Ziołowy termofor czyli o imbirze…

Ginger root

Imbir lekarski – Surowiec stanowi kłącze. Zawiera ono olejek eteryczny, a w nim związki terpenowe, fenyloalkany oraz substancje zapasowe. Pobudza trawienie poprzez zwiększenie wydzielania soku żołądkowego, śliny i żółci oraz pracę jelit. Stosuje się go także w chorobie lokomocyjnej jako środek przeciwwymiotny. Herbatka imbirowa rozgrzewa i jest korzystna podczas infekcji. Olejek imbirowy w formie rozcieńczonej stosuje się w masażu i leczeniu bólów stawowych.

Zastosowanie w lecznictwie: Napar: 1 łyżeczkę surowca zalać wrzątkiem i zaparzyć pod przykryciem. Pić w niestrawności, na mdłości i wymioty oraz przy przeziębieniu. Działa rozgrzewająco, powoduje zwiększone pocenie, zmniejsza gorączkę oraz ułatwia odkrztuszanie.

W chorobie lokomocyjnej polecam napar z posiekanego świeżego kłącza imbiru. Należy wypić go na pół godziny przed podróżą.

Świeży imbir żuty przynosi ulgę w bólu zęba.

W medycynie ludowej używany jest w celu pobudzenia miesiączki oraz na brak sił witalnych u mężczyzn. Wspomaga krążenie i pracę serca. Uznawany był za afrodyzjak.

Naparem można płukać gardło i jamę ustną. Działa przeciwzapalnie, odkażająco i przeciwbólowo. Jest antyutleniaczem stosowanym w diecie antynowotworowej.

Nie poleca się go chorym na wrzody żołądka i dwunastnicy.

Olejek imbirowy wchodzi w skład preparatów farmaceutycznych przynoszących ulgę w bólach reumatycznych i mięśniowych. Stosuje się je zewnętrznie, choć imbir wchodzi w skład niektórych suplementów na stawy i kości.

Zastosowanie w kuchni: Imbir stanowi przyprawę korzenną. Stosuje się ją w cukiernictwie, jako dodatek do sosów, napojów, piwa, chleba. Jest składnikiem curry. Chroni potrawy przed zepsuciem. Ostry smak zawdzięcza składnikom żywicznym. Imbir podaje się na stołach jako smażony w cukrze, kandyzowany (szczególnie w kuchni japońskiej) lub składnik przetworów. Pasuje do melona i ciastek:)

Moja mama dodaje go do flaków.

Gulasz: 50 dag wieprzowiny, ryż, kolorowe papryki, świeży ogórek, 2 ogórki kiszone, 4 pomidory, 3 łyżki przecieru pomidorowego, odrobina masła, imbir, chilli, sól, pieprz, papryka w proszku, masło.

Warzywa udusić z masłem i niewielką ilością wody pod przykryciem. Na patelni usmażyć kawałki wieprzowiny na maśle. Składniki połączyć, doprawić do smaku i podać na półmisku z ryżem.

Ciasto imbirowe z gruszkami: 1 kostka masła, 1 szklanka mąki wraz z 1 łyżeczką proszku do pieczenia, 3 jajka, niepełna szklanka cukru, 3 łyżki zmielonego imbiru, 500 g gruszek, brązowy cukier.

Roztrzepać jajka i ubić je z cukrem, mąką, masłem i imbirem. Ciasto przełożyć do foremki. Ułożyć na nim gruszki pokrojone w plasterki i posypać brązowym cukrem. Z masła zrobić wiórki i ułożyć na wierzchu ciasta. Piec 45 minut w temperaturze 180ºC.

Zupa z dyni wg mojego męża: część dyni, bulion warzywny, oliwa z oliwek, imbir w całości, przyprawy. Dynię pokroić w kostkę i zasmażyć na oliwie. Cebulę obrać, pokroić w kosteczkę i analogicznie zasmażyć. Składniki połączyć, doprawić i dodać starty imbir. Przenieść do garnka, zalać bulionem i gotować do miękkości. Zmiksować na jednolitą masę. Podawać z dodatkiem jogurtu lub śmietany.

Napój z imbirem: świeży korzeń imbiru, 2 łyżki miodu, 1 cytryna. Zagotować 2 szklanki wody z imbirem, gotować kwadrans na małym ogniu. Dodać sok z cytryny i dosłodzić miodem.

Nalewka imbirowa z „Wielkiej księgi nalewek”: Drobno pokroić 10 dag świeżego korzenia imbiru, 2 duże cytryny na plasterki. Włożyć do szklanego naczynia. Dodać 10 dag cukru, 3 łyżki miodu. Wlać 3/4l 45% wódki. Pozostawić na 2 miesiące w ciemnym miejscu. Zlać nalewkę i przefiltrować przez bibułę. Rozlać do butelek, zakorkować i odstawić na 1 miesiąc w ciemnym miejscu.

Sałatka owocowa z imbirem: 30dag rzodkwi, sok z cytryny, 10dag truskawek, 3 jabłka, jogurt naturalny, 1/4 szklanki śmietany kremówki, imbir, cukier.

Rzodkiew, truskawki i jabłka obrane pokroić w kostkę. Sos: ubić śmietanę, dodać jogurt, imbir i cukier. Dodać do sałatki sok z cytryny i sos.

Zastosowanie w kosmetyce: Ze względu na właściwości przeciwutleniające imbir wchodzi w skład kosmetyków. Olejek imbirowy jest komponentem orientalnych perfum.

Imbir pobudza miejscowo krążenie, co sprzyja redukcji podskórnej tkanki tłuszczowej. Wchodzi w skład kosmetyków na cellulit oraz rozgrzewających, np. na zimne stopy czy dłonie (masła, balsamy, żele, maski).

Peeling antycellulitowy: 1 szklanka oliwy z oliwek, garść mielonej kawy, 1 łyżka sproszkowanego korzenia imbiru. Składniki wymieszać na jednorodną zawiesinę. Nałożyć na zwilżoną skórę i wmasować. Pozostawić na skórze 10 minut, po czym spłukać.

Na gorączkę, uczucie zimna oraz bolące gardło – jedna recepta – ziołowy termofor od wewnątrz… imbir…

Zdrowy chwast… czyli o perzu…

perz

Perz właściwy, psia pasza – surowcem leczniczym jest kłącze, które zbiera się jesienią lub wiosną i suszy. W jego skład wchodzą: polisacharydy, związki krzemu, cukry proste (fruktoza) oraz mannitol, inulina i olejek eteryczny.  Jest też źródłem potasu, żelaza i witaminy C. Ma działanie moczopędne, lekko przeczyszczające, przeciwmiażdżycowe i pomocnicze w leczeniu cukrzycy. Uważany jest za ziółko czyszczące krew.

Zastosowanie w lecznictwie: Napar: 1 łyżeczkę surowca zalać wrzątkiem i zaparzać pod przykryciem 15 minut. Pić do 3 razy dziennie. Zwiększa diurezę, przez co usuwa szkodliwe substancje w moczu. Poleca się go na stany zapalne układu moczowego (zapalenie pęcherza moczowego, cewki moczowej, kamicy moczowej), pomocniczo w reumatyzmie oraz cukrzycy, trądziku i dnie moczanowej. Przy takiej kuracji zaleca się dodatkowo spożywać przynajmniej 1l wody.

Odwar: w proporcji 0,5 – 1 łyżkę surowca / 1 szklanka wody. Gotować około 15 minut pod przykryciem, odcedzić. Zastosowanie w chorobach związanych z zaburzeniem przemiany materii oraz wydzielaniem żółci podobnie jak sok. Może być także używany w chorobach górnych dróg oddechowych – ma działanie łagodzące i powlekające.

Mannitol zawarty w kłączu jest pomocny w zaparciach, reguluje wypróżnienia.

Dłuższe picie perzu sprzyja obniżeniu poziomu cholesterolu we krwi i działa ochronnie na wątrobę.

Zastosowanie w kuchni: Ze zmielonego kłącza perzu wytwarzana jest mąka. Dodaje się ją czasem na przykład do chleba o nazwie pumpernikiel. Prażone i zmielone kłącze stanowiło zamiennik kawy w czasach głodu podobnie jak cykoria.

Jakie było moje zdziwienie, kiedy w pobliskiej piekarni zobaczyłam ten chleb… i jak myślicie, co zrobiłam…

Niegdyś perzu używano w produkcji alkoholi takich jak wódka czy piwo.

Zastosowanie w kosmetyce:  Napar może służyć do przemywania zmian skórnych takich jak: wypryski, czyraki, łuszczyca ze względu na działanie odkażające i powlekające. Herbatka z perzu wspomaga walkę z trądzikiem oraz powoduje uszczelnienie drobnych naczynek.

Nasiadówki: przygotować jak napar, wlać do miseczki i usiąść w niej. Skuteczny środek łagodzący hemoroidy.

Kuracja oczyszczająca: przygotować napar jak wyżej, pić go 3 razy dziennie po posiłku na przemian z sokiem z brzozy. Wypijać przy tym 1-2 litry wody.

Perz jest chwastem trudnym do usunięcia i zazwyczaj kojarzy nam się z nieproszonym gościem. Może jednak skutecznie oczyszczać organizm z toksyn, także po antybiotykoterapii oraz wspomagać kurację odchudzającą. Zaś produkty z mąki z perzu smakują znakomicie i są źródłem soli mineralnych.

Aromatyczny talizman, czyli o gałce muszkatołowej

OLYMPUS DIGITAL CAMERAMuszkatołowiec, gałka muszkatołowa – surowiec leczniczy stanowi nasienie. W kuchni wykorzystuje się także kwiat muszkatołowy, czyli wysuszoną owocnię. Głównymi składnikami leczniczymi  występującymi w gałce są: związki goryczowe, olejek eteryczny i tłuszcz. W olejku dominuje: eugenol, geraniol i pinen. Zawiera także substancję halucynogenną, która w dużych dawkach może zaburzać świadomość i spowodować objawy zatrucia. Gdzieś czytałam, że zjedzenie 3 gałek muszkatołowych na raz może spowodować nawet zgon. Surowiec działa przede wszystkim na przewód pokarmowy, poprawiając jego funkcjonowanie. Zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, stany skurczowe jelit. Do użytku zewnętrznego zaś przynosi ulgę w bólach reumatycznych.

Zastosowanie w lecznictwie: Jako przyprawa pobudza trawienie i zmniejsza kolki jelitowe. Łagodzi wzdęcia. Jest pomocna w biegunce (używana w małych ilościach). W badaniach wykazano, że zmniejsza apetyt :), choć pobudza trawienie.

Tu przyznam szczerze, że na mnie gałka muszkatołowa  działa w ten sposób, że mocno przyspiesza przemianę materii i trawienie:).

Olejek muszkatołowy znalazł zastosowanie w zwalczaniu bólów reumatycznych. Drażni miejscowo i wywołuje przekrwienie w miejscu aplikacji, poprawia krążenie miejscowo i rozgrzewa. Przynosi ulgę w bólach o różnej przyczynie.

U kobiet w ciąży spożywanie dużych ilości gałki może wywołać poronienia, gdyż nasila produkcję prostaglandyn, odpowiedzialnych za kurczliwość macicy.

Napar: pół łyżeczki sproszkowanej gałki muszkatołowej zalać wrzątkiem i zaparzyć pod przykryciem. Odcedzić i płukać gardło przy infekcji lub pić na kaszel.

Zastosowanie w kuchni: Gałka muszkatołowa jest powszechną przyprawą nie tylko w Polsce. W małych ilościach jest bezpieczna. Nadaje wspaniały aromat zarówno ciastom, sosom, wypiekom, warzywom oraz owocom. Można dodać ją do zupy z dyni, do kapusty, a także do mięsa (baranina, jagnięcina, ryby). Wchodzi w skład niektórych likierów. Ma ostry i gorzkawy smak.

We Włoszech jadłam cielęcinę doprawioną gałką muszkatołową. Jednak uważam, że najlepiej komponuje się ze szpinakiem.

Tarta ze szpinakiem wg Ani, w której jestem szczerze zakochana:

Ciasto półkruche: 0,5 kg mąki, 2 łyżeczki proszku do pieczenia, 25 dkg schłodzonego masła, jajko, łyżka śmietany, ½ łyżeczki soli (ewentualnie łyżeczka octu). Mąkę z proszkiem do pieczenia posiekać z masłem, dodać jajko, śmietanę, sól i zagnieść jak najszybciej razem. Zostawić w lodówce na co najmniej 2 godziny.

Masa: Szpinak (2 opakowania mrożonego), czosnek, sól, pieprz, gałka muszkatołowa, szklanka śmietany (12% albo 18% – gęsta), 4 jajka, (ewentualnie trochę startego żółtego sera). Na patelni rozgrzać oliwę, wrzucić 2 ząbki posiekanego czosnku, dodać szpinak (używam mrożonego). Zostawić do ostudzenia. W misce wymieszać śmietanę, jajka i przyprawy. Połączyć z chłodnym szpinakiem. Formę do tarty wyłożyć cienką warstwą ciasta, na to wyłożyć masę szpinakową, wkładać do gorącego piekarnika. (~ 200 stopni), piec około 20 minut, do zrumienienia. Z przepisu wychodzą 2 tarty.

Krem marchewkowo – pomarańczowy (przepis mojego męża): 8 marchewek, sok z 1 pomarańczy, kawałek imbiru, 2 ziemniaki, 1 serek topiony śmietankowy, gęsta śmietana, gałka muszkatołowa, świeża kolendra, szklanka bulionu.

Ugotować obrane i pokrojone w plasterki marchewki oraz ziemniaki w bulionie. Zmiksować i dodać starty imbir i serek topiony. Wlać sok z pomarańczy. Na środku talerza z zupą zrobić wyspę z łyżki gęstej śmietany, na nią świeża kolendra, na całość zaś starta gałka muszkatołowa.

Można podawać ją z groszkiem ptysiowym, grzankami, pestkami słonecznika, itd. lub doprawić octem balsamicznym.

Zastosowanie w kosmetyce: Olejek muszkatołowy jest używany w kosmetyce jako składnik mydeł i perfum.

Olej muszkatołowy (masło) stanowi podłoże maści i kremów.

Gałka muszkatołowa służyła wędrowcom za talizman obok serca nietoperza i zębów borsuka… W niektórych krajach zalicza się ją do afrodyzjaków. Budzi ciekawość jej lecznicze i kulinarne działanie oraz efekty nie koniecznie pożądane…To taka trochę niegrzeczna roślinka…

Coś na ząb, czyli o goździkach…

gozdzikiGoździki stanowią wysuszone pączki kwiatowe drzewa goździkowego. Głównym składnikiem jest w nich olejek eteryczny, który zawiera substancję o nazwie eugenol, wykorzystywaną w lecznictwie oraz garbniki. Eugenol posiada właściwości odkażające i zmniejsza miejscowo ból (również przy anginie). Te cechy znalazły zastosowanie w stomatologii i dlatego eugenol wchodzi w skład materiałów do wypełnień czasowych, do odkażania kanałów korzeniowych przy zgorzeli zęba lub impregnacji zębiny. W potocznym użyciu można stąd właśnie żuć goździki przy bólu zęba.

Zastosowanie w lecznictwie: Goździki pobudzają proces trawienia, przede wszystkim poprzez zwiększenie wydzielania soku żołądkowego oraz łagodzenie wzdęć. Pobudzają pracę jelit i chronią je przed pasożytami. Zmniejszają mdłości, odbijanie i poprawiają czynność wątroby. Można je stosować bezpośrednio lub w formie naparu.

Napar: 1 łyżeczkę goździków zalać 1 filiżanką wody i zaparzać pod przykryciem. Pić na problemy trawienne oraz w celu odkażenia błon śluzowych jamy ustnej i przewodu pokarmowego. Wspomaga również odkrztuszanie i rozgrzewa.

Olejek goździkowy, dodany do oliwy z oliwek lub oleju lnianego i wmasowany, ułatwia gojenie oraz łagodzi stany zapalne. Zmieszany natomiast w równym  stosunku  z oliwką i wtarty w skórę, przynosi ulgę w bólach reumatycznych i zmęczeniu mięśni. Podobny efekt uzyskamy, jeśli dodamy go do rozcieńczonego spirytusu.

Na ból głowy wystarczy go powąchać lub niewielką ilość wmasować w skronie. Uwaga jednak na uczulenia – u osób wrażliwych, może je wywołać.

Medycyna tradycyjna podaje jeszcze inne zastosowania goździków: na grzybicę stóp, na afty, na chorobę lokomocyjną oraz na zaprzestanie palenia tytoniu.

Najciekawszym użyciem jest jednak wykorzystanie go w połogu w celu obkurczenia macicy po porodzie. Masowano olejkiem goździkowym brzuch rodzącej…

W medycynie Chin leczono nimi biegunkę.

W moim domu goździków używa się także jako naturalnych odświeżaczy jamy ustnej, chociażby po spożyciu ryby, czosnku lub cebuli. W tym celu należy po umyciu zębów żuć goździk jak najdłużej. O działaniu na ból zęba pierwszy raz usłyszałam od mamy jako dziecko.

Zastosowanie w kuchni: Goździki są przyprawą, która nadaje charakterystyczny smak kompotom, konfiturom, grzańcom czy marynatom oraz ciastom takim jak: piernik, ciasteczka korzenne i inne wypieki.

1. Herbatka zimowa: przygotować napar z herbaty czarnej liściastej. Wlać go do filiżanki. Dodać domowy sok malinowy. Pokroić pomarańczę w plasterki. W każdy plasterek powkładać 6-8 goździków. Wrzucić plasterek do herbaty i poczekać na uwolnienie aromatu.

To nasza ulubiona herbatka rozgrzewająca i poprawiająca nastrój w ponure jesienno – zimowe wieczory. Pijemy ją także przy przeziębieniu i gorączce oraz kiedy jest nam zimno i jakaś infekcja wisi w powietrzu. Dziś też, bo chyba coś przyniosłam z apteki do domu…

2. Likierek goździkowy: składniki: goździki ogrodowe, goździki suszone, cytryna, 1kg cukru, spirytus, woda.

Płatki kwiatów czerwonych goździków umieścić do połowy w gąsiorku i zalać je spirytusem nad kwiatki. Zamknąć i zostawić na 3 dni w jasnym miejscu. Nalewkę zlać, a płatki wyrzucić. Wykonać od początku czynności zalewając płatki otrzymanym roztworem. Po trzecim razie dodać 12 goździków jako przyprawy. Z cukru i 2 szklanek wody przyrządzić syrop i wlać do niego nalewkę. Wlać do butelki i zamknąć. Musi leżakować 2 tygodnie.

3. Deser z owoców i musli: 100g moreli, 100g suszonych owoców: śliwek, brzoskwiń, 50g suszonych jabłek i innych owoców, 2 niepełne szklanki sok jabłkowego, 5 goździków, cynamon, 100g płatków owsianych, 1 szklanka jogurtu naturalnego. Do smaku kardamon.

Owoce zagotować w soku jabłkowym. Dodać przyprawy i gotować z nimi. Owoce muszą być miękkie. Po ostudzeniu i oddzieleniu od przypraw schłodzić w lodówce. Wkładać na przemian z jogurtem i musli do pucharków. Można posypać orzechami włoskimi. Deser dobrze zrobi leniwym jelitom.:)

4. Piernik z Inką (przepis od teściowej): 30 dag cukru, 60 dag mąki, 3 jajka, 4 dag masła, 30 dag miodu, kawa Inka, proszek do pieczenia, przyprawa do piernika lub mieszanka sproszkowanych przypraw: cynamonu, goździków i imbiru (około 1-2 łyżeczek).

Masło ucierać z cukrem. Kolejno dodać jajka, mąkę, proszek do pieczenia, miód, przyprawy oraz niepełne 2 szklanki naparu z kawy Inki i wymieszać. Przenieść na blachę wysmarowaną masłem i oprószoną bułką tartą. Piec około 50 minut w 180ºC w rozgrzanym piekarniku. Posypać płatkami migdałów.

Zastosowanie w kosmetyce: Odwar z goździków powoduje zmniejszenie potliwości stóp. W tym celu 2 łyżki goździków zalać 2 szklankami wody i gotować 15-20 minut. Po ostudzeniu zanurzyć stopy w naparze i trzymać 5-10 minut. Osuszyć. Powtarzać kurację 1 raz w tygodniu.

Eugenol zawarty w olejku eterycznym wchodzi w skład preparatów do higieny jamy ustnej takich jak płyny czy pasty. W przemyśle perfumeryjnym wchodzi w skład wód toaletowych. Znajdziemy go także w niektórych kosmetykach o działaniu przeciwzmarszczkowym. Usuwa bowiem wolne rodniki.

Napar ze zmielonych goździków dodany do kąpieli powoduje efekt odświeżający.

Olejek goździkowy odstrasza także owady (komary).

Gdy zaboli ząb, mamy kaprys na piernik lub herbatkę rozgrzewającą – z pomocą przyjdzie goździk – mały, lecz konkretny w działaniu…

Miłosne ziółko, czyli parę słów o lubczyku…

lubczykLubczyk ogrodowy – surowiec zielarski stanowi korzeń. W jego składzie na uwagę zasługuje olejek eteryczny, kumaryny, związki fenolowe, kwasy organiczne. Lubczyk nasila wydalanie moczu oraz powoduje działanie rozkurczowe mięśni gładkich przewodu pokarmowego oraz układu moczowego. Jest pomocny w stanach zapalnych nerek, kamicy moczowej, dnie moczanowej oraz obrzękach. Jako przyprawa pobudza także wydzielanie soku żołądkowego i wspomaga trawienie. Łagodzi wzdęcia, zaburzenia wydzielanie żółci, pracy wątroby oraz pobudza apetyt. Uznawany jest za afrodyzjak:)

Zastosowanie w lecznictwie: Napar: 1-2g surowca zalać wrzątkiem i zaparzyć. Pić 2 do 3 razy na dobę. Przynosi efekt moczopędny. Oczyszcza krew.

Poza głównym zastosowaniem lubczyku tradycyjna medycyna poleca go na obniżony popęd płciowy oraz w celu wywołania miesiączki. Nasze babcie stosowały go także jako środek wykrztuśny na mokry kaszel.

Liście lubczyku wykorzystywano jako środek odkażający. W celu poprawy trawienia żuto nasiona.

Lubczyk przeciwwskazany jest: w przypadku ostrych zapalnych chorób miąższu nerek, w upośledzonej czynności nerek oraz obrzękach spowodowanych niewydolnością serca lub nerek. Nie zaleca się go kobietom w ciąży i w okresie karmienia.

Podczas dłuższego stosowania zioła unikać ekspozycji na słońce, gdyż może powodować uczulenie.

Zastosowanie w kuchni: Ziele lubczyku służy jako składnik aromatyczny wódki żołądkowej gorzkiej oraz herbaty na przykład z dodatkiem miodu.

Liście lubczyku można dodać do sałatek lub do zupy, na przykład do rosołu (u nas w domku).  Pasują do pasty jajecznej lub do twarożku, przygotowanego jako tzw. ”białe szaleństwo” czyli z dodatkiem jogurtu, świeżego ogórka lub rzodkiewki.

Młode korzenie stanowią przyprawę, która doskonale komponuje się z ryżem, mięsem, rybą czy sałatką.

Nasiona w formie rozdrobnionej używano w Anglii jako dodatek do pieczywa. W Polsce wykonywano z nich kordiał, czyli nalewkę.

Obecnie stanowi składnik przyprawy o nazwie Maggi oraz kostek bulionowych dodawanych do zup i sosów.

Lubczykowy łosoś: plastry wędzonego łososia, 20 dag białego sera, 1 ząbek czosnku, 1 serek topiony, posiekana natka pietruszki i liście/ziele lubczyku.

Zmiksować: biały ser, czosnek, zieleninę oraz serek topiony. Posmarować nim płaty łososia i schłodzić. Podawać na grzankach.

Surówka z kalafiora: 1 kalafior, majonez, cytryna, zielenina: natka pietruszki, szczypiorek i liście lubczyku.

Kalafior namoczyć w zakwaszonej wodzie, osuszyć. Zmiksować lub zetrzeć na tarce. Dodać sok z cytryny, majonez i zielone składniki. Doprawić do smaku.

Miłosny trunek: 100g korzenia lubczyku, 1l białego wytrawnego wina. Surowiec zalać winem i pozostawić na 2 tygodnie w zamkniętym naczyniu, wstrząsając od czasu do czasu, minimum 1 raz dziennie.

Zastosowanie w kosmetyce: Lubczyk znalazł użytek w przemyśle perfumeryjnym. Można dodać go do kąpieli. Przynosi efekt wyciszający oraz relaksujący.

Kąpiel relaksująca: wykonać napar z ziela lubczyku jak wyżej, dodać go do kąpieli. Uważa się, że za działanie wyciszające i uspokajające odpowiadają składniki olejku eterycznego.

Niektórzy przygotowują płukankę do włosów z naparu z lubczyku. Podobno włosy są po niej piękne i lśniące.

Niegdyś lubczyk wchodził w skład miłosnych mikstur. Towarzyszył nowożeńcom do ślubu oraz małżonkom w życiu codziennym. Dlatego do dziś jest nadal uznawany za miłosne ziółko, które może jeszcze wiele poczynić…:)

Narzeczony pokrzywy… czyli o skrzypie

skrzypSkrzyp polny – nazwy zwyczajowe to koński ogon (powstała od nazwy łacińskiej skrzypu), świńskie orzechy, jodełka i inne. Surowiec stanowi ziele skrzypu. Jest bogaty w substancje takie jak: flawonoidy oraz krzemiany (kwas krzemowy, sole potasu), węglowodany, a także kwasy fenolowe. Skrzyp działa moczopędnie, stąd poleca się go w stanach zapalnych i zakażeniach dróg moczowych, w obrzękach oraz pomocniczo w reumatyzmie. Mówi się przy tym o zdrowej krzemionce, która poprawia stan naszych kości, skóry i jej wytworów:  paznokci, włosów, a także naczyń krwionośnych.

Zastosowanie w lecznictwie: Odwar: 1 – 2 łyżki surowca zalać 1 szklanką gorącej wody i gotować przez 5 minut. Pić w ciągu dnia 3 razy. Odwar ma działanie moczopędne i rozkurczowe. Pomaga w infekcjach nerek, pęcherza, kamicy nerkowej. Efekt może wspomóc podawanie wody do picia.

Odwar można użyć w formie okładu na trudno gojące rany, gdyż ma działanie ściągające oraz łagodzi stany zapalne. Na krwawiące hemoroidy najskuteczniejsze są nasiadówki z odwaru ze skrzypu.

Nalewka ze skrzypu na nadmierną potliwość: 100g świeżego ziela zalać 2 szklankami wódki. Pozostawić w cieple na 2 tygodnie. Nacierać nią suche stopy uprzednio namoczone w wodzie.

Medycyna ludowa poleca jego picie na nadmierne krwawienia menstruacyjne oraz innego typu krwawienia na przykład z nosa. Niegdyś pito go przy gruźlicy.  Regularne jego stosowanie wzmacnia włosy, poprawia strukturę paznokci.

Jest ziołem dedykowanym osobom starszym jako źródło krzemu.

Zastosowanie w kuchni: Skrzyp jest raczej rzadko używany jako dodatek do potraw, głównie ze względu na smak i dużą zawartość ”skrzypiącej” krzemionki. Dla ludów pierwotnych stanowił jednak podstawowe pożywienie.

Herbatki ze skrzypu można pić regularnie. Bardzo duży jego nadmiar w diecie może jedynie pomniejszać ilość witaminy B1 w organizmie.

W kuchni można by zastosować ziele skrzypu jako materiał ścierny do mycia garnków na przykład na biwaku:).

Zastosowanie w kosmetyce: Chyba najbardziej skrzyp utożsamiany jest z działaniem na włosy. Zapobiega ich wypadaniu, wzmacnia ich strukturę oraz zapobiega przetłuszczaniu się. Wchodzi w skład szamponów, odżywek, ampułek do wcierania czy kremów do twarzy. Odwar może służyć jako tonik do cery z nadmiernym łojotokiem.

Płukanka do włosów: 4 łyżki suszonego ziela skrzypu zalać 1 litrem wody i gotować 5 minut. Zaparzyć pod przykryciem i odcedzić. Po ostudzeniu płukać nią włosy po umyciu. Staną się bardziej sztywne.

Skrzyp korzystnie wpływa na cerę – w postaci okładów ściąga pory, zmniejsza łojotok, zmiany zapalne, a od wewnątrz wzmacnia jej wytwory rogowe.

Kąpiele gojące ze skrzypem: wykonać odwar ze szklanki suszonego ziela i wlać do wanny z ciepłą wodą, zanurzyć się w niej na 10 minut. Kąpiel łagodzi wypryski, podrażnienia skórne oraz łojotok.

Kąpiel do stóp: sporządzić odwar jak wyżej. Moczyć w nim nogi 15 minut. Stopy będą się mniej pocić.

Skrzyp kojarzy nam się jednoznacznie z piękną cerą, błyszczącymi włosami jak z reklamy szamponu czy długimi paznokciami. Mnie jednak osobiście najbardziej nasuwa się na myśl zestawienie pewnej urodziwej pary: skrzyp – pokrzywa, które często łączy się ze sobą w preparatach. To taka zeswatana para ziołowa, ale dobrze się czuje ze sobą:)

Sekretny kosmetyk Kleopatry, czyli o aloesie…

Aloes

Aloes zwyczajny –  surowiec żel aloesowy oraz alona. Żel aloesowy zawiera dużo śluzu, polisacharydy, glikoproteiny, kwas salicylowy, terpeny i fitosterole. Otrzymuje się go z liści bez skórki. Zwiększa on odporność, łagodzi stany zapalne i działa odkażająco. Może być stosowany zewnętrznie na skórę i błony śluzowe. Spełnia wtedy funkcję odkażającą. Alona to sok wyciekający z naciętych liści i wysuszony naturalnie. Zawiera związki o nazwie antrachinony, które działają przeczyszczająco. Ponadto zwiększają wydzielanie soków trawiennych: soku żołądkowego i żółci.

Zastosowanie w lecznictwie: Żel aloesowy, ze względu na właściwości uodparniające,  poleca się osobom po długiej wyczerpującej chorobie, cukrzykom oraz osobom starszym. Z liści aloesu otrzymuje się także sok, który pity regularnie poprawia funkcjonowanie układu odpornościowego oraz korzystnie wpływa na przewód pokarmowy. Śluz bowiem powleka i działa osłonowo, zaś kwas salicylowy przeciwbólowo.

Świeże liście bez skórki są skuteczne w przypadku zmian skórnych takich jak: alergie, oparzenia czy wrzody. Można nakładać je na rany i na zmiany skórne punktowo. Medycyna ludowa poleca je na grzybicę oraz na miejsca ugryzienia przez owady.

Alonę poleca się jako środek przeczyszczający. Działa on po 8-12h od momentu podania. Wchodzi w skład leków na zaparcia i na zaburzenia trawienia. Nie należy jednak stosować jej dłużej niż 2 tygodnie, gdyż może pogarszać pracę jelit. Jest przeciwwskazana dla dzieci i kobiet w ciąży.

Napar na zaparcia: 1 liść aloesu, 1 łyżeczka kozieradki, 1 łyżeczka kwiatu bzu czarnego, 1 łyżeczka owoców kopru włoskiego. Podaną mieszankę zalać pół litra wrzątku i pić 1 szklankę w dawkach podzielonych. Efekt łagodnie przeczyszczający następuje po około 1 dobie.

Zastosowanie w kuchni:
Do celów spożywczych nadaje się sok z aloesu. Aby go uzyskać, należy zerwać liście rośliny i zmielić na drobno. Można dodać do niego brandy lub sok z cytryny.

Aloes stanowi komponent niektórych serków i jogurtów mlecznych oraz napojów.

Można z niego zrobić sałatkę z sosem winegret. Trzeba jednak obrać liście z kolców. Obróbka termiczna powoduje utratę jego niektórych właściwości leczniczych.

Zastosowanie w kosmetyce: Aloes wchodzi w skład wielu preparatów do pielęgnacji skóry wrażliwej, alergicznej oraz chorobowo zmienionej i trądzikowej. Stanowi składnik balsamów po opalaniu, szamponów łagodzących świąd skóry oraz kremów do twarzy, mleczek, śmietanek czy toników. Poza działaniem odkażającym i ułatwiającym gojenie, aloes powoduje, że skóra jest bardziej nawilżona. Żel aloesowy zawiera cenne witaminy (A, B, C, kwas foliowy) i minerały, między innymi cynk, miedź oraz magnez.

Maseczka z aloesu – uciąć 2 liście aloesu i wycisnąć z nich żel. Nałożyć na twarz na 10 minut i zmyć delikatnie mokrym płatkiem higienicznym. Nadaje się na zmiany skórne, do cery trądzikowej i zaczerwienionej, podrażnionej i skłonnej do wyprysków i przesuszeń. Można dodać też 1 łyżkę stołową miodu.

Płyn na tłustą skórę: 1 łyżkę zmielonych liści aloesu zalać połową szklanki wody i gotować około 10 minut. Po ostygnięciu przemywać gotowym płynem twarz rano i wieczorem. Można także użyć w tym celu soku aloesowego.

Kleopatra miała swoje sposoby na to by przedłużyć swoje piękno…Używała wtedy aloesu. Dziś też mamy wiele pomysłów na nasz wygląd. Jednym z nich może być kosmetyk z domowej doniczki czyli aloes.

 AloeVera

Bardzo pospolita nawłoć…

OLYMPUS DIGITAL CAMERANawłoć pospolita – jako surowiec leczniczy wykorzystuje się jej ziele. Stanowi źródło flawonoidów, garbników, saponin, olejku eterycznego oraz związków fenolowych. Jej głównym kierunkiem działania jest wpływ na układ moczowy. Zwiększa wydalanie moczu i soli, wspomaga leczenie infekcji dróg moczowych i kamicy nerkowej (flawonoidy plus saponiny). Dzięki obecności saponin działa przeciwgrzybiczo. Zawiera także substancję, która przynosi słaby efekt przeciwbólowy.  Stosuje się ją pomocniczo w nadciśnieniu, dnie moczanowej oraz reumatyzmie. W postaci do użytku zewnętrznego ułatwia gojenie ran i drobnych stanów zapalnych oraz ugryzień owadów.

Zastosowanie w lecznictwie: Najczęstszą formą podawania surowca są odwary.

Odwar: 1 lub 2 łyżki surowca zalać szklanką wody i gotować przez 15 minut pod przykryciem. Następnie odcedzić i pić przy problemach z nerkami takich jak: bakteryjne zakażenia, stany zapalne nerek, piasek nerkowy oraz reumatyzm.

Ze względu na gorycze odwar pobudza wydzielanie soków trawiennych oraz żółci i wspomaga leczenie zaburzeń trawienia: gazów, wzdęć, niestrawności, czy nieżytu żołądka i jelit. Garbniki hamują drobne krwawienia z przewodu pokarmowego.

Surowiec nieznacznie uspokaja i wchodzi w skład mieszanek wzmacniających serce.

Gotowym odwarem można przemywać zmiany skórne, drobne rany i podrażnione miejsca. Odkaża je, ściąga, zmniejsza krwawienia i przyspiesza gojenie. Nadaje się także do płukania jamy ustnej i gardła.

Pierwszy raz w tym roku zebrałam nawłoć – na potrzeby szkolne i własne… Wolałabym jednak, żeby infekcje omijały jednak raczej moje otoczenie…

Zastosowanie w kuchni: Najczęściej używaną częścią rośliny są liście. Można zaparzać je pod przykryciem jak herbatę. Istnieją doniesienia o objawach zatrucia zwierząt po spożyciu ziela nawłoci. Jednak używanie w dawkach zalecanych poza alergią nie powinno wywołać żadnego poważnego negatywnego skutku.

Zastosowanie w kosmetyce:

Tonik: Przygotować jak odwar. Przemywać nim punktowo lub całą twarz skłonną do wyprysków. Należy zwrócić uwagę na możliwość uczuleń o podobnych objawach jak po rumianku.

Kąpiel: Wlać 2 szklanki odwaru do wanny z ciepłą wodą. Kąpiel działa oczyszczająco, wspomaga gojenie wyprysków, trądziku i odświeża skórę.

Nawłoć można spotkać prawie wszędzie. Nie ma zbyt dużych wymagań, co do środowiska i gleby. Jest taka pospolita, lecz wciąż o niej jednak mało wiemy…