posiłku, w celu złagodzenia objawów przejedzenia. Jako surowiec olejkowy działa także łagodnie wykrztuśnie i lekko moczopędnie. Dzięki właściwościom żółciopędnym wspomaga obniżenie cholesterolu całkowitego.

Niektórzy przypisują jej właściwości uspokajające.

Rozdrobnione owoce kolendry zaleca się w weterynarii na robaczyce od czasów średniowiecza.

Z nasion kolendry otrzymuje się Coriandri aetheroleum dodawany do maści i płynów na dolegliwości bólowe i reumatyczne do użytku zewnętrznego. Już Egipcjanie poznali się na nich i wykonywali z nich maść na bóle głowy.

Olejek z kolendry dzięki właściwościom antyseptycznym może być stosowany w rozcieńczeniu w infekcjach gardła i jamy ustnej w formie płukanki.

Zastosowanie w kuchni: Kolendra jest podstawową przyprawą kuchni hinduskiej, wietnamskiej i różnych krajów południowoazjatyckich. Nadaje charakterystyczny smak potrawom. Jest składnikiem curry.

Czuć w owocach  nutę cytrynową…Osobiście kojarzy mi się z dodatkiem aromatycznym do wędlin, kiełbas, mięs i marynat. Do dziś pamiętam smak mortadeli i szynki z kolendrą….

Pasuje także do ryb, likierów, chleba. Stanowi składnik przyprawy do piernika.

Kandyzowane ziarna stanowiły niegdyś przysmak spotkań towarzyskich.

Liście kolendry można dodać do sałatek i mięs. Są bogate we flawonoidy i witaminę C.

Owoce kolendry wchodzą w skład sosu Chutney, używanego w kuchni indyjskiej. Zawiera on: owoce, warzywa, czosnek, cebulę, ocet i inne składniki.

Chutney z kolendry – 50g świeżej kolendry, najlepiej bez łodyg razem z dwoma ząbkami czosnku, jedną zieloną papryczką jalapeño, 1 cm świeżego imbiru, niedużym świeżym ogórkiem, sokiem z jednej limonki, kilkoma orzechami włoskim oraz kilkoma listkami mięty (wedle uznania) miksujemy w blenderze do uzyskani jednolitej zielonej aromatycznej masy. Dodajemy do niej 100ml gęstego jogurtu naturalnego i sos gotowy.

Salsa z kolendrą – 4 pomidory, 1 cebula, 3 ząbki czosnku, 2 papryczki jalapeño, 11g siekanej świeżej kolendry, 2 łyżki soku z limonki, sól. Drobno posiekane składniki łączymy razem, doprawiamy solą i sokiem z limonki do smaku. Prosty przepis, świeży smak pasuje do wszystkich tapas.

Zastosowanie w kosmetyce:  Olejek z nasion kolendry jest wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym (utrwalacz) i kosmetycznym (składnik kompozycji zapachowych). Stosuje się go zewnętrznie jako środek złuszczający powierzchniowe warstwy naskórka. W kontakcie ze skórą może wywoływać miejscowe podrażnienie i reakcję zaczerwienienia.

W rozcieńczonej formie może być używany na zmiany skórne jako środek odkażający.

Weekend z kolendrą czas zacząć…

Dlaczego należy polubić brukselkę…

brukselki3877

Brukselka:

1. Jest źródłem witamin: prowitaminy A, C, B1, B2, B6 i K.

2. Zawiera związki azotowe (indole), które zmniejszają ryzyko niektórych chorób nowotworowych, w tym kobiecych.(w badaniach usuwały nadmiar estrogenu).

3. Posiada bogactwo minerałów: magnezu, potasu, wapnia i cynku.

4. Stanowi źródło kwasu foliowego (poprawia wchłanianie żelaza) oraz antyutleniaczy.

5. Dostarcza organizmowi błonnika i jest warzywem niskokalorycznym.

6. Regularne jej spożycie zapewnia odpowiednie funkcjonowanie układu krwionośnego, wspomaga trawienie w jelicie oraz w pewien sposób ochronę przed anemią i rakiem.

Wady:

1. Powoduje wzdęcia.

2. Nie powinna być zbyt mocno wygotowana, by nie utraciła swoich cennych właściwości.

3. Nie każdy polubi jej smak.

Jak właściwie ugotować brukselkę?

1. Wybrać małe twarde główki,

2. Jeśli trzeba, usunąć zewnętrzne liście,

3. Wyciąć krzyże na nich,

4. Zagotować wodę do wrzenia,

5. Gotować przez krótki czas do miękkości,

6. Nie zakrywać garnka podczas gotowania.

Od dziś zaczynam lubić brukselkę, a wy?

Osobisty bodyguard wątroby, czyli dziś o ostropeście…

ostropest
Ostropest plamisty – surowiec zielarski stanowią owoce. Pochodzi z obszaru śródziemnomorskiego: południowej i południowo-wschodniej Europy, Afryki Północnej, Azji Zachodniej oraz niektórych rejonów Azji Środkowej.
Zawierają w swoim składzie: sylimarynę (zespół związków o budowie flawonolignanów), flawonoidy, aminy, (histaminę, tyraminę), kwasy organiczne. Występują w nich także witaminy C i K, fitosterole, śluzy i garbniki. Olej posiada znaczną ilość kwasu linolowego.
Zastosowanie w lecznictwie:
Ostropest ma działanie ochronne na wątrobę. Poleca się go w chorobach takich jak: marskość wątroby, alkoholowe i niealkoholowe stłuszczenie wątroby,  stany zapalne dróg żółciowych, żółtaczka i kamica.
Jest wskazany dla osób pracujących w niekorzystnych warunkach (chemikalia) oraz przyjmujących dużo leków.
Kompleks związków o budowie sylimaryny posiada działanie żółciopędne, żółciotwórcze, przeciwzapalne, odtruwające oraz ochronne na wątrobę. Wykazuje także działanie przeciwskurczowe, wspomaga wypróżnianie.
Powoduje obniżenie cholesterolu i przeciwdziała rozwojowi miażdżycy. Łagodzi kolki oraz zapobiega odkładaniu się kamieni w drogach żółciowych.
Uważa się też, że ostropest pobudza wydzielanie soków trawiennych i wspomaga zachowanie właściwej przemiany materii.
Flawonoidy ostropestu korzystnie oddziałują na drogi moczowe.
Medycyna tradycyjna poleca spożywanie wyciągów z ostropestu przy krwawieniach z nosa, hemoroidach oraz obfitych miesiączkach.
W badaniach in vitro wykazano hamowanie podziałów komórek nowotworowych poprzez sylimarynę.
Dawka dobowa wg WHO: doustnie 12-15g surowca.
Zastosowanie w kuchni:
Najczęściej stosowaną formą podania jest sok. Z dolnych liści ostropestu można przyrządzić sałatkę. Stanowić może doskonały dodatek do ciężkiego posiłku.
Ostropestowa jajecznica: 2 jajka, bekon, cebulka, posiekane liście ostropestu. Usmażyć na tłuszczu własnym bekon, dodać posiekaną cebulkę, jajka oraz ostropest. Całość doprawić.
Jako młody farmaceuta – zielarz przyszło mi kiedyś na studiach opiekować się wybraną roślinę. Wylosowałam ostropest. Bardzo go wtedy polubiłam, choć nie było z nim łatwo się zaprzyjaźnić…
Zastosowanie w kosmetyce:
Olej z ostropestu bywa stosowany w kosmetyce ze względu na podobne właściwości do oleju z nasion wiesiołka. Natłuszcza skórę i uelastycznia ją.
W stosunku do cery naczyniowej i podrażnionej zawarte w owocach związki mogą zmniejszać rumień i rozjaśniać przebarwienia.
Spożywanie ostropestu dostarcza organizmowi antyutleniaczy- opóźniających efekty starzenia. Flawonolignany spotyka się już w kremach, maściach i maseczkach. Obok właściwości przeciwzmarszczkowych wykorzystuje się w nich zdolności fotoochronne i regenerujące po zbyt długiej ekspozycji na słońce.
Ciekawostka:

Łacińska nazwa Silybum marianum pochodzi od Matki Boskiej. Według opowieści podczas karmienia dzieciątka w szopie krople mleka upadły jej na liście ostropestu i stały się przyczyną  na nich białych plam.
Ostropest można nazwać osobistym ochroniarzem wątroby – dba o nią osobiście i chroni przed niekorzystnym działaniem różnych czynników zewnętrznych. W końcu wątrobę ma się tylko jedną…

ACe-rola…rola aceroli…

Acerola
Malpigia granatolistna – inaczej wiśnia z Barbados, surowcem są głównie owoce, lecz  kora aceroli stanowi źródło tanin.
Owoce zawierają 1-4,5% naturalnej witaminy C. Bogate są również w witaminę A –  (4300-12500 jednostek międzynarodowych wit. A/100 g), witaminę B1, PP, B2.
Spośród soli mineralnych zawierają żelazo ułatwiające przyswajanie witaminy C, wapń, fosfor. Cennym składnikiem jest także kwas jabłkowy (L-malic acid).
ACe-rola:
-wzmacnia układ odpornościowy (wzmaga produkcję przeciwciał),
-działa tonizująco,
-odtruwająco,
-moczopędnie,
-przeciwwysiękowo,
-bioflawonoidy i wit. C wzmacniają naczynia krwionośne, działają przeciwzapalnie i przeciwmiażdżycowo,
-w medycynie ludowej używano jej w leczeniu biegunki i chorób wątroby (garbniki i kwasy fenolowe),
-antyutleniająco.
Zastosowanie w kuchni:
Desery, galaretki, soki, lody, kompoty.
C-koktail:
1 zblendowany ananas, 100g miąższ z aceroli lub sok, woda. Składniki wymieszać. Pić w celu dostarczenia witaminy C.

Choke- berry, czyli o cierpkiej aronii…

ARONIA MELANOCARPA 1
Aronia  – gatunek: aronia czarna, łac. Aronia melanocarpa. Surowiec zielarski stanowią świeże lub suszone owoce. Są bogate w polifenole.Cierpki smak zawdzięczają obecności polimerów katechinowych.Procyjanidyny i taniny reagują z białkami jamy ustnej i kubkami smakowymi dając uczucie cierpkości, suchości i dławienia – stąd ang. nazwa choke-berry, czyli dławiąca jagoda. Aronia zawiera także witaminy: C i P oraz minerały: wapń, magnez, żelazo oraz potas i jod. Jest źródłem pektyn i cukrów.
Zastosowanie w lecznictwie:
Aronia bogata w antyoksydanty, spowalnia procesy miażdżycowe.
Poleca się ją w celu zmniejszenia ryzyka chorób neurodegeneracyjnych ze względu na zawartość polifenoli. Zwłaszcza antocyjany są skuteczne w poprawianiu procesów uczenia się i zapamiętywania.

Polifenole zmniejszają ryzyko nowotworów. W eksperymentach na myszach w grupie otrzymującej polifenole rozwinęło się mniej nowotworów, mniej było też przerzutów mimo kancerogennej diety.
Aronia chroni przed skutkami promieniowania UV. Przyjmowanie preparatów z polifenolami dwukrotnie zwiększa dawkę promieniowania konieczną do wystąpienia zaczerwienienia skóry.
Cierpki owoc pomaga także utrzymać dobry wzrok. Antocyjany poprawiają mikrokrążenie i zmniejszają kruchość naczyń włosowatych oka. Najczęstszą formą podania jest sok z owoców aronii.
Zastosowanie w kuchni:
Z owoców aronii najczęściej przyrządza się przetwory: soki, konfitury, dżemy i marmolady. Osobiście polecam łączyć aronię z innymi owocami, na przykład czarną porzeczką. Uzyskuje się wtedy ciekawszy smak.
Domowy soczek z aronii: na 1 kg owoców 2 niepełne szklanki cukru, 1 szklanka wody, cytryna. Owoce umyć, rozgnieść, dodać cukier, wodę i wyciśnięty świeżo sok z cytryny. Zagotować (ok. 30 minut na wolnym ogniu), przecedzić przez sitko do buteleczek i  zapasteryzować.
Szronik z aronii: 1/4 szklanki dojrzałych owoców aronii uprzednio przemrożonych (nie mają wtedy tak cierpkiego smaku), 1 białko, cukier. Białko ubić. Owoce maczać w cukrze i białku, tak aby wyglądały jak pokryte szronem. Ułożyć na talerzyku.

Zimowa herbatka z aronią: suszone owoce: aronii, dzikiej róży, kwiaty malwy. Składniki wymieszać. 1 łyżkę zaparzyć pod przykryciem uprzednio zalewając 1 filiżanką gorącej wody. Pić regularnie w zimowe wieczory:).

Kiedyś jadłam lody waniliowe z aronią w rumie. Były niesamowicie smaczne…

Zastosowanie w kosmetyce:
Antocyjany aroniowe w kosmetykach pielęgnacyjnych likwidują zmiany rumieniowe, poprawiają mikrokrążenie, wzmacniają ścianki naczyń kapilarnych oraz zmniejszają stany zapalne i obrzęki.
Zawarte w owocach witaminy C i E zapobiegają starzeniu się skóry, neutralizują wolne rodniki.
Domowa maseczka do cery naczynkowej: 1 łyżka owoców aronii, 1 łyżka jogurtu naturalnego. Składniki wymieszać w miseczce, owoce uprzednio rozgnieść. Nałożyć na twarz na 10 minut i zmyć delikatnie wacikiem. Maseczka zmiejsza rumień i wzmacnia delikatne naczynka.
Aronia to eliksir życia i zdrowia. Druga na mojej liście po owocach granatu. Trochę cierpka w smaku, choke-berry, ale nie wyobrażam sobie zimowej herbaty bez dodatku suszonych owoców lub soku z aronii.

Przepis na czekoladowy "chleb"…

Czekoladowy „chleb”:

150g gorzkiej czekolady, 80g posiekanych migdałów, 80g masła, 200g mleka skondensowanego, 1 łyżka cynamonu, 80g sucharków, najlepiej o smaku migdałowym (mogą być amaretti), bakalie.

Rozpuścić masło, dodać mleko, czekoladę, cynamon i ogrzewać cały czas mieszając. Roztłuc sucharki, dodać do garnka z czekoladą, następnie migdały i inne bakalie. Masę umieścić w foremce wyłożonej folią aluminiową i schłodzić przez 1 godzinę w lodówce. pokroić i podawać jako kromki:)