kuchnia – Zioła od kuchni i nie tylko…

Mały wakacyjny błękitny podróżnik … czyli cykoria

25/07/2015 przez ziolaodkuchni

Cykoria podróżnik – surowiec zielarski stanowi korzeń. Zbiera się go na jesieni i suszy w temperaturze pokojowej. Należy do grupy surowców gorzkich, gdyż zawiera ciała czynne – gorycze (laktony seskwiterpenowe). W korzeniu występuje inulina, fitosterole, związki fenolowe. Obecne są także flawonoidy i kumaryny (ziele, liście). W swoim działaniu leczniczym przypomina nieco mniszek lekarski, ponieważ wspomaga trawienie i obniża poziom cukru we krwi. Posiada także korzystny wpływ na układ moczowy, gdyż oczyszcza drogi moczowe poprzez zwiększenie wydalania moczu (flawonoidy) oraz ich dezynfekcję (związki fenolowe).

Zastosowanie w lecznictwie: Główne działanie korzenia cykorii podróżnik to zwiększenie wydzielania soku żołądkowego, pobudzenie produkcji żółci i jej przepływu w drogach żółciowych. W wyniku tego następuje poprawa trawienia oraz wzrost łaknienia. Wspomaga także ogólną przemianę materii, oczyszczanie z toksyn oraz nieznacznie obniża poziom cukru we krwi.(Matławska)

Warto też pamiętać, że zawarta w korzeniu inulina to wielocukier, który stanowi doskonałą pożywkę dla naszej naturalnej flory bakteryjnej (prebiotyk), przez co wspomaga czynności jelit (wynik: brak zaparć, biegunek, ochrona jelit).

Odwar z korzenia cykorii: 1 łyżeczkę rozdrobnionego suszonego korzenia zalać 1 filiżanką wody i gotować 10 minut. Pić na czczo przed posiłkami, aby pobudzić apetyt i wzmocnić trawienie. W połączeniu z innymi ziołami moczopędnymi można stosować pomocniczo w reumatyzmie i dnie moczanowej.

Nie powinny jej używać osoby ze stwierdzoną kamicą żółciową, dzieci, kobiety w ciąży i w okresie karmienia.

W naszej medycynie tradycyjnej wykorzystuje się zarówno ziele jak i korzeń cykorii. Ziele cykorii jest bogate w witaminę C i niektóre witaminy z grupy B oraz garbniki.

Ceniono od zawsze jej właściwości lecznicze i podawano przetwory z cykorii na takie schorzenia jak: nieżyt żołądka, problemy z wątrobą, jako środek wzmacniający i oczyszczający krew. Zarówno herbata z kwiatów jak i korzenia służyła wyciszeniu i łagodzeniu napięcia, wspomagała zasypianie.

Wierzono także, że ziele cykorii powieszone przed drzwiami domu uchroni jego mieszkańców przed chorobami zakaźnymi.

W moich rodzinnych stronach zbierano kwiaty cykorii i robiono z nich herbatkę, którą płukano bolące gardło.

Mieszanka oczyszczająca: zmieszać po 1 łyżeczce korzenia cykorii, ziela skrzypu i ziela pokrzywy. Wykonać napar z użyciem szklanki gorącej wody. Odcedzić i pić w ciągu dnia. Napar działa moczopędnie i oczyszczająco. Przyspiesza także przemianę materii i jest korzystny w chorobach skórnych. Dla poprawy smaku można dodać odrobinę liści mięty.

Ciekawe przykłady tradycyjnego stosowania cykorii poza znanymi w Polsce:

1. Afganistan – wodne ekstrakty z korzenia w leczeniu malarii,

2. Włochy – w leczeniu nadciśnienia – odwar z liści,

3. Turcja – w leczeniu żylaków odbytu (napar z nadziemnych części rośliny) , nowotwory nerek (odwar z korzenia),

4. Bośnia – rak płuc (korzenie, kwiaty).

Naukowo potwierdzono właściwości farmakologiczne składników zawartych w cykorii: odkażające, przeciwrobacze, ochronne na wątrobę, przeciwzapalne, antyoksydacyjne i wiele innych.

(http://www.hindawi.com/journals/ecam/2013/579319/tab1/)

Zastosowanie w kuchni: Cykoria jednoznacznie kojarzy się z namiastką „kawy”. Wysuszone/palone i zmielone korzenie odmian uprawnych służyły jako zastępstwo kawy w czasach, gdy było o nią trudno. Obecnie do produkcji kawy zbożowej oraz podpiwku. Liście gotowano w wodzie, by uzyskać barwnik.

Kwiaty mogą stanowić element dekoracyjny sałatek, zaś oraz liście ich składnik. Aby nie były zbyt gorzkie, moczy się je w wodzie. Można polać je oliwą z oliwek lub dowolnym dressingiem, a także zapiec na pieczywie z wędliną i serem.

Hanna Szymanderska w swojej książce: „Z łąki na talerz” opisuje wiele jej zastosowań, między innymi jako dodatek do zup, dań z mięsa, marynat z pąków kwiatowych oraz do naleśników.

Płatki kwiatów można dodać do ulubionej herbaty. Na jesieni będzie można zebrać korzenie i zrobić domową kawę cykoriową…o niej niebawem…

Cykoria stanowi nadal powszechny składnik potraw kuchni arabskiej.

Zastosowanie w kosmetyce: Komponentem domowych kosmetyków są przede wszystkim kwiaty cykorii podróżnik. Zawierają one pewną ilość substancji odkażających i przeciwzapalnych. Można wykonać z nich napar i przemywać nim twarz w przypadku zmian trądzikowych, zapalnych i zmian skórnych.

Dobrze jest połączyć użycie zewnętrzne przetworów z cykorii wraz z mieszankami poprawiającymi metabolizm, co szczególnie jest zalecane w przypadku wyprysków i trądziku.

„Błękitny tonik”: zebrać garść kwiatów, rozdrobnić, zalać je szklanką gorącej wody, zaparzyć pod przykryciem. Po ostudzeniu przemywać płynem twarz lub chorobowo zmienione miejsca.

Wakacje w pełni, przy drodze pełno błękitnej cykorii – małego podróżnika. Kiedyś wspomagała leczniczo podróżujących od domu do domu… Dziś trochę o niej zapomnieliśmy…

Przyjaciółka marchewki, czyli niebanalnie o pietruszce…

12/06/2015 przez ziolaodkuchni

Pietruszka zwyczajna – surowiec zielarski stanowi korzeń, owoc i ziele pietruszki. Wyróżnia się jej odmianę: naciową i korzeniową. Zaliczana jest do surowców zawierających olejek eteryczny (z apiolem), którego najwięcej jest w owocu, potem w korzeniu i najmniej w zielu. Posiada także liczne związki mineralne (korzeń, nasiona, ziele), witaminę C (ziele), β-karoten (ziele), flawonoidy, kumaryny (korzeń), fitosterole (owoc). Jako przyprawa pobudza czynności wydzielnicze przewodu pokarmowego, łagodzi wzdęcia, działa wiatropędnie i moczopędnie. Wzmacnia organizm i uzupełnia niedobory żelaza (w diecie przy anemii).

Zastosowanie w lecznictwie: Wyciąg z korzenia pietruszki wchodzi w skład preparatów dezynfekujących na drogi moczowe i moczopędnych. Wg zaleceń KE na dobę winno się spożywać około 1 łyżeczki sproszkowanego ziela lub korzeni.

Domowe sposoby radzenia sobie z dolegliwościami za pomocą pietruszki:

Wywar na kamienie moczowe: (źródło: „Zielska, zioła i ziółka” Leśnicka Marta): 1 łyżka korzenia pietruszki, 1 łyżka ziela lukrecji, zalać je 2 szklankami gorącej wody, następnie odstawić na 20 minut, pić na ciepło 2 razy dziennie przez 2 tygodnie.

Wywar działa moczopędnie, oczyszczająco na przewody moczowe oraz odwadniająco (łagodzi obrzęki i lekko obniża ciśnienie).

Na bóle reumatyczne: (j.w.) 2 łyżki zmielonych nasion zalać 100ml gorącej oliwy. Pozostawić na 20 minut. Wykonać kompres na bolące miejsce.

Szybki sposób na ukąszenia: rozgnieść świeże liście pietruszki i przyłożyć na bolące miejsce.

Na nieświeży oddech: żuć świeże liście pietruszki, szczególnie po spożyciu czosnku lub cebuli.

Zawarty w olejku eterycznym apiol może wywołać skurcze mięśni gładkich przewodu pokarmowego oraz macicy, toteż nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży. Może wspomagać wystąpienie krwawienia miesięcznego oraz je nasilać. U niektórych także powoduje fotouczulenia (furanokumaryny).

Zastosowanie w kuchni: Pietruszka to niezastąpiony składnik używany w kuchni. Najczęściej służy jako dodatek do zup, soków warzywno-owocowych, sosów, sałatek, do ozdabiania potraw.

Dodaję ją w dużych ilościach do potraw, szczególnie w trosce o męża (profilaktyka chorób układu moczowego i prostaty:).

Potrawy z dodatkiem pietruszki:

Sałatka z buraków: 200g buraków, 1 łyżka octu, 2 jajka, oliwa, musztarda, natka pietruszki, sól, pieprz.

Buraki w skórkach umyć, upiec w piekarniku do miękkości, obrać i pokroić w plastry. Ugotować jaja, zetrzeć na tarce. Dodać do nich musztardę, 1-2 łyżki oliwy, ocet i wymieszać. Na sałacie ułożyć plasterki buraków, polać masą jajeczną, posypać natką pietruszki, doprawić.

Zupa groszkowa na szybko: 2 szklanki mrożonego groszku, 1 cebula, szklanka bulionu warzywnego, masło, natka pietruszki, mąka, przyprawy.

Usmażyć na maśle pokrojoną na drobno cebulę, dodać natkę pietruszki. Przełożyć zawartość patelni do garnka, dodać bulion, gotować. Dodać groszek, przyprawy, wodę, a następnie zasmażkę z masła i mąki. Można też dodać żółtko przed podaniem.

Nadziewane pomidory: 8 pomidorów, puszka tuńczyka, natka pietruszki, 100g pieczarek, przyprawy,

Wydrążyć środki w umytych pomidorach. Wykonać masę z tuńczyka, drobno posiekanych pieczarek, natki pietruszki, soku z cytryny, doprawić. Napełnić masą pomidory, przybrać natką. Można też na wierzchu położyć plaster sera żółtego i zapiec w piekarniku.

Napój warzywny: 50dag marchwi, 25dag pietruszki, 35dag selera, 2 szklanki kwasu buraczanego, zielona pietruszka, sól, cukier.

Wycisnąć sok kolejno z: marchwi, selera, dodać pietruszkę i zmiksować. Wlać kwas buraczany, doprawić do smaku. Na wierzchu posypać świeżo posiekaną pietruszką.

Juszka ziemniaczana: 8-10 ziemniaków, 1l bulionu, 3 pomidory, kabaczek, cebula, marchewka, oliwa, 3 łyżki stołowe śmietany, natka pietruszki, przyprawy.

Do gotującego się bulionu wkroić ziemniaki, następnie kawałki kabaczka, pomidory pokrojone w kostkę, gotować. Na oliwie usmażyć pokrojoną w kostkę cebulę oraz marchewkę, dodać do bulionu. Gotować do miękkości, doprawić do smaku. Podawać ze śmietaną/jogurtem oraz posiekaną pietruszką.

Zastosowanie w kosmetyce: Pietruszka to niezwykłe bogactwo soli mineralnych oraz witamin. To także źródło żelaza i witaminy C, czy połączenia obu związków zapewniającego lepsze przyswajanie żelaza. Codzienna dieta bogata w pietruszkę zatem wzmacnia i podnosi odporność. Poprzez efekt moczopędny działa także oczyszczająco i odtruwająco.

Odwar na piegi: 1 korzeń pietruszki pociąć na kawałki, zalać szklanką wody i gotować
15-20 minut. Dodać sok z połówki cytryny. Przemywać twarz 2-3 razy dziennie.

Okłady na drobne zranienia: rozetrzeć garstkę listków pietruszki na miazgę, przyłożyć na ranę. Okład trzymać 5 minut. Przynosi ulgę w bólu.

Pietruszka- podstawowe warzywo w kuchni obok marchewki w zupie… Dla mnie niebanalne i bardzo męskie…

Cuminum cyminum… czyli o kminie rzymskim…

10/04/2015 przez ziolaodkuchni

Kmin rzymski – surowiec stanowi owoc. Posiada on ostry, korzenny smak. Jest on nieco bardziej gorzkawy od kminku i bardziej intensywny w smaku. Uważany za luksusową przyprawę. Zawiera olejek eteryczny oraz związki flawonoidowe. Wspomaga proces trawienia poprzez zwiększenie wydzielania soków trawiennych oraz zmniejsza częstotliwość występowania zaparć. Obecne w nim flawonoidy działają przeciwzapalnie i moczopędnie. W kuchni dodaje się go mięs, gulaszu, a u nas w domu do pikli.

Zastosowanie w lecznictwie: Kumin jako przyprawa pobudza wydzielanie soków trawiennych, w tym soku żołądkowego. Można wykonać z niego napar lub użyć bezpośrednio jako przyprawę. Podany przed posiłkiem pobudza apetyt. Spożyty z ciężkostrawnymi potrawami lub tuż po nich poprawia trawienie, zwiększa metabolizm i przez to ułatwia wypróżnianie. Łagodzi wzdęcia i skurcze jelit.

Zjedzony w większej ilości działa rozgrzewająco i może nasilać potliwość. Poleca się go w diecie osób chorych na reumatyzm i odczuwającym bóle stawowo-mięśniowe.

W badaniach wykazano działanie przeciwbakteryjne jednego z komponentów olejku eterycznego. Ma także właściwości przeciwutleniające. W medycynie tradycyjnej Wchodu jest używany przy biegunkach, porannych mdłościach oraz w diecie antyrakowej.

Zastosowanie w kuchni: Kumin należy do podstawowych przypraw używanych w kuchni: chińskiej, indyjskiej, meksykańskiej, hiszpańskiej i wielu innych krajów. Służy jako dodatek do potraw mięsnych z drobiu, mięs czerwonych oraz do sera. Można dodawać go do ryżu oraz ziemniaków. Nadaje pikantność pieczywu, daniom z kapusty, fasoli oraz sosom. Najlepiej jest kupować całe nasiona i rozdrabniać przed podaniem. Zachowują wtedy właściwy aromat.

Kotleciki z soczewicy: 2 filiżanki soczewicy, 5 łyżek mąki, cebula lub czosnek, natka pietruszki, kmin rzymski.

Ugotować soczewicę, dodać mąkę i pokrojone warzywa na drobno. Wymieszać. Dodać rozdrobniony w moździerzu kumin. Uformować kuleczki. Usmażyć na patelni. Można podać polane sosem sojowym.

Dziś dodałam go do surówki z kapusty kiszonej. Nieco zmienił jej smak, ale i pozwolił uniknąć przykrych dolegliwości po jej spożyciu.

Surówka z kapusty: kapusta kiszona, marchew, jabłko, oliwa, sól, pieprz, kmin rzymski.

Kumin służy do produkcji niektórych alkoholi, między innymi: likierów i wódek . Wchodzi w skład curry.

Zastosowanie w kosmetyce: Kumin zawiera antyutleniacze. Jego spożycie zatem w pewien sposób przedłuża nam młodość.

Może być również stosowany zewnętrznie w postaci domowej pasty na czyraki i inne zmiany skórne.

Pasta kuminowa: garść nasion rozgnieść z dodatkiem niewielkiej ilości wody w naczynku. Gotową pastę nałożyć miejscowo na zmiany skórne. Pozostawić na kilka minut. Spłukać.

Kmin rzymski – nowy smak, nowe znaczenie i nowe możliwości…

Cenne właściwości roszponki…

04/01/2015 przez ziolaodkuchni

Zalety roszponki:

1. Przyjemny zapach i smak, który zawdzięcza olejkowi eterycznemu (lekko orzechowy posmak).

2. Zawiera sporo witaminy C.

3. Stanowi źródło witamin z grupy B oraz prowitaminę A, przez co jej spożycie korzystnie wpływa na skórę i jej wytwory.

4. Dostarcza organizmowi minerałów: wapnia i żelaza, cynku i magnezu. Poleca się ją w diecie kobiet (ciąża, miesiączka, anemia, karmienie).

5. Niektórzy uważają ją za roślinę uspokajającą i poprawiającą nastrój.

6. Zawiera błonnik, przez co wspomaga pracę jelit.

7. Pobudza apetyt.

8. Jest doskonałym składnikiem sałatek i surówek.

Moja kompozycja z roszponką:

Składniki: filet z łososia wędzonego, serek mascarpone, roszponka, cytryna.Filet podzielić na mniejsze kawałki. Posmarować każdy łyżką serka mascarpone, zaś na jego powierzchnię położyć roszponkę tak, aby wystawała i zawinąć jak naleśniczki. Podawać z ćwiartkami cytryny. Przed spożyciem skropić delikatnie jej sokiem.

Dorsz na styl włoski, czyli o tym jak połączyć smaki Italii ze świętami…

14/12/2014 przez ziolaodkuchni

Dorsz na styl włoski:

Składniki: 60dag filetów z dorsza, 3 karczochy, 1 puszka groszku konserwowego, 4 jaja, 5 ziemniaków, 5 pomidorów, 1 cytryna, sos winegret, czosnek, przyprawy(tu inwencja twórcza).

Jajka ugotować. Rybę ugotować w wodzie z przyprawami i czosnkiem. Karczochy gotować w gorącej wodzie z dodatkiem soli i soku z cytryny. Jajka i ziemniaki pokroić na drobno. Pomidory obrać ze skórki i pokroić. Składniki wymieszać, dodać do nich filety pokrojone na kawałki i karczochy podzielone na części oraz groszek. Dodać sos i przyprawy dowolnie do smaku. Jeśli ktoś lubi coś zielonego w sałatce, to może dodać świeże liście szpinaku lub seler naciowy.

Taka zdrowa sałatka sprawi, że w najbliższe święta nie obciążymy zbytnio wątroby, zaś karczoch wspomoże jej właściwe funkcjonowanie.

Polski imbir… czyli o tataraku…

13/12/2014 przez ziolaodkuchni

Tatarak zwyczajny – surowcem leczniczym jest kłącze. Zawiera ono olejek eteryczny bogaty w związki terpenowe oraz garbniki, śluz i substancje zapasowe. Substancje gorzkie pobudzają wydzielanie soków trawiennych, głównie soku żołądkowego, wzmagają apetyt i przyspieszają proces trawienia. Dodatkowo działają rozkurczająco, żółciopędnie oraz uspokajająco. Surowiec może być także stosowany do użytku zewnętrznego jako środek antyseptyczny oraz gojący. Ze względu na szereg związków, w tym substancję o nazwie β-azaron, stosowanie tataraku jest ograniczone (halucynogenny, choć aktualnie odmiany w sprzedaży spożyte we właściwych dawkach, są raczej bezpieczne).

Zastosowanie w lecznictwie: Tatarak jest używany głównie w medycynie tradycyjnej. Należy jednak trzymać się jego ścisłego stosowania.

Napar: 1 łyżkę sproszkowanego kłącza tataraku zalać szklanką gorącej wody i zaparzać pod przykryciem przez 10 minut. Pić na czczo przed posiłkami.

Napar działa pobudzająco na czynności wydzielnicze wątroby i żołądka. Zwiększa apetyt, wzmaga trawienie i chroni przed wzdęciami. Nie podrażnia przy tym żołądka przy współistniejącej chorobie wrzodowej (ba, w tropikach liśćmi tataraku leczy się wrzody oraz trąd).

Naparem można także płukać gardło i jamę ustną. Odkaża (bakterie, grzyby, wirusy) i łagodzi podrażnienia.

Okłady na podrażnione oczy: wykonać napar jak wyżej, zwilżyć nim płatek kosmetyczny lub lepiej gazik jałowy i nałożyć na powieki. Potrzymać kilka minut i zdjąć. Zmniejsza obrzęk i łagodzi podrażnienia wywołane różnymi czynnikami (dzięki garbnikom).

Do dziś pamiętam, jak usłyszałam na wykładach z farmakognozji o uspokajającym działaniu kłącza tataraku. Nasze babki zawijały go w tkaninę i dodawały cukier, następnie dawały dzieciom do ssania. Dzieci się wyciszały… taki tatarakowy smoczek – uspokajacz… nie do końca bezpieczny…

Olejek tatarakowy: miejscowo rozgrzewa i powoduje zmniejszenie reakcji bólowej przy dnie moczanowej oraz reumatyzmie. Bywał stosowany w masażu oraz w kąpielach leczniczych. Zmniejszał swędzenie skóry, działał przeciwzapalnie i odświeżająco.

Indianie jednak się nie bali tataraku i żuli kłącze dla wzmocnienia i pobudzenia aktywności seksualnej:) oraz efektów czy doznań halucynacji… choć potem mocno wymiotowali po nim…

Zastosowanie w kuchni: Posiada charakterystyczny zapach i gorzki smak. Jako wysuszona przyprawa można dodać go do kompotu.

Jako kandyzowany jest używany w cukiernictwie i może zastępować imbir w ciasteczkach. Kuchnia hinduska umieściła go w składzie curry (podlega on jednak odpowiedniej obróbce).

Olejek tatarakowy służy w niektórych krajach do aromatyzowania likierów i napojów alkoholowych.

Świeże liście można dodać do sałatki oraz likierku.

Bardzo spodobał mi się przepis z mojej nowej książki „Z kuchni na talerz”:

Oryginalne czekoladki:

500g kłączy, 2 szklanki cukru, 1 szklanka wody, 2 łyżki soku z cytryny,1 tabliczka gorzkiej czekolady.

Przygotować syrop z wody i cukru. Wlać do niego sok z cytryny. Kłącza umyć, obrać i blanszować. Odcedzić, przepłukać zimną wodą oraz pokroić na plasterki. Wrzucić do syropu i gotować w nim do otrzymania gęstej konsystencji. Ostudzić, wyjąć z syropu i osuszyć. Rozpuścić czekoladę i maczać w niej kawałki kłącza. Ułożyć na folii i pozostawić do ostygnięcia.

Nalewka tatarakowa: (od kolegi z forum winiarzy):

15g kłączy tataraku, 1l winiaku 40%, 100 g miodu jasnego, płynnego

Kłącze tataraku rozdrobnić i zalać winiakiem, ustawić na słonecznym parapecie na 6 tygodni. Po tym czasie zlać i przecedzić, dodać miód i odstawić na 1 miesiąc. Potem przefiltrować po raz drugi, rozlać do butelek i odstawić do piwnicy na 6 miesięcy, żeby nalewka dojrzała.

Zastosowanie w kosmetyce: Tatarak kojarzy mi się przede wszystkim z pielęgnacją skóry głowy. Łagodzi łupież, łojotok oraz wspomaga walkę z wypadaniem włosów. Występuje w szamponach (lekko rozjaśnia, co lubię) i mydłach.

Płyn do wcierania na łupież: wykonać napar jak wyżej i wcierać go w skórę głowy na mokro. Zmniejsza wydzielanie sebum oraz wspomaga zwalczanie łupieżu.

Wchodzi też w skład preparatów odkażających do jamy ustnej, ze względu na działanie przeciwzapalne oraz antybakteryjne.

Olejek tatarakowy znalazł zastosowanie w perfumerii jako składnik zapachowy oraz utrwalający aromat.

Kąpiel tatarakowa: 1-2 krople olejku tatarakowego wlać do wanny z ciepłą wodą. Stosować 1 raz w tygodniu przy zmianach skórnych o charakterze łojotokowym i zapalnym.

Można wykonać z niego okłady na zmiany skórne. W tym celu należy wykonać napar i zwilżyć nim gazę. Nakładać na chorobowo zmienione miejsce.

Tatarak to „polski imbir” – bo: smakuje podobnie w niektórych potrawach, rozgrzewa w formie olejku podczas masażu oraz kocha go kuchnia hinduska… Nasi przodkowie lubili z nim spać w pościeli, aby uniknąć niemiłych żyjątek (pchły, muchy). A my dziś trochę poznaliśmy go z bliska.

Ziołowy termofor czyli o imbirze…

26/11/2014 przez ziolaodkuchni

Imbir lekarski – Surowiec stanowi kłącze. Zawiera ono olejek eteryczny, a w nim związki terpenowe, fenyloalkany oraz substancje zapasowe. Pobudza trawienie poprzez zwiększenie wydzielania soku żołądkowego, śliny i żółci oraz pracę jelit. Stosuje się go także w chorobie lokomocyjnej jako środek przeciwwymiotny. Herbatka imbirowa rozgrzewa i jest korzystna podczas infekcji. Olejek imbirowy w formie rozcieńczonej stosuje się w masażu i leczeniu bólów stawowych.

Zastosowanie w lecznictwie: Napar: 1 łyżeczkę surowca zalać wrzątkiem i zaparzyć pod przykryciem. Pić w niestrawności, na mdłości i wymioty oraz przy przeziębieniu. Działa rozgrzewająco, powoduje zwiększone pocenie, zmniejsza gorączkę oraz ułatwia odkrztuszanie.

W chorobie lokomocyjnej polecam napar z posiekanego świeżego kłącza imbiru. Należy wypić go na pół godziny przed podróżą.

Świeży imbir żuty przynosi ulgę w bólu zęba.

W medycynie ludowej używany jest w celu pobudzenia miesiączki oraz na brak sił witalnych u mężczyzn. Wspomaga krążenie i pracę serca. Uznawany był za afrodyzjak.

Naparem można płukać gardło i jamę ustną. Działa przeciwzapalnie, odkażająco i przeciwbólowo. Jest antyutleniaczem stosowanym w diecie antynowotworowej.

Nie poleca się go chorym na wrzody żołądka i dwunastnicy.

Olejek imbirowy wchodzi w skład preparatów farmaceutycznych przynoszących ulgę w bólach reumatycznych i mięśniowych. Stosuje się je zewnętrznie, choć imbir wchodzi w skład niektórych suplementów na stawy i kości.

Zastosowanie w kuchni: Imbir stanowi przyprawę korzenną. Stosuje się ją w cukiernictwie, jako dodatek do sosów, napojów, piwa, chleba. Jest składnikiem curry. Chroni potrawy przed zepsuciem. Ostry smak zawdzięcza składnikom żywicznym. Imbir podaje się na stołach jako smażony w cukrze, kandyzowany (szczególnie w kuchni japońskiej) lub składnik przetworów. Pasuje do melona i ciastek:)

Moja mama dodaje go do flaków.

Gulasz: 50 dag wieprzowiny, ryż, kolorowe papryki, świeży ogórek, 2 ogórki kiszone, 4 pomidory, 3 łyżki przecieru pomidorowego, odrobina masła, imbir, chilli, sól, pieprz, papryka w proszku, masło.

Warzywa udusić z masłem i niewielką ilością wody pod przykryciem. Na patelni usmażyć kawałki wieprzowiny na maśle. Składniki połączyć, doprawić do smaku i podać na półmisku z ryżem.

Ciasto imbirowe z gruszkami: 1 kostka masła, 1 szklanka mąki wraz z 1 łyżeczką proszku do pieczenia, 3 jajka, niepełna szklanka cukru, 3 łyżki zmielonego imbiru, 500 g gruszek, brązowy cukier.

Roztrzepać jajka i ubić je z cukrem, mąką, masłem i imbirem. Ciasto przełożyć do foremki. Ułożyć na nim gruszki pokrojone w plasterki i posypać brązowym cukrem. Z masła zrobić wiórki i ułożyć na wierzchu ciasta. Piec 45 minut w temperaturze 180ºC.

Zupa z dyni wg mojego męża: część dyni, bulion warzywny, oliwa z oliwek, imbir w całości, przyprawy. Dynię pokroić w kostkę i zasmażyć na oliwie. Cebulę obrać, pokroić w kosteczkę i analogicznie zasmażyć. Składniki połączyć, doprawić i dodać starty imbir. Przenieść do garnka, zalać bulionem i gotować do miękkości. Zmiksować na jednolitą masę. Podawać z dodatkiem jogurtu lub śmietany.

Napój z imbirem: świeży korzeń imbiru, 2 łyżki miodu, 1 cytryna. Zagotować 2 szklanki wody z imbirem, gotować kwadrans na małym ogniu. Dodać sok z cytryny i dosłodzić miodem.

Nalewka imbirowa z „Wielkiej księgi nalewek”: Drobno pokroić 10 dag świeżego korzenia imbiru, 2 duże cytryny na plasterki. Włożyć do szklanego naczynia. Dodać 10 dag cukru, 3 łyżki miodu. Wlać 3/4l 45% wódki. Pozostawić na 2 miesiące w ciemnym miejscu. Zlać nalewkę i przefiltrować przez bibułę. Rozlać do butelek, zakorkować i odstawić na 1 miesiąc w ciemnym miejscu.

Sałatka owocowa z imbirem: 30dag rzodkwi, sok z cytryny, 10dag truskawek, 3 jabłka, jogurt naturalny, 1/4 szklanki śmietany kremówki, imbir, cukier.

Rzodkiew, truskawki i jabłka obrane pokroić w kostkę. Sos: ubić śmietanę, dodać jogurt, imbir i cukier. Dodać do sałatki sok z cytryny i sos.

Zastosowanie w kosmetyce: Ze względu na właściwości przeciwutleniające imbir wchodzi w skład kosmetyków. Olejek imbirowy jest komponentem orientalnych perfum.

Imbir pobudza miejscowo krążenie, co sprzyja redukcji podskórnej tkanki tłuszczowej. Wchodzi w skład kosmetyków na cellulit oraz rozgrzewających, np. na zimne stopy czy dłonie (masła, balsamy, żele, maski).

Peeling antycellulitowy: 1 szklanka oliwy z oliwek, garść mielonej kawy, 1 łyżka sproszkowanego korzenia imbiru. Składniki wymieszać na jednorodną zawiesinę. Nałożyć na zwilżoną skórę i wmasować. Pozostawić na skórze 10 minut, po czym spłukać.

Na gorączkę, uczucie zimna oraz bolące gardło – jedna recepta – ziołowy termofor od wewnątrz… imbir…

Miłosne ziółko, czyli parę słów o lubczyku…

08/11/2014 przez ziolaodkuchni

Lubczyk ogrodowy – surowiec zielarski stanowi korzeń. W jego składzie na uwagę zasługuje olejek eteryczny, kumaryny, związki fenolowe, kwasy organiczne. Lubczyk nasila wydalanie moczu oraz powoduje działanie rozkurczowe mięśni gładkich przewodu pokarmowego oraz układu moczowego. Jest pomocny w stanach zapalnych nerek, kamicy moczowej, dnie moczanowej oraz obrzękach. Jako przyprawa pobudza także wydzielanie soku żołądkowego i wspomaga trawienie. Łagodzi wzdęcia, zaburzenia wydzielanie żółci, pracy wątroby oraz pobudza apetyt. Uznawany jest za afrodyzjak:)

Zastosowanie w lecznictwie: Napar: 1-2g surowca zalać wrzątkiem i zaparzyć. Pić 2 do 3 razy na dobę. Przynosi efekt moczopędny. Oczyszcza krew.

Poza głównym zastosowaniem lubczyku tradycyjna medycyna poleca go na obniżony popęd płciowy oraz w celu wywołania miesiączki. Nasze babcie stosowały go także jako środek wykrztuśny na mokry kaszel.

Liście lubczyku wykorzystywano jako środek odkażający. W celu poprawy trawienia żuto nasiona.

Lubczyk przeciwwskazany jest: w przypadku ostrych zapalnych chorób miąższu nerek, w upośledzonej czynności nerek oraz obrzękach spowodowanych niewydolnością serca lub nerek. Nie zaleca się go kobietom w ciąży i w okresie karmienia.

Podczas dłuższego stosowania zioła unikać ekspozycji na słońce, gdyż może powodować uczulenie.

Zastosowanie w kuchni: Ziele lubczyku służy jako składnik aromatyczny wódki żołądkowej gorzkiej oraz herbaty na przykład z dodatkiem miodu.

Liście lubczyku można dodać do sałatek lub do zupy, na przykład do rosołu (u nas w domku). Pasują do pasty jajecznej lub do twarożku, przygotowanego jako tzw. ”białe szaleństwo” czyli z dodatkiem jogurtu, świeżego ogórka lub rzodkiewki.

Młode korzenie stanowią przyprawę, która doskonale komponuje się z ryżem, mięsem, rybą czy sałatką.

Nasiona w formie rozdrobnionej używano w Anglii jako dodatek do pieczywa. W Polsce wykonywano z nich kordiał, czyli nalewkę.

Obecnie stanowi składnik przyprawy o nazwie Maggi oraz kostek bulionowych dodawanych do zup i sosów.

Lubczykowy łosoś: plastry wędzonego łososia, 20 dag białego sera, 1 ząbek czosnku, 1 serek topiony, posiekana natka pietruszki i liście/ziele lubczyku.

Zmiksować: biały ser, czosnek, zieleninę oraz serek topiony. Posmarować nim płaty łososia i schłodzić. Podawać na grzankach.

Surówka z kalafiora: 1 kalafior, majonez, cytryna, zielenina: natka pietruszki, szczypiorek i liście lubczyku.

Kalafior namoczyć w zakwaszonej wodzie, osuszyć. Zmiksować lub zetrzeć na tarce. Dodać sok z cytryny, majonez i zielone składniki. Doprawić do smaku.

Miłosny trunek: 100g korzenia lubczyku, 1l białego wytrawnego wina. Surowiec zalać winem i pozostawić na 2 tygodnie w zamkniętym naczyniu, wstrząsając od czasu do czasu, minimum 1 raz dziennie.

Zastosowanie w kosmetyce: Lubczyk znalazł użytek w przemyśle perfumeryjnym. Można dodać go do kąpieli. Przynosi efekt wyciszający oraz relaksujący.

Kąpiel relaksująca: wykonać napar z ziela lubczyku jak wyżej, dodać go do kąpieli. Uważa się, że za działanie wyciszające i uspokajające odpowiadają składniki olejku eterycznego.

Niektórzy przygotowują płukankę do włosów z naparu z lubczyku. Podobno włosy są po niej piękne i lśniące.

Niegdyś lubczyk wchodził w skład miłosnych mikstur. Towarzyszył nowożeńcom do ślubu oraz małżonkom w życiu codziennym. Dlatego do dziś jest nadal uznawany za miłosne ziółko, które może jeszcze wiele poczynić…:)