Styczeń 2016 – Zioła od kuchni i nie tylko…

Kapuściane medykamenty na rozmaite schorzenia…

31/01/2016 przez ziolaodkuchni

Kapusta biała – surowiec stosowany w medycynie tradycyjnej to liście i sok (z kiszonej kapusty). Stanowi ona źródło błonnika, licznych witamin: B, C, PP, K oraz związków mineralnych: wapnia, potasu czy siarki. Może być stosowana zewnętrznie (liście, sok) lub do użytku wewnętrznego. Sok z kiszonej kapusty uznawany jest za napój wzmacniający, zaostrzający apetyt.

Zastosowanie w lecznictwie: Okłady z kapusty na bolące miejsca, takie jak opuchnięte stawy, bóle głowy, podczas karmienia piersią w celu przyniesienia ulgi. Schłodzić liście w lodówce, rozbić je tłuczkiem i przykładać owinięte gazą lub bez na bolesne miejsca. Trzymać 10 minut. Okłady można stosować przy takich schorzeniach dermatologicznych jak: opryszczka, wypryski lub oparzenia. Dodatkowo w niektórych regionach zwykło się używać je przy kaszlu, bólach nerek oraz na ukąszenia owadów.

Liście ugotowane w mleku z dodatkiem otrębów służyły jako okład na skórę z wypryskami.

Kapusta stanowi przede wszystkim nieocenione źródło witaminy C, a co za tym idzie cennymi właściwościami antyoksydacyjnymi, gojącymi, wzmacniającymi, podnoszącymi odporność oraz ochronnymi przed infekcjami. Wspomaga pracę przewodu pokarmowego, jeśli jest spożywana w rozsądnych ilościach na surowo. Poprawia przesuwanie treści pokarmowej i zapobiega zaparciom (zawiera błonnik), łagodzi stany zapalne. Należy pamiętać jednak, że spożycie w większych ilościach powoduje wzdęcia . Polecana jest zarówno w dietach odchudzających (dieta kapuściana), w cukrzycy oraz dietach „antyrakowych”. Ostrożnie spożywać w schorzeniach tarczycy.

Sok z kapusty to także domowe „lekarstwo na kaca”, środek oczyszczający organizm oraz odtruwający.

Zastosowanie w kuchni: Kapusta stanowi podstawowy składnik polskiej kuchni.

Placuszki kapuściane: 1 główka kapusty poszatkowana i oczyszczona z grubych części, 2 jajka, mąka, przyprawy, 250 ml mleka, olej słonecznikowy.

Kapustę udusić w gorącym mleku do miękkości. Ubić osobno białka i żółtka. Ostudzoną kapustę wymieszać z żółtkami, 4 łyżkami mąki oraz pianą z białek. Przyprawić do smaku. Na rozgrzanym oleju usmażyć obustronnie placuszki.

Sałatka śliwkowa: 50 dkg kapusty, 12 śliwek węgierek, 2 pomidory, natka pietruszki, 2 łyżki majonezu, 125 g śmietany, sok z cytryny, sól, pieprz.

Kapustę poszatkować i podgotować przez 10 minut, aż zmięknie. Pokroić śliwki bez pestek, pomidory i natkę pietruszki. Dodać do odparowanej i ostudzonej kapusty, wymieszać ze śmietaną i majonezem oraz przyprawami. (na studiach jadłam kiedyś wersję jeszcze ze sparzonymi rodzynkami – ciekawy smak miała ta sałatka).

Barszcz z kapusty (wigilijny z moich stron): kapusta kiszona, cebule, olej rzepakowy nieoczyszczony, przyprawy: sól, pieprz, liść laurowy, ziele angielskie. Na małej ilości oleju rzepakowego zasmażyć drobno posiekaną cebulę aż do zeszklenia. Dodać ją do garnka z gotującą się kapustą kiszoną i jedną cebulą w całości. Gotować tak długo, aż kapusta zmięknie. Dodać przyprawy, pogotować. Podawać z ziemniakami pokraszonymi zasmażoną cebulą.

Pewnie przepisów na kapustę w różnych wersjach znacie bardzo wiele…

Zastosowanie w kosmetyce: Liście kapusty to produkt wyjściowy do otrzymywania wyciągu oraz sok. W kosmetyce służą one do poprawy kndycji skóry.

Płyn odświeżający do cery zmęczonej: ze świeżych liści wycisnąć sok w blenderze. Przemywać twarz 1 raz dziennie. Płyn oczyszcza i odświeża skórę.

Mówi się, że kapusta – głowa pusta – coś tam jednak w niej chyba jest…:)

Źródła:

E Szot-Radziszewska – Analecta: studia i materiały z dziejów …, 2007 – yadda.icm.edu.pl
Postępy Fitoterapii 1/2004, s. 14-18
A. McIntyre, Apteczka babuni w pospolitych dolegliwościach

Nie tylko dla cukrzyków, czyli o morwie białej…

23/01/2016 przez ziolaodkuchni

Morwa biała – surowiec zielarski stanowią liście morwy białej oraz wskazane w diecie jej owoce. Liście i kora tej rośliny w tradycyjnej medycynie chińskiej od wieków stanowi lekarstwo na schorzenia układu krwionośnego (nadciśnienie, miażdżyca). Liście według najnowszych badań korzystnie wpływają na metabolizm cukrów. Owoce zaś są dość smaczne i mogą stanowić składnik codziennych posiłków.

Głównymi substancjami zawartymi w owocach są: węglowodany, witaminy, związki mineralne, kwasy organiczne oraz polifenole. Ze względu na niską zawartość cukru sacharozy poleca się ją w diecie osób chorych na cukrzycę oraz podczas kuracji odchudzających.

Liście morwy są bogatsze w składniki regulujące poziom cukru (DNJ), gdyż zawierają substancje hamujące rozkład węglowodanów, przez co ograniczają wchłanianie glukozy, szczególnie po posiłku. Zawierają także: fitosterole (β-sitosterol, stigmasterol i inne), flawonoidy, kwasy (octowy, walerianowy, salicylowy), olejek eteryczny. Stanowią źródło aminokwasów, witamin (A, B, C), a także cynku, miedzi, manganu oraz żelaza.

Zastosowanie w lecznictwie: Owoce można spożywać w formie suszonej lub jako sok. Sok polecany jest w celu uzupełnienia składników witaminowo-mineralnych oraz pomocniczo w odchudzaniu i diecie cukrzycowej. Zawierają błonnik, który wspomaga pracę jelit.

Napar z owoców: działa moczopędnie, oczyszczająco i napotnie. W celu jego przygotowania 2 łyżki stołowe owoców zalać filiżanką gorącej wody i zaparzyć pod przykryciem 40-50 minut, następnie odcedzić. Pić w porcjach podzielonych 3 razy dziennie.

Wywar z owoców wg proporcji jak wyżej może służyć jako płukanka na stany zapalne gardła.

Liście morwy białej występują w postaci tabletek zawierających z nich suchy ekstrakt lub herbatek do zaparzania.

Napar z liści: 2 g liści zalać filiżanką gorącej wody, zaparzyć pod przykryciem około 10 minut i wypić 1 raz dzienne przed posiłkiem.

Według doniesień naukowych liście morwy białej mogą działać korzystnie na organizm w schorzeniach takich jak:
– choroby nowotworowe
– alergie
– stany zapalne
– cukrzyca i jej powikłania
– choroby układu krążenia (nadciśnienie, miażdżyca)
– w obniżaniu ryzyka choroby Alzheimera
– zakażenia bakteryjne
– wg najnowszych badań jako czynnik wybielający na skórę.

Zastosowanie w kuchni: Owoce morwy białej mogą stanowić składnik przetworów takich jak: kompoty, dżemy, soki lub syropy. Można łączyć je z jabłkami.

Ciasteczka morwowe: pół szklanki suszonych owoców morwy białej, 3/4 szklanki wypestkowanych daktyli, ekstrakt z wanilii stosownie do preferencji smakowych.

Zmiksować w blenderze wszystkie składniki, aż się połączą ze sobą i zaczną być klejące. Z otrzymanej masy wyrobić najpierw kulki, następnie je spłaszczyć formując ciasteczko. Na wierzchu przyozdobić owocem morwy. Przechowywać w lodówce.

Zastosowanie w kosmetyce: Krem gejszy to kosmetyk przyrządzany z kwiatów morwy oraz oleju wyciśniętego z jej owoców. Krem likwidował przebarwienia skórne oraz wygładzał ją.

Obecnie morwa wchodzi w skład kosmetyków pielęgnacyjnych do cery starzejącej się (dostarcza bowiem witamin, polifenoli), trądzikowej, z problemami dermatologicznymi. Dodatkowo stanowi składnik maseczek do twarzy i kremów do rąk.

Morwa to nie tylko medykament dla cukrzyków, to także pewien przekaz…

Bowiem jak mówi przysłowie chińskie: „Cierpliwość jest mocą. Wraz z czasem i cierpliwością liść morwy staje się jedwabiem.”

Źródła:
http://www.nutrivitality.pl/owoce-warzywa-i-ich-przetwory/owoce/morwy.html
http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2012_220-225.pdf
http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2013_220-224.pdf
Postępy Fitoterapii 3/2009, s. 175-179
A. Hunyadi, A. Martins, I. Zupkó : In Vivo Anti-Diabetic Activity of Morus alba Leaf Extract on Type II Diabetic Rats. Phytother Res. 2013 Jun;27(6):847-51
http://www.panacea.pl/articles.php?id=3204

Cukierki ziołowo-miodowe na gardło i na chrypkę…

19/01/2016 przez ziolaodkuchni

Cukierki ziołowo – miodowe:

Składniki: 1 łyżeczka suszonych liści mięty, 1 łyżeczka kwiatów nagietka, 1 łyżeczka liści szałwii, pół łyżeczki ziela tymianku, kilka owoców anyżu, 2 krople olejku eukaliptusowego, pół szklanki cukru (biały lub trzcinowy lub obydwa w proporcji 1:1), 1/4 szklanki miodu.

Z ziół wykonać napar, zaparzając je pod przykryciem 15 minut, następnie odcedzić. W rondelku umieścić miód, cukier. Gotować na wolnym ogniu ciągle mieszając do uzyskania gęstej masy. Dodać 1/5 szklanki naparu i chwilę gotować na małym ogniu ciągle mieszając. Na końcu dodać olejek eukaliptusowy i tylko zamieszać. Otrzymaną masę wylać do silikonowej formy na kostki lodu i wstawić do chłodnego miejsca.

Mięta – przynosi ulgę w bólu gardła.

Tymianek działa wykrztuśnie i odkażająco.

Nagietek łagodzi stany zapalne.

Szałwia działa ściągająco i odkażająco.

Anyż i olejek eukaliptusowy ułatwiają odkrztuszanie i odkażają błony śluzowe.

Na ratunek włosom i paznokciom… olej rycynowy…

13/01/2016 przez ziolaodkuchni

Olej rycynowy – Ricini Oleum, Castoris Oleum, Palmae Christi Oleum – olej pozyskiwany z nasion rącznika pospolitego. Zawiera w swoim składzie: estry glicerolu z kwasem rycynolowym oraz inne kwasy tłuszczowe w połączeniu z glicerolem, fitosterole oraz witaminę E. Pozbawia się go toksycznej rycyny przed dopuszczeniem do obrotu. Stosuje się go zewnętrznie na rozmaite problemy dermatologiczne oraz do wewnątrz jako środek przeczyszczający.

Zastosowanie lecznicze: W dawce 1-2 łyżek stołowych na dobę działa przeczyszczająco po 4-7 godzinach. Nie należy go stosować w zaparciach u małych dzieci, także przy wielu współistniejących chorobach, na przykład: w niedrożności jelit, krwawieniach z odbytu, czy stanach zapalnych jamy brzusznej i wielu innych schorzeniach. Nie zaleca się go w ciąży i okresie karmienia. Spożyty w nadmiarze skutkuje działaniem niepożądanym (wymioty, kolki i inne).

W preparatach do użytku zewnętrznego stanowi rozpuszczalnik, składnik łagodzący, zmiękczający w maściach czy natłuszczający.

Inne zastosowania oleju rycynowego w leczeniu tradycyjnym to: leczenie oparzeń, hemoroidów, zapalenia płuc, reumatyzmu czy urazów, w celu usuwania robaków przewodu pokarmowego oraz bólu głowy (okłady), czy zapaleniu ucha.

Zastosowanie kosmetyczne: Nie od dziś wiadomo, że olej rycynowy stanowi prastary składnik kosmetyczny na problemy dermatologiczne takie jak: sucha skóra (szczególnie na stopach), środek na wypadanie włosów, łupież czy poprawiający wygląd skóry.

W czasach starożytnych używano go w połączeniu z mlekiem i miodem do pielęgnacji włosów.

Ciekawym przepisem była też receptura na spirytus na porost włosów: Spiritus Crinalis Unnae:

Rp.
Resorcini 5,0
Spiritus 90% 150,0
Spiritus Coloniensis 50,0
Olei Ricini 2,0;

Wodę kolońską użytą do tego spirytusu sporządzano wg przepisu:
Olei Lavendulae 0,5
Olei Aurantii Floris (Oleum Neroli) 0,7
Olei Bergamottae
Olei Citri aa 1,0
Spiritus 90% ad 100,0

Współczesne zastosowanie oleju rycynowego:

1. środek łagodzący, przeciwzapalny na skórę – jako maseczka lub płyn do przemywania skóry,

2. środek wspomagający pielęgnację włosów oraz ochronny przeciw ich wypadaniu (wsmarowywany w skórę głowy pobudza ukrwienie skóry głowy podczas masażu oraz właściwe odżywienie włosa),

3. jako odżywka – nadaje włosom połysk i ładny wygląd lub (na sucho lub mokro, na ich końce lub u nasady),

4. na paznokcie – wmasować go w płytkę paznokciową i skórki (można wymieszać z kilkoma kroplami witaminy E),

5. na brwi – wmasować 1 kroplę oleju rycynowego w brwi, na rzęsy – nałożyć 1 kroplę oleju rycynowego na rzęsy i dokładnie je rozczesać,

6. na odciski – jako środek zmiękczający – dokładnie wymoczyć stopy w ciepłej wodzie z dodatkiem mydła, osuszyć dokładnie ręcznikiem, wmasować kilka kropel oleju rycynowego w twarde miejsca. Czynność powtórzyć przez kilka dni.

7. na łupież – jako środek zmniejszający swędzenie i suchość skóry,

8. do masażu – olej rycynowy może służyć jako baza domowych oliwek do masażu z dodatkiem olejków eterycznych, np. olejku lawendowego, cynamonowego, eukaliptusowego lub goździkowego. Masaż złagodzi dolegliwości bólowe i rozgrzeje masowane miejsce,

9. na spierzchnięte usta – wmasować w usta kilka kropel oleju rycynowego i pozostawić do wchłonięcia. Można też zmieszać go z 1 łyżeczką miodu i pozostawić na skórze jako balsam na spierzchnięte usta.

10. pomocniczo w trądziku – można przemywać płatkiem nasączonym olejem rycynowym miejsca zaognione oraz przesuszone w wyniku zastosowania preparatów silnie wysuszających, ale niezbyt często, gdyż sprzyja powstawaniu zaskórników,

Maseczka jajeczna: 2 żółtka wymieszać z 2 łyżkami oleju rycynowego. Dodać odrobinę wody do mieszaniny. Nałożyć na suche włosy i odczekać 20 minut. Następnie umyć włosy szamponem.

Nie przepadałam za olejem rycynowym, ale ma tyle zastosowań, że muszę go dziś przeprosić… 🙂

Źródła:

http://www.aptekarzpolski.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=348&Itemid=66

E Posz – researchgate.net

http://www.aptekarzpolski.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1030&Itemid=109

http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Herbal_-_HMPC_assessment_report/2015/07/WC500190197.pdf

Ciasteczka korzenne na zimowy wieczór…

07/01/2016 przez ziolaodkuchni

Ciasteczka korzenne na zimowy wieczór:

Składniki: 60ml miodu, pół szklanki cukru pudru, 1 jajko, 1 łyżeczka kakao, 80g masła, 2 łyżki przyprawy korzennej do piernika, 2 i 1/5 szklanki mąki pszennej, 1 łyżeczka proszku do pieczenia.

Wykonanie: Roztopić masło w rondelku z dodatkiem miodu. Po ostudzeniu dodać kolejno składniki i wyrobić masę. Lekko ją schłodzić. Uformować na stolnicy cienki placek i wycinać z niego foremkami dowolne kształty. Piec na blasze w 150 stopniach przez około 25-30 minut. Po upieczeniu można polukrować.

O tym, co kryje się w składzie kadzidła…

06/01/2016 przez ziolaodkuchni

Według definicji zaczerpniętej ze Słownika języka polskiego:

Kadzidło – jeden z symboli-darów przyniesionych przez Trzech Króli dla Chrystusa – to „żywica różnych drzew, wydająca wonny zapach przy spalaniu”. Jego głównym składnikiem była mirra, olibanum lub sandarak i kamfora.

Obecnie w jego zawartości wymienia się dodatkowo rozmaite rośliny, takie jak: szałwię, różne gatunki bylic, arcydzięgiel, tatarak, perz, werbenę pospolitą, jałowiec pospolity, dodatek kwiatów na przykład rumianku, lawendy, kwiatu nagietka, kory i igliwia drzew iglastych.

W moim kadzidle dziś odnalazłam: żywice, igły sosny, szyszkojagodę jałowca, kwiat rumianku, płatki nagietka, liść szałwii i mięty. Pewnie było coś jeszcze, czego nie udało się nazwać…

Kadzidło poza wymiarem religijnym, posiada także cenne właściwości lecznicze, takie jak poprawa nastroju, odkażające, bakteriobójcze, przeciwzapalne w zależności od składników lotnych zawartych w olejku eterycznym poszczególnych roślin w nim użytych.

Okadzanie, czyli inhalacja dymem stanowi jeden z zabiegów aromaterapeutycznych, szczególnie relaksujących, oczyszczających i odkażających drogi oddechowe.

Źródła:
1. Brodzicki C. Morowe powietrze w XVI wieku w Polsce i przeciwdziałanie jemu, zalecane przez Marcina Ruffusa z Wałcza, cyrulika i medyka łomżyńskiego. Analecta 2000; 9/1 (17): 125-134.
2. Jaszczuk M. Dżuma w polskim piśmiennictwie w XVIII. [w.] Medycyna Nowożytna 1994; 1/2: 31-60.
3. Murbach Teles Andrade BF, Nunes Barbosa L, Da Silva Probst I, Fernandes A. Antimicrobial activity of essential oils. Journal of Essential Oil Research 2014; 26, 1: 34-40.
4. European Journal of Medical Technologies 2014; 1(2): 72-79

"Jadalne złoto Ameryki", czyli o kukurydzy zwyczajnej…

02/01/2016 przez ziolaodkuchni

Kukurydza zwyczajna – surowiec zielarski stanowią znamiona słupków kwiatów, które zbiera się na początku kwitnienia. Głównymi substancjami zawartymi w znamionach są fitosterole (najważniejszy z nich to β-sitosterol), saponiny, związki mineralne, np.: potasu, olejek eteryczny. Znalazły one zastosowanie jako środek moczopędny w schorzeniach dróg moczowych, przeroście gruczołu krokowego, w kamicy i pomocniczo w reumatyzmie.
Z ziarniaków kukurydzy pozyskuje się także skrobię, która służy do wyrobu niektórych postaci leku w aptece – pudrów czy zasypek.

Kukurydza stanowi źródło niektórych witamin takich jak: witaminy B1, B2, B6, B12, D, C, E i K.

Znaczenie lecznicze posiada również olej kukurydziany. Zawiera on fitosterole, podobnie jak znamiona kukurydzy oraz korzystne kwasy tłuszczowe (kwas oleinowy i linolowy) oraz witaminę E.

Zastosowanie w lecznictwie:
Odwar ze znamion kukurydzy: 0,5g suszonego surowca zalać szklanką zimnej wody i gotować 15-20 minut. Pić 3 razy dziennie. Odwar nasila wydalanie moczu, oczyszcza organizm z toksyn. Jest korzystny we wspomaganiu leczenia schorzeń takich jak: stany zapalne pęcherza moczowego, cewki moczowej, w kamicy moczowej i przeroście gruczołu krokowego. Można go stosować jako środek oczyszczający organizm przy nasilonych objawach reumatycznych oraz kuracjach detoksykacyjnych i odchudzaniu.

Uważa się także, że spożycie kukurydzy w posiłku hamuje apetyt i daje uczucie sytości.

Olej, a także wyciąg gęsty z zarodków kukurydzy stanowią składnik suplementów i leków stosowanych w profilaktyce i łagodzeniu objawów przerostu gruczołu krokowego (stadium I i II).

Niegdyś stosowano prażone ziarna kukurydzy z dodatkiem miodu na biegunkę.

Na tzw. ”suchoty”, czyli dawniej nazywane choroby płuc u dzieci, zalecano trzykrotne kąpiele w odwarze z trzech nie pokrojonych skręconych łodyg kukurydzy. Na Ukrainie na kaszel pito odwar z ziaren i kolby kukurydzy.

Zastosowanie w kuchni:
Główne zastosowanie w kuchni mają kolby kukurydzy i kukurydza konserwowa, którą dodaje się do sałatek i marynat. Z ziaren pozyskuje się mąkę, kaszę oraz skrobię kukurydzianą – składnik obwarzanków, ciastek, puddingów i sosów. Zaleca się spożywanie skrobi kukurydzianej w niektórych chorobach. Codziennością stały się płatki czy chrupki kukurydziane.

Najbardziej znaną potrawą z użyciem mąki kukurydzianej jest włoska polenta.

Polenta (wersja tradycyjna): odrobina soli, szklanka mąki kukurydzianej, 1,5l wody
Wykonanie: Zagotować wodę z dodatkiem soli. Do wrzącej wody dodawać małymi porcjami mąkę kukurydzianą i mieszać drewnianą łyżką. Gotować polentę ok. 30-40 min na małym ogniu mieszając. Wylać ją na drewnianą mokrą tacę, odczekać kilka minut. Można podawać ją jako dodatek do mięsa lub odczekać, aż wystygnie, pokroić nożem i usmażyć na maśle.

Olej kukurydziany może natomiast stanowić dodatek do surówek i sałatek.

Inne kukurydziane potrawy to:

Sałatka z kurczaka z kukurydzą: 1 pierś z kurczaka ugotowana do miękkości, 2 jabłka, 1 papryka czerwona, puszka kukurydzy, niecała cytryna, oliwa, sól, pieprz. Mięso i paprykę pokroić w kosteczkę i wymieszać je w salaterce. Dodać kukurydzę, polać oliwą, sokiem z cytryny i przyprawić. Dokładnie wymieszać. Schłodzić w lodówce przed podaniem.

Sałatka żółta (przepis Asi): 1 puszka kukurydzy, drobno posiekane ząbki czosnku, kawałek sera żółtego, ananas (opcjonalnie) żółtka jaj, majonez, sól, pieprz. Składniki pokroić na drobno, wymieszać ze sobą, dodać majonez i przyprawy do smaku.

Pamonha z kukurydzy: kolby młodej kukurydzy z liśćmi, masło, filiżanka mleka, sól, pół łyżeczki anyżu, filiżanka cukru.

Wykonanie: kolby kukurydzy zetrzeć na tarce. Ziarna zmielić. Dodać do nich cukier, masło (1 łyżka), sól, mleko, zmielony anyż. Zagotować do otrzymania gęstej masy. Przygotowaną masę włożyć w liście i obwiązać nitką jak sakiewki. Gotować w osolonej wodzie do powstania żółtego koloru nadzienia. Podawać na ciepło po usunięciu nitek.

Zastosowanie w kosmetyce:
W kosmetyce od dawna wykorzystuje się cenne właściwości oleju kukurydzianego, głównie za sprawą cennych kwasów tłuszczowych i witaminy E.

Odżywka do paznokci: 1 łyżkę oleju kukurydzianego zmieszać z 2 kroplami witaminy E w płynie. Wmasować w paznokcie i skórki. Pozostawić na noc.

Maść na suche stopy: zmieszać 1 tubkę maści z witaminą A z 1 płaską łyżeczką oleju kukurydzianego. Umyć stopy, dokładnie osuszyć ręcznikiem, nałożyć maść. Pozostawić do wchłonięcia, nadmiar usunąć dłonią.

Kukurydza często uznawana jest za „jadalne złoto Ameryki”, która nota bene jest jej ojczyzną. Najstarsze ślady kolb kukurydzy odkryte w Meksyku datuje się na 2500r p.n.e.
Mnie kukurydza kojarzy się nie tylko z kinowym popcornem, ale i horrorem „Dzieci kukurydzy”, który kiedyś oglądaliśmy z przyjaciółmi – do dziś wywołuje uśmiech na moich ustach, zwłaszcza temat muzyczny z filmu…:)

Źródła:

Czikow P., Łaptiew J. Rośliny lecznicze i bogate w witaminy
Matławska I., Farmakognozja
Reis E., Banany w rytmie samby
M Wroniak, M Kwiatkowska… – … Nauka Technologia Jakość, 2006
MP JAROSŁAWBALAS… – Roczniki Państwowego …, 2003 – books.google.com
Szot- Radziszewska E.,Lecznictwo ludowe Ukraińców na przełomie XIX i XX wieku

Stanisław Kohlmünzer: Farmakognozja: podręcznik dla studentów farmacji. Wyd. V unowocześnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, s. 669

https://pl.wikipedia.org/wiki/Mama%C5%82yga

„Jadalne złoto Ameryki”, czyli o kukurydzy zwyczajnej…